Scorpaenidae

De familie Scorpaenidae is onderverdeeld in drie onderfamilies. Deze drie families worden ook wel Schorpioenvissen, Steenvissen en Koraalduivels genoemd. Deze familie van doorgaans bodem bewonende soorten bestaat uit 26 geslachten en zo’n 223 soorten. De bekendste soort uit dit geslacht is echter geen bodem bewoner, Pterois volitans ofwel de Grote Koraalduivel zweeft door het water.

Pterois volitans - Grote Koraalduivel
Pterois volitans – Grote Koraalduivel

Onderfamilies

De Scorpaenidae familie is weer onderverdeeld in drie onderfamilies:

Scorpaeninaede Schorpioenvissen. Deze onderfamilie bestaat uit de volgende geslachten.

Hoplosebastes Pogonoscorpius Scorpaenodes
Iracundus Pontinus Scorpaenopsis
Idiastion Pteroidichthys Sebastapistes
Neomerinthe Pteropelor Taenianotus
Parascorpaena Rhinopias Thysanichthys
Phenacoscorpius Scorpaena

Sebastolobinae – de Rotsvissen. Deze onderfamilie bestaat uit de volgende geslachten:

Adelosebastes
Sebastolobus
Trachyscorpia

Pteroinae – de Koraalduivels. Deze onderfamilie bestaat uit de volgende geslachten:

Brachypterois
Dentrochirus
Ebosia
Parapterois
Pterois

Herkomst

De leden van de familie Scorpaenidae komen veelvuldig voor in de tropische en subtropische gebieden. De meeste soorten en aantallen zijn echter te vinden in de Indische- en Stille Oceaan en de zeeën daartussen.

Ze leven veelal in ondiepe delen tussen rotsen en koralen maar er zijn ook soorten bekend die voorkomen tot op dieptes van 2200 meter.

Dieet

Scorpaenidae zijn allen carnivoren. Ze voeden zich met ongewervelden en kleine visjes. Ze liggen op de bodem te wacht op prooi en drijven ze in een hoek. Door het uitstulpen van de grote bek en het opzetten van de buik ontstaat een zuigende werking en de prooi wordt op die manier naar binnen gezogen en ingeslikt.

Beschrijving

Sommige soorten zijn zeer goed gecamoufleerd en zijn bijna niet te vinden zolang ze zich niet bewegen. Anderen zijn juist weer fel gekleurd om aan te geven dat een jager ze beter niet kan opeten.

De rugvin heeft 11 tot 17 vinstralen. Deze zijn vaak lang, hard en liggen duidelijk zichtbaar uit elkaar. De borstvinnen zijn goed ontwikkeld en duidelijk zichtbaar en bevatten 11 tot 25 vinstralen.

Giftig!

Scorpaenidae behoren tot de giftigste vissen op aarde. En dan met name de onderfamilie Sebastolobinae. De andere twee onderfamilies hebben stekels waarop zich een giftig slijm bevindt. Deze steek hiervan is pijnlijk en moet behandeld worden. De steek van een van de leden van de onderfamilie Sebastolobinae kan echter dodelijk zijn.

De voorste vinstralen van de rug-, buik- en anaalvinnen zijn voorzien van een gifklier. Deze bevindt zich aan de basis van de vinstraal. Deze vinstraal is hol en hard. De punt van de vinstraal is scherp en fungeert als een soort injectienaald. Als je op een vis uit deze familie trapt of als hij wordt opgegeten, wordt de huid rond de vinstraal ingedrukt. Hiermee drukt de huid op de gifklier die door de vinstraal heen, het gif injecteert.

Behandeling van de Scorpaenidae steek

Het gif van Scorpaenidae is voor de mens doorgaans niet dodelijk maar wel zeer pijnlijk. Direct behandelen werkt beter dan eerst een dokter opzoeken. Uiteraard adviseren we wel om direct hulp in te schakelen.

Symptomen van een steek:

  • hevige pijn (direct)
  • misselijkheid
  • braken
  • zwelling
  • schock

Artsen behandelen de steek op ongeveer deze manier: Plaats zo snel mogelijk de gestoken plek in heet water met een temperatuur van 43 tot 45 graden Celsius. Als het te koud is breekt het gif niet af, te warm en je verbrand dus let goed op de temperatuur! Hou dit 30 tot 90 minuten vol totdat de pijn weg is. Als de pijn terugkomt direct herhalen.

Nadat de pijn weg is moet de wond goed worden schoongemaakt. Verwijder eventueel resten van de stekel en desinfecteer de wond om infectie te voorkomen. Hou de wond goed in de gaten, als hij na een paar dagen rood wordt of je krijgt koorts en een kloppend gevoel dan is de wond ontstoken. Ga dan terug naar de dokter voor een antibiotica kuur!

!!! Nogmaals schakel altijd medische hulp in en wees er zeker van dat je bent gestoken door een lid van de familie Scorpaenidae en niet door een lid van de familie Synanceiidae ofwel een steenvis. Die steek kan namelijk wel dodelijk zijn.

Hieronder de geslachten binnen de Scorpaenidae familie in onze database:

Pterois volitans - Grote Koraalduivel