Wanneer men de vissen goed bekijkt kan men hier uit opmaken hoe de vis zich voelt.
De Cyphotilapia vertoont een gedrag die bij zijn soort hoort. Dit wordt hieronder beschreven.
Klein blijven als overlevingsstrategie.
Dit fenomeen komt steeds weer voor, het klein blijven om te overleven van sommige dieren.
Het komt niet zelden voor dat binnen een groep bepaalde dieren kleiner blijven als zijn soortgenoot. Ze zijn niet alleen kleiner, maar beduidend kleiner.
Uit ervaringen is gebleken dat het grootste dier uit een groep van 5, een mannetje in de leeftijd van 4 jaar, 30 cm kan zijn en en een andere man maar 20 cm.Afgezien van de grote ontwikkeld zich deze kleinere vis zich geheel normaal en is verder ook gezond.
Opvallend is dat deze kleine vis van alle leden uit de groep het het beste kan vinden met de grootste en dominantste vis uit de groep, maar dit is nooit wetenschappelijk onderzocht. Er heerst echter een theorie; mochten er 2 mannen in de groep zijn dan zouden de kleinste vis en de grootste vis in de groep beiden mannen zijn. Zijn alle leden van de groep vrouwelijk dan gebeurt dit niet. Om een machtsstrijd uit de weg te gaan blijft het zwakste mannetje klein. Daardoor wordt hij door de alfa man geaccepteerd en kan hij vredig in de groep leven. Wanneer hij even groot zou zijn komt het tot een machtsstrijd in het aquarium. Maar dit is dus nooit wetenschappelijk aangetoond. Feit is dat dit fenomeen zich vaak voordoet in groepen van 5 of 6 dieren. In grote groepen verdeelt de agressie van de alfa man zich op meerdere individuen waardoor het mannetje zich niet kan permitteren om klein te blijven.
Bij ruzie of dreiging
Mocht de Cyphotilapia bedreigt worden door een soortgenoot, dan gaat de vis bijna loodrecht in het water hangen. De kop wijst naar het wateroppervlak, en de staart naar de bodem. De vis laat de onbeschermde buik aan zijn aanvaller zien, en zijn kleuren worden donker of zullen juist verbleken. Dit gedrag is een bevestiging voor zijn aanvaller dat deze andere de sterkste is. Hij wil hiermee zeggen; ik geef het op, ik weer mij niet en ik accepteer je overmacht. Dit gebaar mist zijn uitwerking niet, normaler wijze eind de aanvaller zich door deze onderwerping van zijn slachtoffer af. Welke omstandigheden ertoe voeren wanneer een Cyphotilapia vlucht of wanneer hij het bovengenoemde gedrag vertoont is niet duidelijk. De ene keer zal hij dus vluchten de andere keer zal hij zich overgeven.
Het tegendeel van dit bovenstaande gedrag is het offensief en agressief gedrag. Dit manifesteert zich in het gelijktijdig spreiden van de vinnen, het opzetten van de keel, een intensieve verkleuring en de vis zal licht voorover gaan hangen in het water. Het spreiden van de vinnen, het opzetten van de keel en het licht voorover hangen van de Cyphotilapia doet deze optisch groter lijken en geeft hem een bedreigender uiterlijk. Wanneer beide partijen zich even sterk voelen, en geen van beide op de vlucht zal slaan zal het tot een gevecht komen. Dit gevecht uit zich door elkaar bij de bek te pakken (ruig zoenen) en al vasthoudend achteruit te zwemmen. Ondanks dat de Cyphotilapia niet te onderschatten tanden hebben, zijn er nooit ernstige verwondingen vastgesteld.
Verkleuring van de vis.
Een donkere kleur is een duidelijk signaal wat de Cyphotilapia uitzend, namelijk dat hij zich niet prettig voelt. Cyphotilapia’s kunnen bijna zwart worden, de mooie strepen zijn nauwelijks meer te herkennen. Het gaat hierbij om een fenomeen wat snel weer verdwijnt. In zulke gevallen was het een uitdruk van ontevredenheid en stress. Wanneer dit vaker gebeurt is er iets niet in orde. Moeilijk is om te ontdekken waardoor dit gebeurt. Er kunnen verschillende redenen zijn, maar vaak is het een signaal van “laat mij met rust”, vaak zullen deze gestreste dieren in een hoek wegkruipen. Het lijkt alsof hij zich met zijn donkere kleur onzichtbaar wil maken.
Met deze conclusie is een oplossing van het probleem dichter bij dan men denkt.
Vaak ontbreken er schuilplaatsen waardoor de vis zich dus onzichtbaar wil maken, heeft het dier geen totaal schuilplaats dan zal deze zich minder thuis voelen en vaak in conflict komen met medebewoners. Als men er voor zorgt dat er voldoende schuilruimte aanwezig is dan zal er geen minder snel een kleurverandering voordoen.
Er kunnen meerdere redenen zijn waardoor een Cyphotilapia zijn mooie kleuren verliest. Een paar voorbeelden hiervan zijn: een te lichte ondergrond, een te sterke verlichting, ruzies, verkeerde voeding, een verkeerde plaatsing van het aquarium, lawaai, verwondingen of ziektes en stress. Om achter de reden te komen geld slechts 1 ding, als men zijn dieren, wanneer ze gezond zijn, goed te observeert, leert men zijn vissen kennen en zal men er eerder achter komen wanneer er zich iets voordoet.
Auteur: Laurette de Nijs