Nematobrycon palmeri – Keizertetra
De wetenschappelijke naam van deze vissoort is Nematobrycon palmeri. In het Nederlands staat deze vis bekend als de Keizertetra. Deze soort behoort tot de familie Characidae, die bekend staat om zijn diverse en kleurrijke zoetwatervissen.
Nematobrycon palmeri werd voor het eerst beschreven door de ichthyoloog Carl H. Eigenmann in 1911. De geslachtsnaam “Nematobrycon” is afgeleid van het Grieks, waarbij “nḗmatos” betekent “bedraad”, wat verwijst naar de drie draadvormige lobben van de staartvin. Het tweede deel, “brycon”, is een generieke naam die vaak voorkomt in de namen van de familie Characidae en is afgeleid van “brýchō”, wat “bijten” of “gulzig eten” betekent. Dit verwijst waarschijnlijk naar de tanden in de bovenkaak van de vis, die volledig van tanden zijn voorzien.
De soortnaam “palmeri” is vernoemd ter ere van de persoon die de vis heeft ontdekt of geïntroduceerd in de wetenschap, in dit geval M. G. Palmer.
Synoniem: Nematobrycon amphiloxus
Beschrijving
Uiterlijk
De Keizertetra (Nematobrycon palmeri) heeft een langgerekt, zijdelings afgeplat lichaam. De kop is donkerbruin tot zwart, terwijl de flanken een opvallende, brede, zwarte streep vertonen die loopt van de kieuwdeksels tot aan de staart. Boven en onder deze zwarte streep is het lichaam blauwachtig tot groenachtig gekleurd, met een witachtige buik en rug. De vinnen zijn doorzichtig tot lichtgekleurd, met soms een lichte donkere tint aan de randen. Deze vis bereikt een maximale lengte van ongeveer 6 centimeter.
Seksueel dimorfisme
Mannetjes zijn over het algemeen groter en feller gekleurd dan vrouwtjes. De staartvin van de mannetjes heeft langere, draadvormige uitlopers. Een opvallend verschil is de oogkleur: mannetjes hebben blauwe ogen, terwijl vrouwtjes groene ogen hebben. Gedragsverschillen tussen de seksen zijn voornamelijk te zien tijdens de voortplanting. Juveniele exemplaren lijken op de volwassen vissen, maar zijn kleiner en minder fel gekleurd.
Gedrag en Temperament
Nematobrycon palmeri is een vredelievende scholenvis. Ze leven het beste in groepen van minimaal 8 tot 10 exemplaren, waarbij ze een natuurlijke scholenvorming vertonen. Ze zijn niet schuw en zwemmen doorgaans in de middenwateren van het aquarium, hoewel ze ook de bodem kunnen bezoeken op zoek naar voedsel. Het is belangrijk om ze niet samen te houden met agressieve of drukke vissoorten.
Levensverwachting
De levensverwachting van Nematobrycon palmeri in het wild is niet exact bekend. In een aquarium kunnen ze echter een leeftijd bereiken van meer dan 7 jaar. De maximale leeftijd is onder andere afhankelijk van de waterkwaliteit en mede-bewoners.
Vergelijkbare soort
De Keizertetra lijkt veel op de Inpaichthys kerri of Blauwe Zalm. Het verschil tussen de soorten is goed te zien. De Nematobrycon palmeri is veel groter. De Inpaichthys kerri beschikt daarnaast op zijn rug, net vóór de staartvin over een vetvin. Deze vetvin ontbreekt bij Nematobrycon palmeri.
Biotoop en Natuurlijke Habitat van Nematobrycon palmeri
De Keizertetra komt van nature voor in Colombia. In dit land leven ze specifiek in de stroomgebieden van de Atrato- en San Juan rivieren in het westen van het land. Het zijn dus riviervissen die leven in de zijrivieren en kleine beekjes van deze grote rivieren.
Hun natuurlijke habitat bestaat uit kleine, langzaam stromende beekjes en zijrivieren met veel waterplanten en overvloedige begroeiing. De oevers van deze wateren zijn vaak begroeid met bomen en ander rivierplanten. De bodem bestaat uit een mengsel van zand, modder en organisch materiaal.
Over hun natuurlijke vijanden is weinig specifieke informatie beschikbaar. Aangezien het kleine vissen zijn, zullen ze waarschijnlijk prooi zijn voor grotere vissen en andere roofdieren in hun omgeving. Ze zijn zelf micropredatoren die zich voeden met kleine insecten, wormen, schaaldieren en ander zoöplankton.
De Keizertetra leeft in een tropisch klimaat met een relatief constante temperatuur en vochtigheid. Ze vermijden de grote rivieren. Door seizoensgebonden overstromingen of droogteperioden in hun natuurlijke habitat is het aannemelijk dat ze dan wel (tijdelijk) voorkomen in de grotere rivieren in het stroomgebied van de Atrato en San Juan rivieren.
Dieet van Nematobrycon palmeri
Dieet in het wild
In de natuur is de Keizertetra een micropredator die zich voedt met kleine insecten, wormen, schaaldieren en ander zoöplankton. Hun dieet zal variëren afhankelijk van het seizoen en de beschikbaarheid van voedselbronnen.
Dieet in het aquarium
In het aquarium accepteert de Keizertetra zowel droogvoer (vlokvoer en korrelvoer) als levend en diepvriesvoer. Een gevarieerd dieet is belangrijk voor een goede gezondheid en kleurontwikkeling. Goede basisvoeding bestaat uit kwalitatief hoogwaardig vlok- of korrelvoer. Aanvullend hierop kan dagelijks klein levend en diepvriesvoer worden gegeven, zoals Daphnia, Artemia en muggenlarven. Groenvoer zoals spirulina kan ook worden aangeboden als onderdeel van een gevarieerd dieet.
Het Aquarium
Aquariumgrootte en inrichting
Voor een groep van 8-10 Keizertetra’s is een aquarium met een bodem van minimaal 80 centimeter lengte aan te raden. Voor een grotere school is een aanzienlijk groter aquarium nodig om voldoende ruimte te bieden en territoriumconflicten te voorkomen .
De inrichting moet bestaan uit een combinatie van dichte beplanting, drijfplanten, en schuilplaatsen zoals hout of rotsen. Dit creëert een omgeving die lijkt op hun natuurlijke habitat en de vissen een gevoel van veiligheid geeft. Een substraat van fijn zand is het meest geschikt. Vermijd scherpe stenen of scherp grind.
Waterwaarden
De ideale waterwaarden voor Nematobrycon palmeri zijn een temperatuur tussen de 23 en 27°C, een pH tussen 5.0 en 7.5, en een hardheid tussen 18 en 215 ppm. Regelmatige waterverversingen zijn essentieel voor het behoud van een goede waterkwaliteit.
Compatibiliteit met andere vissen
De Keizertetra is een vredelievende vis die het beste samengaat met andere vredelievende, niet-agressieve soorten van vergelijkbare grootte. Geschikte medebewoners kunnen zijn: kleine Corydoras soorten, kleine tetras zoals bijvoorbeeld de Kardinaal Tetra, en kleine, vreedzame bodembewoners. Vermijd het houden van deze vis met grotere, agressieve of drukke vissen die de Keizertetra zouden kunnen stressen of verwonden .
Kweek Aquarium en Conditioneren
Voor de beste kweekresultaten zet je een apart, donker kweekaquarium op. De temperatuur mag wat hoger liggen met een temperatuur van ongeveer 28°C. Een afzetrooster is essentieel om te voorkomen dat de ouders de eitjes opeten, aangezien het ei-rovers zijn. Een bodembedekking met hard kunstgras of een paar lagen knikkers waar de eieren tussen kunnen vallen zijn ook een optie. Een flinke pluk Javamos waarin ze de eieren kunnen leggen maakt de inrichting compleet.
Gebruik een sponsfilter om het water te filteren. Dit zorgt ervoor dat de pas uitgekomen jonge visjes niet worden opgezogen door een te krachtig filter. Het oppervlak van een goed ingedraaid sponsfilter bevat ook kleine organismen waar de jongste visjes zich mee kunnen voeden.
Conditioneer de ouderdieren met een gevarieerd dieet met veel levend en diepvriesvoer, zoals Daphnia en Artemia. Dit stimuleert de vissen om in goede conditie te komen en de voortplanting te bevorderen. De kweekverslagen varieren over de beste resultaten. Sommigen halen het beste resultaat door een paar bij elkaar te zetten. Anderen plaatsen liever een hele kweekgroep.
Het Afzetten
Tijdens het paaien worden de kleuren van de vissen intenser. Mannetjes vertonen hun meest levendige kleuren. Het hofmakerijritueel wordt beschreven als een “balsdans”. Waarbij de vissen om elkaar heen “dansen”. De eitjes worden afgezet tussen fijnbladige planten, zoals Javamos. Het afzetten vindt plaats in de ochtend. De eitjes worden open en bloot afgezet, niet in een grot of op een andere verborgen plek.
Het aantal eitjes per legsel is niet precies bekend, maar het is een relatief klein aantal. De grootte van de eitjes wordt geschat op ongeveer 2 millimeter.
Opgroeien van de Jonge Keizertetra’s
De eitjes van de Keizertetra komen na ongeveer 1 à 2 dagen uit. De jongen beginnen na 4-5 dagen vrij te zwemmen. Er is geen sprake van ouderlijke zorg; de ouders zijn ei-rovers en eten de eitjes op als ze de kans krijgen, daarom moeten ze na het afzetten worden verwijderd. Je kunt ze dan terugplaatsen in het hoofd aquarium.
Het eerste voer bestaat uit fijn stofvoer en Artemia-naupliën. Een goed gefilterd en schoon aquarium met regelmatige waterverversingen is essentieel voor een hoog overlevingspercentage.
Bijzonderheden over Nematobrycon palmeri
Hieronder vind je enkele aanvullende details over de Keizertetra die niet in de voorgaande hoofdstukken zijn behandeld:
- Verwarring met andere soorten: De Keizertetra wordt vaak verward met de Inpaichthys kerri (Blauwe Koningszalm) en Nematobrycon lacortei. Het onderscheid kan worden gemaakt op basis van oogkleur (blauw bij mannetjes N. palmeri, groen bij vrouwtjes, rood bij mannetjes N. lacortei), de aanwezigheid van een vetvin bij Inpaichthys kerri, en de lengte van de staartvinuitlopers. Er is ook discussie over de status van Nematobrycon amphiloxus, die door sommigen als een kleurvariant van N. palmeri wordt beschouwd.
- Kleurvariatie: De kleur van de Keizertetra kan variëren afhankelijk van de lichtomstandigheden in het aquarium. Bij fel licht domineert de gele kleur, terwijl bij gedempt licht de paarse/blauwe tint meer opvalt. Er bestaat ook een “zwarte” variant, die mogelijk een kleurmorf is.
- Aquariumhandel: De Keizertetra is al sinds 1960 in de aquariumhandel verkrijgbaar en is relatief makkelijk te houden. De meeste exemplaren in de handel zijn echter nakomelingen van in gevangenschap gekweekte vissen.
- Taxonomische geschiedenis: De taxonomische classificatie van de Keizertetra en verwante soorten is complex en is onderwerp geweest van discussie en revisie. De status van N. amphiloxus als aparte soort of ondersoort van N. palmeri is nog steeds niet volledig opgehelderd. De beschrijving van N. lacortei als een nieuwe soort is relatief recent.
- Geografische verspreiding: De Keizertetra komt voor in de stroomgebieden van de Atrato en San Juan rivieren in West-Colombia, maar de precieze verspreiding en populatiegrootte zijn niet volledig bekend. Er is mogelijk menging van verschillende kleurvarianten door de aanleg van kanalen in het verleden.
Conclusie
De Keizertetra (Nematobrycon palmeri) is een relatief eenvoudige vis om te houden, zelfs voor beginnende aquarianen, mits aan enkele basisvoorwaarden wordt voldaan. Een ruime tank met voldoende schuilplaatsen en een groep van minimaal 8-10 exemplaren zijn essentieel voor hun welzijn. Een gevarieerd dieet, goede waterkwaliteit en geschikte medebewoners dragen bij aan hun gezondheid en levendigheid.
Een opvallende eigenschap is de relatief eenvoudige kweek, hoewel de ouders wel uit het kweekaquarium moeten worden verwijderd om kannibalisme te voorkomen. De verwarring met andere soorten, zoals Nematobrycon lacortei en Inpaichthys kerri, benadrukt het belang van nauwkeurige identificatie. Over het algemeen is de Keizertetra een aantrekkelijke en relatief makkelijk te verzorgen vis die een mooie aanvulling kan zijn op een gemeenschapsaquarium.
Video
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s
Leo Nooij
John de Lange