Megalamphodus bentosi – Sikkeltetra
Megalamphodus bentosi werd voor het eerst wetenschappelijk beschreven door Marion Durbin in 1908. In Nederland is de vis beter bekend onder de namen Sikkeltetra of Bentosi-tetra. De Sikkeltetra behoort tot de familie Acestrorhamphidae, een grote familie van zoetwatervissen die ook wel Amerikaanse Tetra’s worden genoemd.
De namen van vissen vertellen vaak iets over hun kenmerken of geschiedenis. De geslachtsnaam Megalamphodus is afgeleid van het Grieks en betekent zoiets als “met ruime wegen”. Dit verwijst waarschijnlijk naar de relatief grote openingen, ook wel fontanellen genoemd, in de schedel van deze vissen. De soortnaam bentosi is een eerbetoon aan Kolonel Bentos, een vrijwilliger op de Thayer Expeditie naar Brazilië (1865–1866). Hij is degene die de eerste exemplaren van deze soort heeft verzameld.
Synoniemen: Hyphessobrycon bentosi, Hyphessobrycon bentosi bentosi, Hyphessobrycon robertsi.
Beschrijving
De Sikkeltetra is een sierlijke en kleurrijke vis die een aanwinst kan zijn voor veel aquaria. Het is een relatief kleine vis met kenmerkende eigenschappen die hem onderscheiden van andere tetra’s.
Uiterlijk
De Sikkeltetra heeft een typische tetra-lichaamsvorm die enigszins zijdelings afgeplat is. De basiskleur van het lichaam is vaak zilverachtig tot lichtbruin, maar de vis staat vooral bekend om zijn prachtige rode tot oranje tinten, vooral op de vinnen en langs de flanken. De rugvin is vaak hoog en sikkelvormig, wat de Nederlandse naam “Sikkeltetra” verklaart. De rugvin is voorzien van een zwarte vlek. De vrouwen hebben veelal een witte stip aan de bovenzijde van de rugvin. De anaalvin is lang en kan ook een rode rand hebben. Op de schouder, net achter de kieuwdeksels, bevindt zich een donkere, vaak ovale vlek die soms omrand is met een lichtere kleur. De ogen zijn relatief groot en kunnen een rode gloed hebben. Volwassen exemplaren bereiken een gemiddelde grootte van ongeveer 4 tot 5 centimeter.
Verschillen tussen mannetjes en vrouwtjes
Bij de Sikkeltetra zijn er duidelijke verschillen te zien tussen mannetjes en vrouwtjes, vooral wanneer ze volwassen zijn en in broedconditie verkeren:
- Mannetjes: De mannetjes zijn over het algemeen slanker en intenser gekleurd dan de vrouwtjes. Hun vinnen, met name de rugvin en anaalvin, zijn langer en puntiger. De rode kleur op de vinnen en het lichaam is vaak dieper en levendiger. Tijdens de balts en het paaien zetten mannetjes hun rug-, anaal- en staartvinnen volledig rechtop om hun vorm en kleur te tonen. Ze maken dan glinsterende flankbewegingen om indruk te maken op de vrouwtjes en rivalen.
- Vrouwtjes: Vrouwtjes zijn doorgaans iets voller en ronder van bouw, vooral wanneer ze eitjes dragen. Hun kleuren zijn vaak iets minder intens dan die van de mannetjes en hun vinnen zijn korter en ronder. Ze hebben aan het uiteinde van de rugvin vaak een witte stip.
Verschillen tussen juvenielen en volwassen exemplaren
Jonge Sikkeltetra’s (juvenielen) zijn over het algemeen minder kleurrijk dan volwassen vissen. Ze hebben vaak een meer transparant of zilverachtig uiterlijk en de kenmerkende rode tinten op de vinnen en het lichaam ontwikkelen zich pas naarmate ze ouder worden en volwassenheid bereiken. De schoudervlek is vaak al wel aanwezig, maar kan minder prominent zijn.
Gedrag en temperament
De Sikkeltetra is een vreedzame en actieve scholenvis. Ze voelen zich het prettigst in een groep van minimaal 6 tot 10 exemplaren, maar een grotere school van 15 of meer vissen zal hun natuurlijke gedrag en kleuren nog beter tot uiting laten komen. Ze zwemmen graag in de middelste waterlagen van het aquarium. Hoewel ze over het algemeen vredelievend zijn, kunnen mannetjes onderling wel territoriale houdingen aannemen, vooral in de dagen voorafgaand aan het paaien. Dit baltsgedrag omvat het tonen van vinnen en zijwaartse positionering ten opzichte van rivalen en vrouwtjes. Ze zijn niet bijzonder schuw, maar een goed beplant aquarium met voldoende schuilplaatsen zal hun comfort verhogen.
Levensverwachting
In een goed onderhouden aquarium met geschikte waterwaarden en voeding kan de Sikkeltetra een levensverwachting hebben van ongeveer 3 tot 5 jaar. In het wild is de levensverwachting vaak korter door natuurlijke vijanden en veranderende omgevingsfactoren.
Biotoop
Megalamphodus bentosi komt oorspronkelijk uit de uitgestrekte wateren van Zuid-Amerika, een continent rijk aan biodiversiteit. Om deze vis goed te kunnen verzorgen in een aquarium, is het belangrijk om te begrijpen hoe zijn natuurlijke leefomgeving eruitziet.
Natuurlijke verspreiding
De Sikkeltetra is voornamelijk te vinden in Brazilië, Colombia en Peru, landen die bekend stan om hun enorme riviersystemen en regenwouden. Dit betekent dat de vis een tropische achtergrond heeft, waar de omstandigheden stabiel zijn qua temperatuur.
Type water en habitat
In het wild leeft de Sikkeltetra voornamelijk in langzaam stromende zijrivieren, zijarmen van grotere rivieren en bosmeren. Dit zijn vaak plekken waar het water rustiger is dan in de hoofdrivier. De voorkeurslocaties van deze vissen zijn rijk aan houtachtige structuren. Denk hierbij aan wortels van bomen die in het water hangen, gevallen takken en veel overhangende oevervegetatie. Ook waterplanten zijn vaak volop aanwezig in hun natuurlijke habitat.
Het water in deze gebieden heeft onder normale omstandigheden slechts een minimale hoeveelheid opgeloste mineralen. Een opvallend kenmerk is de karakteristieke bruine kleur van het water. Deze kleur ontstaat door de langzame afgifte van tannines en organische zuren uit rottend plantenmateriaal, zoals bladeren en hout, die op de bodem liggen. Dit creëert een zogenaamd ‘zwartwater’-milieu, wat veel voorkomt in tropische regenwoudgebieden. De stroming in deze wateren is meestal matig.
Klimaat
Gezien de herkomst, leeft de Sikkeltetra in een tropisch klimaat. Dit betekent dat er geen grote seizoensgebonden temperatuurverschillen zijn zoals in gematigde zones. Wel kunnen er periodes zijn met meer regenval, wat kan leiden tot hogere waterstanden en overstromingen van de omliggende bossen, waardoor de vissen toegang krijgen tot nieuwe voedselbronnen en schuilplaatsen. De dalende luchtdruk die gepaard gaat met onweersbuien, een veelvoorkomend fenomeen in tropische gebieden, blijkt zelfs een belangrijke trigger te zijn voor het paaien van deze vissen.
Waterwaardes:
Temperatuur: 25/28°c
pH: 5/7
Min.lengte aquarium:
80Cm
Voeding
Sikkeltetra’s zijn geen moeilijke eters, hier krijgen ze vele soorten diepvriesvoedsel voorgeschoteld, alles word gewillig gegeten. Plantaardig voedsel wordt niet gegeten.
Kweek van de Hyphessobrycon robertsi – Sikkeltetra
Over de kweek van de Hyphessobrycon robertsi – Sikkeltetra is niets bekend, aangenomen word dat deze vergelijkbaar is met de kweek van andere Hyphessobrycon soorten.
Opmerkingen
Dit is een prachtige maar schuwe vis die nogal gevoelig is aan variërende en/of veranderende waterwaardes. Een leuke uitdaging voor de iets meer ervaren aquariumhouder.
Zie ook het Kweekverslag: Megalamphodus bentosi (Bentosi Tetra)
Video
Auteur
Sinds ik op mijn twaalfde mijn eerste tweedehands aquarium kocht heb ik altijd wel een of meer aquariums gehad. Ik heb zelfs een garage ingericht als kweekruimte waarin ik in 50 aquariums zo’n 10.000 liter water in gebruik had. Op het moment heb ik nog twee aquariums. Een 1250 liter Tanganyika aquarium en een 250 liter gezelschapsaquarium met planten. De laatste 10 jaar heb ik aan deze website gewerkte als schrijver en fotograaf.
Copyright foto’s
Babysnake – Aquaforum
