Rio San Juan

Río San Juan, Colombia – Een Biodivers Paradijs voor Aquariumliefhebbers

De Río San Juan is een van de belangrijkste rivieren in het westen van Colombia. De naam “San Juan” is van Spaanse oorsprong en verwijst naar Johannes de Doper, een veelgebruikte naam tijdens de koloniale periode voor rivieren en steden in Spaanssprekende gebieden.

De rivier is ongeveer 380 kilometer lang en ontspringt in de westelijke Cordillera Occidental, nabij de grens van de departementen Cauca en Valle del Cauca. Ze stroomt westwaarts door het hart van de vochtige Chocó-regio en mondt uit in de Stille Oceaan bij de Baai van Buenaventura.

Langs haar loop stroomt de rivier door een van de natste en ecologisch rijkste gebieden ter wereld. De stad Istmina en de dorpen San Juan, Andagoya en Condoto liggen aan haar oevers en zijn afhankelijk van de rivier voor transport, visvangst en levensonderhoud.

Ecologie en Biodiversiteit

Het stroomgebied van de San Juan maakt deel uit van de biogeografische regio Chocó, een van de meest biodiverse gebieden op aarde. De rivier stroomt door dicht tropisch regenwoud en kent extreme regenval—vaak meer dan 7.000 mm per jaar.

In de San Juan en haar zijrivieren zijn meer dan 180 soorten zoetwatervissen gedocumenteerd. Daaronder bevinden zich diverse endemische soorten, vooral binnen de geslachten Nematobrycon, Hyphessobrycon, Apistogramma en Ancistrus. Bekende aquariumsoorten zijn onder andere:

• Nematobrycon palmeri (Keizertetra)
• Nematobrycon amphiloxus (Zwarte Keizertetra)
• Hyphessobrycon condotensis
• Apistogramma sp. “San Juan” (zeldzaam, niet altijd verkrijgbaar)
• Ancistrus cf. caucanus

Deze vissen zijn aangepast aan zacht, tanninerijk water en zijn uitermate geschikt voor zwartwater-aquaria.

Biotopen

De San Juan kent diverse natuurlijke biotopen:

1. Bovenloop en Bergbeekjes
   Helder, snelstromend en koeler water met rotsige of zanderige bodems. Vissen zijn gestroomlijnd en vragen veel zuurstof.
2. Regenwoudkanalen
   Theekleurig water met bladstrooisel, drijfhout en ondergedoken wortels. Matige tot trage stroming en weinig licht.
3. Overstromingsvlakten en Moerassen
   Ondiepe, seizoensgebonden overstroomde gebieden met rottend plantmateriaal en detritus. Rijk aan jonge vissen en microleven.

Waterwaardes

• Temperatuur: 23 – 27°C
• pH: 5,5 – 6,8
• Hardheid: 1 – 5 dGH
• Geleidbaarheid: Laag (30–120 µS/cm)
• Tannines: Hoog, vooral in regenwoudgedeeltes
• Helderheid: Vaak verkleurd door humusstoffen, varieert per seizoen

In het regenseizoen wordt het water donkerder en iets koeler. Tijdens drogere periodes is het helderder en iets warmer.

Biotoop Aquarium

Voor een biotoopaquarium van de San Juan:

• Gebruik fijn zand of donker substraat
• Voeg bladstrooisel, drijfhout en wortels toe
• Gebruik gedempt licht of drijfplanten
• Zorg voor een lichte stroming
• Houd het water zacht, licht zuur en verkleurd met bijvoorbeeld bladeren, turf of elzenproppen.

Geschikte vissen zijn Nematobrycon-soorten, kleine karperzalmen, dwergcichliden en Ancistrus. Geschikte planten zijn beperkt; gebruik bij voorkeur drijfplanten zoals Salvinia of Amazone Kikkerbeet.

Milieu bedreigingen en onderzoek

Het San Juan-stroomgebied wordt bedreigd door illegale goudwinning, ontbossing en vervuiling, wat zowel vispopulaties als waterkwaliteit schaadt. Beschermingsinspanningen zijn beperkt door afgelegen ligging en sociaaleconomische factoren.

Wetenschappelijk onderzoek naar zoetwaterbiodiversiteit en biogeografie in deze regio neemt toe. Voor aquariumliefhebbers is kennis over de herkomst van hun vissen essentieel voor duurzame handel en verantwoord houden.

Author

John de Lange

Copyright afbeeldingen

Milenioscuro – CC BY-SA 3.0