Van vijverplant tot invasieve exoot
Iedereen die een vijver heeft, zal regelmatig de vijver opschonen en het teveel aan waterplanten verwijderen. Met enige regelmaat komen deze planten in sloten, kanalen of plassen (het oppervlaktewater) terecht. Het uitzetten van vreemde planten in het oppervlaktewater kan echter zeer vervelende gevolgen hebben.
Veel planten die gebruikt worden in vijvers en aquaria zijn exoten: ze komen van nature niet voor in Nederland. Deze planten worden hier gekweekt, of geïmporteerd omdat ze er mooi uitzien of omdat ze snel groeien. De waterteunisbloem en waterhyacint zijn bijvoorbeeld geliefd om hun mooie bloemen.
Deze exotische soorten kunnen echter ook, bedoeld of onbedoeld, in de Nederlandse natuur terechtkomen. Niet alle planten zullen hier overleven, maar sommige uitheemse soorten doen het hier juist heel goed. Soms iets té goed. Enkele soorten vermeerderen zich explosief en woekeren uit over een hele plas of sloot en zorgen daarmee voor problemen. Deze soorten worden ook wel invasieve exoten genoemd. De overheid doet er, samen met burgers en bedrijven, alles aan om de introductie en verspreiding van invasieve exoten te voorkomen.
Problemen
Sommige mensen denken er goed aan te doen om een overschot aan planten uit de vijver of het aquarium in de sloot te gooien. Daar kunnen de planten immers verder leven. Maar wanneer invasieve waterplanten in het oppervlaktewater terechtkomen, kan dit onder andere leiden tot wateroverlast en schade aan de natuur.
Gooi planten uit vijver of aquarium nooit in een sloot of plas (ook niet als het om inheemse planten gaat).
Wateroverlast
Doordat invasieve soorten soms hele sloten laten dichtgroeien, wordt de doorstroming sterk belemmerd. Dit zorgt ervoor dat na een hevige regenbui het water niet weg kan en er wateroverlast ontstaat. Dit kan bijvoorbeeld schade aan landbouwgewassen of aan huizen tot gevolg hebben. Daarnaast heeft de pleziervaart veel last van de dikke laag planten, bijvoorbeeld doordat de planten in de schroef terechtkomen. De waterschappen, die verantwoordelijk zijn voor het waterbeheer, zijn jaarlijks vele honderdduizenden euro’s kwijt aan het verwijderen van deze planten.
Schade aan de natuur
Ook voor onze eigen natuur kunnen invasieve waterplanten schadelijk zijn. Bijzondere oever-planten kunnen overwoekerd worden door explosief groeiende exoten. Dit gebeurt bijvoorbeeld wel eens bij voor de natuur waardevolle vennen. Ook amfibieën die gebruik maken van deze oevers, hebben hier last van.De verandering van de vegetatiestructuur in het water kan negatieve gevolgen hebben voor watervogels en dieren die in het water leven.
Verder kunnen bepaalde soorten het hele wateroppervlak bedekken, waardoor planten onder water geen licht meer krijgen. Daardoor wordt er ook geen zuurstof meer geproduceerd en is er te weinig zuurstof in het water voor al het onderwaterleven.
Exoten, laat ze niet in het oppervlaktewater terechtkomen!
Invasieve soorten
De grote waternavel uit Noord-Amerika is de bekendste invasieve waterplant in Nederland. Door het hele land zorgt deze soort geregeld voor dichtgegroeide sloten. De grote waternavel vermeerdert zich heel snel. Daardoor concurreert hij met inheemse planten en verspreidt hij zich in korte tijd over grote afstanden. De verkoop van grote waternavel is sinds 2001 verboden in Nederland. Toch komt de plant helaas nog veel voor in de natuur.
[blockquote class=”style2″]Leg vijvers niet aan dicht bij een sloot of plas. Zaden, uitlopers of delen van planten kunnen dan namelijk makkelijk in het oppervlaktewater terechtkomen en daar verder groeien.[/blockquote]
Er zijn nog veel andere soorten in de handel die zich invasief gedragen als ze in de natuur terechtkomen. De waterteunisbloem uit Zuid-Amerika geeft vergelijkbare problemen als de grote waternavel. De uit Australië afkomstige Watercrassula bedekt regelmatig hele oevers. Ook de zuurstofplant Parelvederkruid (Zuid-Amerika) behoort tot de invasieve waterplanten. Andere soorten, zoals de waterhyacint, behoren in Nederland niet tot de invasieve soorten, aangezien zij een strenge winter niet overleven. Toch kunnen ook deze soorten na introductie in korte tijd sterk uitbreiden en daardoor problemen geven.
Van veel soorten is niet goed bekend wat er mee gebeurt als ze in de natuur terecht komen. Hoe dan ook geldt: als u exotische planten in uw vijver of aquarium wilt gebruiken, spring dan voorzichtig met de planten om en voorkom dat ze in het oppervlaktewater terecht komen.
Ook geen dieren in de sloot
Wat voor waterplanten geldt, geldt natuurlijk ook voor dieren: vissen, schildpadden, slakken, kreeftjes en watervlooien die in uw vijver of aquarium leven, horen vaak niet thuis in de Nederlandse natuur en kunnen schade veroorzaken.
Meer weten over de exoten in de sloot? Lees dan ook de Veldgids Invasieve Waterplanten
Bron
nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit
Copyright foto
© Copyright Christine Johnstone – CC BY-SA 2.0.