Metriaclima xanstomachus
Metriaclima xanstomachus werd voor het eerst beschreven door Stauffer & Boltz in 1989. De geslachtsnaam Metriaclima is afgeleid van het Grieks en betekent “matig hellend”. Dit verwijst naar de matig hellende kopvorm van de vissen binnen dit geslacht. De soortnaam xanthomachus komt uit het Grieks; xanthos betekent “geel” en machē betekent “gevecht”. Dit zou kunnen verwijzen naar de gele keelstreek bij mannetjes en hun agressieve gedrag.
Synoniemen: Maylandia xanstomachus, Pseudotropheus xanstomachus.
Uiterlijke Kenmerken, Gedrag en Levensverwachting
Metriaclima xanstomachus heeft een langwerpig, zijdelings afgeplat lichaam, typisch voor Mbuna cichliden. De kop is meestal blauwachtig tot grijs bij mannetjes, en bruingrijs bij vrouwtjes. De flanken vertonen een variabele kleur, afhankelijk van de populatie en de voortplantingsfase. Mannetjes hebben vaak een blauwachtige tot grijze basiskleur met donkere verticale strepen. De keelstreek is vaak geel gekleurd. Vrouwtjes zijn over het algemeen bruingrijs met minder uitgesproken strepen. De vinnen kunnen gele of oranje accenten vertonen. De maximale lengte van mannetjes is ongeveer 12,5 centimeter, terwijl vrouwtjes kleiner blijven, rond de 9 centimeter.
!Let op: in het aquarium kunnen ze veel groter worden doordat ze teveel en te krachtig voer krijgen. De mannen kunnen dan uitgroeien tot wel zo’n 18 centimeter lengte!!
Verschillen tussen mannetjes en vrouwtjes: Mannetjes zijn aanzienlijk groter en kleurrijker dan vrouwtjes. De gele keelstreek is een kenmerkend verschil. Gedragsmatig zijn mannetjes territoriaal en agressief tegenover andere mannetjes, terwijl vrouwtjes over het algemeen minder agressief zijn.
Juvenielen versus volwassen exemplaren: Jonge vissen vertonen een minder uitgesproken kleurpatroon dan volwassen exemplaren. De kleuren ontwikkelen zich geleidelijk naarmate ze ouder worden.
Gedrag en temperament: Metriaclima xanstomachus is een territoriale en agressieve soort, zowel tegenover soortgenoten als andere vissoorten. Mannetjes verdedigen hun territorium fel tegen andere mannetjes. Ze zijn bodembewoners en leven voornamelijk in de rotsachtige zones van hun habitat. De beste manier om deze soort te houden is in een harem, met één mannetje en 3-4 vrouwtjes.
Levensverwachting: De levensverwachting van Metriaclima xanstomachus in het wild is onbekend. In een aquarium kunnen ze 5 tot 8 jaar oud worden, afhankelijk van de verzorging en de omstandigheden.
Biotoop en Ecologie
Metriaclima xanstomachus is endemisch aan het Malawimeer in Afrika. De soort komt dus van nature alleen voor in Malawi. Binnen Malawi is de soort voornamelijk te vinden rond de Maleri-eilanden en Kanjedza-eiland. Ze bewonen de rotsachtige zones van het meer, vaak in de buurt van de overgang tussen rots en zand.
Hun natuurlijke habitat bestaat uit rotsachtige gebieden met een zandbodem. Er is veel onderwaterbegroeiing aanwezig in de vorm van algen en andere organismen die op de rotsen groeien (aufwuchs).
Het Malawimeer heeft een tropisch klimaat. Door de totale grootte en diepte van het Malawimeer zijn de waterwaardes door het jaar heen heel stabiel.
Dieet
Dieet in het wild: In hun natuurlijke habitat in het Malawimeer voedt Metriaclima xanstomachus zich voornamelijk met algen en andere organismen die op de rotsen groeien (aufwuchs). Ze schrapen deze voedselbronnen van het substraat af met hun bek. Hun dieet bestaat dus uit plantaardig materiaal, aangevuld met kleine ongewervelden die in de algen voorkomen.
Dieet in het aquarium: In een aquarium dient hun dieet te bestaan uit hoogwaardig, plantaardig voedsel, zoals spirulina-vlokken, algenwafels en andere plantaardige tabletten speciaal ontwikkeld voor cichliden. Aangevuld kan worden met kleine hoeveelheden dierlijk voedsel, zoals hoogwaardig droogvoer, cyclops, daphnia of artemia, om hun eiwitbehoefte te dekken. Het is belangrijk om een gevarieerd dieet te bieden om een goede gezondheid en kleur te garanderen. Overvoeding moet worden vermeden omdat deze soort de neiging heeft om veel te groot uit te groeien!
Het Aquarium voor Metriaclima xanstomachus
Aquariumgrootte: Een minimum van 400 liter en 150 centimeter lengte wordt aanbevolen voor een harem (één mannetje en 3-4 vrouwtjes). Voor meerdere paren is een aanzienlijk groter aquarium nodig, idealiter 800 liter of meer, afhankelijk van het aantal vissen. De oppervlakte van de bodem is belangrijker dan de hoogte van het aquarium.
Inrichting: Een rotsachtige inrichting, die de natuurlijke habitat nabootst, is essentieel. Het aquarium moet veel schuilplaatsen bieden in de vorm van grotten en spleten tussen de rotsen. Een zandbodem is het meest geschikt. Gebruik hiervoor wel afgerond zand. Planten zijn niet belangrijk en worden vaak niet gebruikt in mbuna-aquaria, omdat ze door de vissen kunnen worden beschadigd.
Waterwaarden: De waterwaardes moeten de natuurlijke omstandigheden van het Malawimeer te benaderen: een pH van 7,5-8,5, een totale hardheid (GH) van 5-15°dGH en een temperatuur van 22-26°C. Regelmatige waterverversingen zijn belangrijk voor het handhaven van een goede waterkwaliteit.
Compatibiliteit: Metriaclima xanstomachus is een agressieve soort en kan alleen met andere robuuste en even agressieve Malawicichliden worden gehouden. Geschikte medebewoners zijn andere mbuna-soorten met een vergelijkbaar temperament. De keuze van de soorten hangt sterk af van de grootte van het aquarium en de ervaring van de aquariaan. Kies voor soorten met een andere kleur en tekening om conflicten te vermijden. Het houden met minder agressieve soorten of niet-Mbuna soorten wordt sterk afgeraden.
De Kweek van Metriaclima xanstomachus
De kweek van Metriaclima xanstomachus is vrij eenvoudig. Je kunt ze kweken in een gemengd aquarium. De man is voortdurend op zoek naar vrouwen om mee te paren. Als een man doorkrijgt dat een vrouw klaar is om te paaien, wordt zijn blauwe kleur donkerder en zet hij zijn mooiste kleuren op.
Hij zet zijn vinnen wijd uit, met trillende bewegingen zwemt hij voor de vrouw. Hij wil haar hiermee verleiden om hem te volgen naar een plek in het zand om te paren. Het paar draait vlak boven het zand om elkaar heen. Na een tijdje legt de vrouw een ei in het zand. Ze draaien door en de vrouw neemt het eitje in haar muil. De man draait met haar mee en laat wat hom los en bevrucht daarmee de eieren. Dit proces herhaalt zich totdat de vrouw alle eieren in haar muil heeft. Het werk van de man zit er nu op.
De komende drie weken houdt de vrouw de eieren en pas uitgekomen jongen in haar muil en eet weinig tot niets. De eieren komen na een paar dagen uit maar de jongen blijven tot zo’n drie weken na het paaien in de muil van de vrouw. Ze teren op de eidooierzak en groeien door. Je kunt aan de vrouw zien dat ze een bekje vol eieren heeft door de verdikking in haar keel.
Na drie weken broeden laat de vrouw de jonge visjes los. In een aquarium met andere Malawi cichliden, eindigen de jonge visjes vaak als voer.
Als je grotere aantallen wil kweken is een opgroei aquarium nodig. Richt deze in met wat zand op de bodem en een schuilplaats voor de vrouw. Vang haar rond dag 17 van het kweken uit het hoofdaquarium en plaats haar in het opgroei aquarium. Na de drie weken laat ze de jonge visjes vrij. Ze eet de jonge visjes niet direct op. Je hebt tijd genoeg om haar terug te plaatsen in het hoofd aquarium.
Je kunt de jonge visjes voeren met fijngewreven spirulina vlokken en ander fijn gewreven vlokvoer.
Conclusie
Metriaclima xanstomachus is een aantrekkelijke maar veeleisende vissoort, niet geschikt voor beginners. Hun agressieve aard en specifieke eisen ten aanzien van aquariumgrootte (minimaal 400 liter voor een harem, aanzienlijk meer voor meerdere paren), inrichting (rotsachtige opstelling met veel schuilplaatsen) en waterparameters maken succesvolle huisvesting een uitdaging. Een goed begrip van hun gedrag en sociale structuur is belangrijk voor het voorkomen van conflicten. De variatie in kleurpatronen tussen verschillende populaties is een interessante bijzonderheid.
Video
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s
