Cirrhilabrus filamentosus – Filamentlipvis

Cirrhilabrus filamentosus – Filamentlipvis

Cirrhilabrus filamentosus werd voor het eerst beschreven door de ichthyoloog Klausewitz in 1976. In het Nederlands staat deze vis bekend als de Filamentlipvis. Deze soort behoort tot de familie Labridae, die ook wel bekend staat als de lipvissen.

De geslachtsnaam Cirrhilabrus is afgeleid van het Latijnse woord cirrus, wat “krul” of “franje” betekent, en het Griekse woord labros, wat “lip” betekent. Dit verwijst naar de kenmerkende lippen van deze vissen, die vaak een opvallende vorm hebben. De soortnaam filamentosus komt van het Latijnse woord filamentum, wat “draad” of “vezel” betekent. Dit verwijst naar de lange, dunne uitsteeksels die vaak op de vinnen van deze vis te zien zijn.

Synoniem: Cirrhilabrichthys filamentosus

Beschrijving

Cirrhilabrus filamentosus, of Filamentlipvis, heeft een slank en gestroomlijnd lichaam dat typisch is voor de lipvissen. De vis kan een maximale totale lengte bereiken van ongeveer 8 tot 9 centimeter. De kop is meestal helder van kleur, vaak met een lichte tint van blauw of groen. De bovenkant van de vis is oranje van kleur. De buik is wit. De rug en anaalvin zijn geel. Soms hebben de vinnen wat iriserende blauwe vlekjes. De staartvin is deels doorzichtig met een zwarte rand die is afgezet met een blauw iriserende rand.

Een opvallend kenmerk van deze soort zijn de lange, dunne uitsteeksels op de vinnen, die de naam “Filamentlipvis” rechtvaardigen. De vinnen zelf zijn vaak doorzichtig met een vleugje kleur, wat bijdraagt aan de esthetische aantrekkingskracht van de vis.

Verschillen tussen Mannetjes en Vrouwtjes

Er zijn duidelijke fysieke verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke Filamentlipvissen. Mannetjes zijn doorgaans groter en hebben een meer uitgesproken kleurpatroon, met helderdere en intensere kleuren dan vrouwtjes. De mannelijke vissen hebben ook langere vinnen en meer uitgesproken filamenten. Vrouwtjes zijn meestal minder kleurrijk en hebben een meer gedempte uitstraling.

Gedragsmatig zijn mannetjes vaak dominanter en vertonen ze territoriaal gedrag, vooral tijdens het broedseizoen. Vrouwtjes daarentegen zijn meestal vreedzaam en leven in een sociale structuur binnen een groep.

Bij juvenielen zijn de kleuren minder uitgesproken en zijn ze vaak meer uniform van kleur, wat hen helpt om zich te camoufleren in hun omgeving. Naarmate ze volwassen worden, ontwikkelen ze de kenmerkende kleuren en patronen van hun geslacht.

Gedrag en Temperament

De Filamentlipvis is over het algemeen een vreedzame soort die het beste gedijt in een sociale omgeving. Ze leven vaak in kleine harems en zijn niet agressief, wat ze geschikt maakt voor een gezelschapsaquarium. Onderling zijn mannen echter agressief. In het aquarium kun je daarom slechts één man houden met meerdere vrouwen. Deze vissen zijn echter goede springers, dus het is belangrijk om een goed deksel op het aquarium te hebben om te voorkomen dat ze ontsnappen.

Ze zijn niet schuw en kunnen zich goed aanpassen aan hun omgeving, maar ze hebben wel voldoende schuilplaatsen nodig, zoals rotsen en planten, om zich veilig te voelen. Deze vissen zwemmen meestal in de midden wateren van het aquarium, waar ze actief rondzwemmen en hun omgeving verkennen.

Levensverwachting

In het wild kan de levensverwachting van de Filamentlipvis variëren, maar ze kunnen doorgaans tussen de 5 en 7 jaar oud worden. In een goed onderhouden aquarium, met de juiste zorg en voeding, kunnen ze zelfs ouder worden, tot wel 8 tot 10 jaar.

Protogeen Hermafrodiet

Een bijzonder aspect van de Filamentlipvis is dat het een protogene hermafrodiet is. Dit betekent dat alle jonge vissen als vrouwtjes beginnen. In een sociale structuur, zoals een harem, is er meestal één dominant mannetje dat de vrouwtjes bestuurt. Wanneer dit dominante mannetje overlijdt, kan een van de vrouwtjes zich ontwikkelen tot een mannetje. Dit proces is belangrijk voor de voortplanting en het behoud van de sociale structuur binnen de groep.

De transformatie van een vrouwtje naar een mannetje kan snel plaatsvinden, vaak binnen enkele dagen. Dit stelt de groep in staat om zich aan te passen aan veranderingen in hun omgeving en zorgt ervoor dat er altijd een mannetje beschikbaar is om de vrouwtjes te bevruchten. Dit unieke aanpassingsmechanisme helpt de soort om te overleven in hun natuurlijke habitat, waar de populatiedynamiek kan variëren.

In de verschillende stadia van hun leven, van juveniel tot volwassen, kunnen de kleuren en patronen van de Filamentlipvis aanzienlijk veranderen. Dit maakt het niet alleen een vis van visuele schoonheid, maar ook een fascinerend onderwerp voor aquarianen die geïnteresseerd zijn in de complexiteit van hun gedrag en voortplanting.

Biotoop

Cirrhilabrus filamentosus komt van nature voor in de Indische Oceaan, met name in de Java Zee. Deze vissoort is te vinden in verschillende landen, waaronder Indonesië, de Filippijnen, en Maleisië. Binnen deze landen leven ze voornamelijk in koraalriffen en ondiepe wateren, waar ze zich kunnen verstoppen tussen de rotsen en het koraal.

Leefomgeving

Deze soort de tropische zeeën, met een voorkeur voor koraalriffen en andere structuren die schuilplaatsen bieden. Hun natuurlijke habitat is rijk aan onderwaterbegroeiing, met veel koraalformaties en andere mariene vegetatie die hen bescherming biedt tegen roofdieren. De randen van het water zijn vaak begroeid met koraal en andere zeeplanten, wat bijdraagt aan de biodiversiteit van het ecosysteem.

De bodem of het substraat waar de Filamentlipvis zich bevindt, bestaat meestal uit een combinatie van zand en koraalfragmenten. Dit biedt niet alleen een geschikte omgeving voor de vissen, maar ook voor andere zeedieren die in deze gebieden leven.

Natuurlijke Vijanden

In hun natuurlijke omgeving hebben Filamentlipvissen verschillende natuurlijke vijanden, waaronder grotere roofvissen en andere mariene dieren die zich voeden met kleinere vissen. Hoewel ze zelf ook jager zijn en zich voeden met kleine ongewervelde dieren en plankton, zijn ze vooral kwetsbaar voor predatie door grotere vissen. Hun schuilplaatsen in het koraal helpen hen om te ontsnappen aan deze bedreigingen.

Klimaat

De Filamentlipvis leeft in een tropisch klimaat, waar de watertemperaturen doorgaans warm zijn en de omstandigheden gunstig zijn voor de groei van koraal en andere mariene organismen. In deze gebieden zijn er geen uitgesproken seizoenen van overstroming of droogte zoals in sommige andere ecosystemen. In plaats daarvan zijn de omstandigheden vrij constant, met een overvloed aan voedsel en een stabiele omgeving die de voortplanting en groei van de soort bevordert.

Dit tropische milieu biedt de Filamentlipvis de ideale omstandigheden om te gedijen, met voldoende schuilplaatsen en voedselbronnen die essentieel zijn voor hun overleving en voortplanting.

Dieet

Voeding in het Wild: In hun natuurlijke habitat voedt Cirrhilabrus filamentosus zich voornamelijk met zoöplankton en kleine ongewervelde dieren. Dit omvat een verscheidenheid aan voedselbronnen zoals Mysis-garnalen en andere kleine kreeftachtigen. De vis is een opportunistische eter, wat betekent dat ze hun dieet kunnen aanpassen op basis van de beschikbaarheid van voedsel in hun omgeving. Door hun actieve jachtgedrag kunnen ze zich goed aanpassen aan de seizoensgebonden veranderingen in voedselbronnen.

Voeding in het Aquarium: Wanneer je de Filamentlipvis in een aquarium houdt, is het belangrijk om een gevarieerd dieet aan te bieden om aan hun voedingsbehoeften te voldoen. Een uitgebalanceerd dieet voor deze soort kan bestaan uit:

• Diepvriesvoer: zoals Mysis-garnalen en artemia, die rijk zijn aan eiwitten en essentieel zijn voor hun groei en gezondheid.
• Vers voedsel: zoals fijngehakt krill en andere zeevruchten, die de vis helpen om hun natuurlijke voedingspatronen na te volgen.
• Vlokvoer: hoewel ze in het wild voornamelijk levend voedsel eten, kunnen ze ook leren om vlokkenvoer te accepteren, wat handig kan zijn voor aquarianen.

Het is aan te raden om de Filamentlipvis meerdere keren per dag kleine hoeveelheden voedsel te geven. Dit helpt niet alleen om hun gezondheid te waarborgen, maar voorkomt ook dat het water in het aquarium vervuild raakt door overvoeding. Door een gevarieerd dieet aan te bieden, zorg je ervoor dat deze prachtige vissen gezond en actief blijven in je aquarium.

Het Aquarium

Voor het houden van de Filamentlipvis, is een aquarium van minimaal 150 liter aan te raden. Dit biedt voldoende ruimte voor de vis om te zwemmen en zich te verstoppen. Als je van plan bent om een harem te houden, is het verstandig om een groter aquarium te kiezen, bij voorkeur zo’n 300 tot 500 liter. Dit zorgt ervoor dat de vissen voldoende ruimte hebben en om conflicten te minimaliseren.

Inrichting van het Aquarium

De inrichting van het aquarium is belangrijk voor het welzijn van de Filamentlipvis. Het is belangrijk om het aquarium te voorzien van voldoende schuilplaatsen, zoals rotsen en koraalstructuren. Deze bieden niet alleen een veilige haven voor de vissen, maar ook een plek om te rusten en zich te verstoppen. Het gebruik van levende rotsen is ideaal, omdat deze ook een natuurlijk habitat creëren voor andere zeedieren en helpen bij het handhaven van de waterkwaliteit.

Wat betreft het substraat, is koraalzand de beste keuze voor deze soort. Zand biedt een natuurlijkere omgeving en is vriendelijker voor de vinnen van de vissen. Het helpt ook bij het creëren van een esthetisch aantrekkelijk aquarium. Vermijd grind, omdat dit scherp kan zijn en de vissen kan verwonden.

Waterwaarden

De beste waterwaarden voor de Filamentlipvis in het aquarium zijn als volgt: de temperatuur moet tussen de 22 en 28°C liggen, de pH-waarde moet tussen de 8.1 en 8.4 zijn, en de zoutgehalte moet tussen de 1.020 en 1.025 liggen. Regelmatig meten en een stabiele omgeving zijn essentieel om deze vissen gezond en actief te houden.

Compatibiliteit met Andere Bewoners

De Filamentlipvis is een vreedzame soort die goed kan samenleven met andere vreedzame vissen. Geschikte medebewoners zijn onder andere: Clownvissen, Kardinaalvissen, en andere kleine soorten. Deze soorten zijn over het algemeen niet agressief en kunnen goed samenleven in een koraalrifomgeving. Let op: je kunt slechts één man houden!

Aan de andere kant is het belangrijk om te vermijden dat je de Filamentlipvis samenhoudt met agressieve of territoriale soorten. Deze kunnen stress veroorzaken en de Filamentlipvis in gevaar brengen. Het is altijd aan te raden om de compatibiliteit van vissen zorgvuldig te overwegen voordat je ze in hetzelfde aquarium plaatst.

Kweek van Cirrhilabrus filamentosus

Over de kweek van Cirrhilabrus filamentosus in gevangenschap heb ik geen informatie kunnen vinden.

Conclusie

Cirrhilabrus filamentosus, of Filamentlipvis, is een prachtige en vreedzame soort die een uitstekende keuze kan zijn voor zowel beginnende als ervaren aquarianen. Hun levendige kleuren en interessante sociale gedrag maken ze aantrekkelijk in een gezelschapsaquarium. Het is echter belangrijk om te zorgen voor een goed ingericht aquarium met voldoende schuilplaatsen en een stabiele waterkwaliteit om hun welzijn te waarborgen.

Hoewel ze niet bijzonder moeilijk te houden zijn, vereisen ze wel aandacht voor hun dieet en sociale interacties. Hun unieke eigenschap als protogene hermafrodieten en hun actieve gedrag kunnen fascinerende observaties opleveren. Met de juiste zorg en omgeving kunnen deze vissen een waardevolle aanvulling zijn op elk marien aquarium.

Video

Copyright foto’s

Jan Bukkems – Aquavisie

Auteur