Platies zijn kleurrijk, vreedzaam, sterk en ze vragen niet veel ruimte. Als gevolg daarvan behoren ze tot de meest gehouden vissoorten in huiskameraquaria.Het zijn ook vissen die aan te raden zijn voor beginnende aquarianen omdat ze makkelijk te kweken zijn en geen bijzondere verzorging vragen, afgezien van de basisvoorzieningen m.b.t. aquariumhygiëne. Platies zijn kleurrijk, vreedzaam, sterk en ze vragen niet veel ruimte. Als gevolg daarvan behoren ze tot de meest gehouden vissoorten in huiskameraquaria.Het zijn ook vissen die aan te raden zijn voor beginnende aquarianen omdat ze makkelijk te kweken zijn en geen bijzondere verzorging vragen, afgezien van de basisvoorzieningen m.b.t. aquariumhygiëne.
Een van de voorouders van de vissen momenteel beschikbaar voor de hobby, Xiphophorus variatus, heeft een variabel kleurpatroon wat zijn naam verklaart (variatus). Het wordt aangenomen dat de verschillende kleurvormen die momenteel aanwezig zijn in de hobby allemaal afstammen van deze vis. De vissen die tegenwoordig worden aangeboden door de aquariumvishandel zijn zorgvuldig gekweekte aquariumstammen, doorgaans geïmporteerd van de enorme viskwekerijen in zuidoost Azië. Deze vissen hebben een gemengde afkomst, waaronder voorouders van Xiphophorus hellerii, Xiphophorus variatus en Xiphophorus maculatus. Ze zijn beschikbaar in verschillende maten en kleuren; de meeste van deze variëteiten hebben commerciële namen om hun marktwaarde te verbeteren (zoals Mickey Mouse platy, Goudsbloem platy, Sunset platy etc.). Meer zuivere en zeldzamere soorten platies zijn beschikbaar via specifieke kweekprogramma’s (door veelal particuliere kwekers, vert.).
Platies zijn doorgaans kleine vissen, niet groter wordend dan een totale lengte van zo’n 7 centimeter, hoewel af en toe wel grotere exemplaren zijn gemeld. Het zijn tamelijk vreedzame vissen en ze gaan goed samen met een aantal kleinere soorten zoals Neon tetra’s, Corydoras, Loricariidae etc. Ze worden vaak gebruikt als “plaagvis” in bakken met meervallen. Ze zwemmen in het bovendeel van de waterkolom; in het wild voeden ze zich met planten, insecten, kleine kreeftachtigen en wormen. De opgegeven levensverwachting van de vis in een huiskameraquarium 3 tot 5 jaar, hoewel, nogmaals, er ook meldingen zijn van exemplaren die langer leefden.
In huiskameraquaria kweken en kruisen platies makkelijk. We hebben van tijd tot tijd diverse kolonies gehouden, voornamelijk als “plaagvissen” voor bakken met kolonies opgroeiende jonge meervallen. De vissen deden het ook aardig goed wanneer ze gehouden werden met kolonies grotere, agressievere meervallen. Het hoeft niet gezegd dat vis een onderdeel is van het natuurlijke dieet van roofzuchtige Cichliden en dat samenhouden met zulke vissen beter vermeden kan worden, tenzij de hobbyist juist de bedoeling heeft om de Cichliden te voorzien van levend voer.
Er wordt vaak beweerd dat platies makkelijk te kweken zijn in lichtelijk zout of brak water. Dat klopt niet helemaal. Platies hebben middelmatig hard water nodig om te floreren dus is het adviseerbaar om mineralen toe te voegen aan zeer zacht water.
Onze voorkeuren voor een Platy aquarium zijn tamelijk simpel. We gebruiken kleine, min of meer vierkante of rechthoekige bakken van 40 tot 60 liter, voorzien van een luchtaangedreven filter. Als er een interne pomp wordt gebruikt dan zorgen we ervoor dat de stroming heel laag is (de vissen doen het beter in een sterke stroming wanneer ze daaraan gewend zijn, maar sterke stroming heeft vaak een negatieve invloed op de planten). We voegen een bruissteen toe, ook rustig borrelend, en een verwarming ingesteld op 25-26° Celsius. De temperatuur wordt voorgeschreven door de medebewoners van de bak; de platies doen het ook goed bij lagere temperaturen.
Het substraat is zand (aquariumzand, of verzameld op een strand). We zorgen voor goede verlichting (1 Watt per liter water) om ervoor te zorgen dat planten zoals Riccia fluitans (Watervorkje), Ceratophyllum demersum (Hoornblad) en Vesicularia dubyana (Java mos) goed groeien; deze planten zijn essentieel om de jonge pasgeboren visjes te beschermen tegen de ouders.
Om puur decoratieve redenen voegen we soms Anubias barter – Barter’s speerblad, Anubias nana (Dwergspeerblad) of Microsorum pteropus (Javavaren) toe.
Verdere inrichting van de bak omvat stukken drijfhout en Mopani hout, gerangschikt in boogvormen of kleine holtes vormend. Dit geeft vrouwen en jonge mannen de gelegenheid om zich te verbergen of agressieve of al te opdringerige mannetjes uit de weg te gaan. Het water bij ons in Manchester is nogal zacht; we voegen dubbelkoolzure soda (Natriumbicarbonaat) toe om de pH op 7.,6 te stabiliseren en mineralen om de hardheid naar 9 tot 10 dgH te verhogen.
Het Hoornblad wordt regelmatig uitgedund om te voorkomen dat jonge vissen erin verstrikt raken; als dat zou gebeuren zouden de vissen stikken.
We voeren de vissen verse groenten (spinazie, geblancheerd slablad, wilde raketsla of rucola etc) en een goede kwaliteit dagelijks voedsel. Eén of twee keer per week geven we ze ook bevroren tubifex, muggenlarven, artemia of cyclops. Het diepvriesvoedsel is meer verwennerij; de vissen doen het ook prima zonder. De bek van de Platies is opwaarts gericht; vishouders gaan er vanuit dat dit aangeeft dat ze Platies uitsluitend vlokken of ander drijvend voer moeten geven, omdat de vissen niet in staat zouden zijn voedsel uit het midden of onderste deel van de waterkolom te halen. Dat is absoluut niet het geval.
Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat er in de kolonie aanmerkelijk meer vrouwen zijn dan mannen; wij zouden een ratio van 3 tot 5 vrouwen per man willen voorstellen. Dit zal ervoor zorgen dat de vrouwen niet gestrest raken door de man die ze constant achtervolgt om te paren. De mannen zijn makkelijk te onderscheiden van de vrouwen. Zwaarddragers hebben een verlengde vinstraal aan de onderkant van de staartvin (zwaard); alle mannelijke Platies zijn kleiner en minder plomp dan de vrouwen en hebben een gonopodium: een tot voortplantingsorgaan vergroeide aarsvin.
Vrouwelijke platies zijn in staat om omhulde spermacomplexen genaamd spermatozeugmata op te slaan. Deze kunnen ze gebruiken om eitjes mee te bevruchten lange tijd na een paring. Dat heeft tot gevolg dat vrouwen in staat zijn om na een enkele bevruchting tot zes worpen te doen. Het verwijderen van de mannen uit de bak gedurende een bepaalde tijd is een strategie die door sommige hobbyisten wordt gebruikt als een manier van geboortebeperking.
Soms gebruiken we deze methode om nageslacht te krijgen van bijzondere ouders; het is interessant om te zien wat de verschillende kleuren doen die een indicatie zijn van de gemengde genetische erfenis van de ouders. Om er zeker van te zijn dat de geselecteerde man de vader van de jongen zal zijn plaatsen we de vrouw in haar eigen bak – of met andere vrouwen – totdat ze alle worpen die ze draagt heeft losgelaten. Dan doen we de gekozen man ik haar bak en laten de natuur zijn loop nemen. De onderstaande man en vrouw produceerden een nageslacht met verschillend gekleurde jongen, waarvan het jonge mannetje op de derde foto de meest aantrekkelijke was.
Platies zijn levendbarend; na een draagperiode van vier tot zeven weken zal de moeder de jongen werpen. Het aantal jongen zal variëren maar doorgaans kan men rekenen op 20 tot 50 jongen. De jongen zijn transparant en klein en zullen zich verbergen tussen het Ceratophyllum of het Javamos. Zonder een verstop plek zullen ze ten prooi vallen aan de ouders.
Drachtige vrouwen zijn makkelijk te onderscheiden aan het uitdijende midden van hun lichaam. Dit gebied groeit aanmerkelijk voorafgaand aan het werpen van de jongen. Terwijl het groeit neemt het een lichtere kleur aan, wat een gevolg is van het oprekken van de huid in het gebied eromheen. Hier wordt soms naar verwezen als “de ontwikkeling van een lichte vlek” en is een indicatie dat de jongen op het punt staan geboren te worden.
Doorgaans wordt geadviseerd om een drachtige vrouw in een drijvend plastic kweekbakje te doen voordat ze de jongen loslaat. Dat zou ervoor moeten zorgen dat alle jongen worden opgevangen en in veiligheid zijn. Wij hebben dit nooit gedaan; wij vinden dat de beschikbare bakjes te klein zijn voor onze tamelijk grote vrouwen en dat de ervaring ze alleen maar veel stress zal bezorgen op een moment dat ze daar het slechts tegen kunnen. Als de bak naar behoren is ingericht en beplant zullen de vrouwen altijd een rustig plekje vinden om hun jongen te werpen, doorgaans tussen het gebladerte van het Hoornblad. Wanneer ze gestrest worden of op een andere manier in slechte conditie zijn, gebeurt het regelmatig dat vrouwen de jongen aborteren.
De meeste hobbyisten zullen voorzien in speciaal voer voor de jongen, zoals fijn stofvoer en artemia cysten. Wij hebben dat nooit nodig gevonden. Onze jongen grazen op het Hoornblad en Java mos; in elk geval verzameld zich daar toch al een deel van het voer wat dan door de jongen gegeten wordt. Het is belangrijk om het voer te reguleren in een bak waarin zich ook jongen bevinden. De jonge vissen zijn klein en het is heel goed mogelijk om letterlijk “de baby’s met het bakwater weg te gooien”. Waterverversingen moeten dus met de nodige voorzichtigheid worden uitgevoerd en tot een minimum beperkt. Wij gebruiken altijd een voorfilter (stukje filterspons, vert.) om de kant van de aanzuigbuis die in het aquarium gaat mee af te dekken. Als een aanvullende voorzorg vangen we het water op in een emmer zodat we het kunnen nakijken voor we het weggooien. Over de jaren heeft dit bewezen een ware “levensredder” te zijn.
Jonge Platies groeien snel; met 4 weken zijn ze zonder enige moeite goed zichtbaar in de bak en bij een leeftijd van 2 maanden meten ze ongeveer 2 centimeter totale lengte. Met 6 tot 7 maanden zijn ze seksueel volwassen. Om ervoor te zorgen dat er altijd ruimte beschikbaar is voor nieuwe geboorten is het van belang de kolonie regelmatig uit te dunnen. Wij herplaatsen jonge vissen wanneer ze ongeveer 2 tot 3 maanden oud zijn. Hobbyisten die interesse hebben in het fixeren van bepaalde kleureigenschappen willen misschien vissen met ongebruikelijke kleuren of patronen in een eigen bak onder brengen om ermee verder te kweken.
Veel hobbyisten geven de voorkeur aan het verkrijgen van Xiphophorus helleri type mannen, omdat hun verschijning als mooier wordt beschouwt. Deze vissen worden vervolgens in bakken gedaan met verschillende vrouwen, waar ze paren. In gevallen als dit is het de moeite te onthouden dat de aanwezigheid van een volgroeide Xiphophorus helleri man in een bak de vrouwen zal stimuleren, terwijl het de ontwikkeling van andere, jongere mannetjes zal tegengaan. De laatst genoemden zouden daarom moeten worden verwijderd en geplaatst in een eigen bak zodat ze wel naar behoren kunnen uitgroeien. Het is ook nuttig te weten dat laboratoriumexperimenten aangeven dat vrouwen een voorkeur hebben voor mannen met een langer zwaard; zou een hobbyist dus een man met een kort zwaard willen kweken, dan zal hij ervoor moeten zorgen dat het de enige man in de bak is.
De lengte van het zwaard bij Xiphophorus hellerii is belangrijk in het bepalen van de seksuele voorkeur van de vrouwenPlaties produceren een aanmerkelijke hoeveelheid afval voor zo een kleine vis; het substraat afhevelen is een goede manier om snelle verslechtering van de waterkwaliteit tegen te gaan en ziekten te voorkomen.
Copyright Foto’s
Marina Parha en George J. Reclos
Bron
MCH Portal
Vertaling
Jan Altink
Opmerkingen/Referenties
(1) A. Meyer, W. Salzburger, M. Schartl†, “Hybrid origin of a swordtail species (Teleostei: Xiphophorus clemenciae) driven by sexual selection”, Molecular Ecology, Volume 15, Issue 3, Pages 721 – 730, © 2009 Blackwell Publishing Ltd
Ik heb sinds vandaag baby platty’s uit voorzorg heb ik ze opgevangen in een kleiner bakje weliswaar in de groote aqarium maar mijn vraag is vanaf hoeveel weken mag ik de jongen erbij zetten
Vraag: Ik heb altijd wel baby platys met als gevolg dat ik mijn aquarium nooit helemaal schoon kan maken.
Dat heeft weer tot gevolg dat er op de bodem een dikke laag poep ligt.
Moet ik dat verwijderen en hoe doe ik dat zonder de baby visjes weg te gooien?
Met een water stofzuigertje durf ik het niet te doen.
Als je het met een stofzuigertje probeert en dat opvangt in een emmer? Dan kun je daar de baby visjes weer uit vandaan halen als er per ongeluk toch een meegaat?
ik heb een aquarium van 60 liter met vaste planten die het erg goed doen .Daarin zwemmen platy”s de vier waar ik mee begonnen ben zijn inmiddels overleden maar ik heb nu wel een aquarium met wel minimaal 15 platy”s allemaal zusjes een broertjes en er komt regelmatig nog 1 bij . Mijn vraag is kan dit geen kwaad met de kwaliteit van de visjes ?
Op de lange termijn wel. Je krijgt dan wat inteelt wat niet wenselijk is. Als je af en toe nieuw bloed introduceert door bijvoorbeeld de mannen te vervangen door die uit de winkel of van andere liefhebbers dan hou je de vissen sterk en gezond.