Er zijn een hoop verschillende manieren om plantenvoeding te doseren:
I. Je kunt kijken naar wat je bak en je planten verbruiken (lees: Redfield methode)
II. Je kunt doseren via de PPS of PPS-Classic methode
III. Je kunt aansturen op de EI (Estimative Index) methode
Dat zijn (in willekeurige volgorde) de meest gebruikte methodes. Hieronder volgt een korte omschrijving van de methodes en ik zal ingaan op zowel de Redfield methode als op de EI methode, aangezien ik deze beide zelf heb gebruikt.
Wat heb je nodig?
Je hebt voor alle methodes nitraat (NO3) en fosfaat (PO4) nodig. Daarnaast voegt de 2e en 3e methode ook sporenelementen toe. Naast KNO3, KH2PO4 en KH2SO4 kun je ook ijzer (Fe2) en Sporenelementen (7% Fe, 1.3% B, 2% Mn, 0.06% Mo, 0.4% Zn, 0.1% Cu) bij mij kopen. De prijzen zijn ongeveer als volgt:
Macro elementen (KNO3, KH2PO4, KH2SO4): €12,50 per kilo (1000 gram)
Micro elementen (Fe, Sporenelementen): €12,50 per ons (100 gram)
I. Je kunt kijken naar wat je bak en je planten verbruiken
Dit kan, maar het vereist wel een gedegen kennis van je bak. Er zijn zo veel factoren die de balans kunnen verstoren; denk aan bijv.
– Het herplanten (snoeien) van je bak. Planten hebben weer even nodig om tot rust te komen
– Het schoonmaken van je filter (verlies van bacterien etc.
Een bak heeft tijd nodig om in te groeien. Door (toch wel minimaal) 3x per week te meten, kun je erachter komen wat je bak aan bijv. nitraat of fosfaat verbruikt. De Redfield methode geeft algen zo min mogelijk kans door te zorgen dat er (minimaal 1x per week) een minimale hoeveelheid Nitraat en Fosfaat toegevoegd word. Bijv. 16ppm NO3 en 0.5-1ppm PO4.
Onderstaand stuk tekst komt van de website van de NBAT:
Om uit te leggen wat de Redfield Ratio inhoudt gaan we terug naar 1934. In die periode hield de Amerikaan Alfred C. Redfield (1890-1983) zich bezig met het onderzoeken van de samenstelling van zoöplankton in zeewater. Hij deed de opzienbarende ontdekking, dat de verhouding van koolstof (C), stikstof (N) en fosfor (P) in zoöplankton én water in alle oceanen telkens dezelfde was. Deze verhouding C:NRazz bleek telkens weer 105:16:1 te zijn. Dus 106 delen koolstof op zestien delen stikstof op één deel fosfor. Afwijkingen in de verhoudingen waren altijd kleiner dan 20%. Deze verhouding van 105:16:1 wordt de Redfield Ratio genoemd, afgekort RR.
Waarom precies deze verhouding optreedt, is na al die jaren nog steeds niet helemaal duidelijk. De reden waarom de ratio in oceanen zo constant is, wordt verklaard door de stabiele watersamenstelling van oceanen en aan de voedselrijke groeicondities van zoöplankton in de oceanen. Nu zouden wij, aquaristen, niets van de Redfield Ratio gemerkt hebben, als niet het voorkomen van bepaalde algensoorten een relatie zou hebben met deze RR. Uit onderzoeken blijkt dat de cyanobacteriën (blauwalgen) zelden voorkomen bij NRazz-ratio’s > 29 (zie ook tabel 1). Dus als er in verhouding veel stikstof en weinig fosfor is.
Groene algen doen het bij die hoge ratio’s weer veel beter. Ratio’s lager dan NRazz = 5:1 (weinig stikstof, veel fosfor) geven een duidelijke tendens naar blauwalg te zien. Planten blijken het optimaal te doen bij ratio’s rond de Redfield Ratio van 16:1. En als de planten het goed doen… gaan de algen op hun retour. En op dat basisprincipe berust deze algenbestrijdingsmethode.
Ik ben het eens met bovenstaand stuk tekst, al wil ik de RR geen “algenbestrijdingsmethode” noemen, maar eerder een “plantenvoedingsmethode”. Voor meer informatie, berekeningen, tabellen etc. verwijs ik julie graag naar de website van de NBAT, waar ook links naar andere websites te vinden zijn ( http://www.nbat.nl/aquarium4/redfieldratio.html ).
II. Je kunt doseren via de PPS of PPS-Classic methode
Via het forum Aquatic Plant Central kwam ik in aanraking met PPS en PPS-Classic. Hier is zelfs een compleet forum aan gewijd met mensen die het gebruiken ( http://www.aquaticplantcentral.com/forumapc/pps-analysis-feedback/ ). Kortweg komt het erop neer dat je dagelijks gaat toevoegen, en dan niet alleen fosfaat (PO4) en nitraat (NO3) maar ook TE (Trace elements) ofwel sporen elementen. Iedere aquariaan weet dat je water MOET verversen, je houd zelf ook van schone lucht, die niet vervuild is en telkens vuiler zal worden.
PPS-Classic: Dit systeem runt aquariums zonder water verversen. Het vereist wel wekelijks of maandelijks testen. Water verversen is optioneel.
PPS-Pro: Het gemakkelijkste systeem ooit. Geen water testen en water verversen is optioneel.
Zelf snap ik niet dat mensen op dit soort systemen kunnen draaien, zeker als je de achtergrond van de Redfield Ratio kent.
III. Je kunt aansturen op de EI (Estimative Index) methode
Momenteel stuur ik mijn bak aan op de EI methode. Ook Engels/Amerikaans en wel te vertalen als dit: “Voeg op regelmatige basis (minimaal 3x per week) voedingsstoffen toe, om te voorkomen dat 1 van de stoffen die algen kunnen veroorzaken (NO3 of PO4) ooit 0% is, waardoor er een inbalans is”. Ofwel, door aan te sturen op deze methode loop je (volgens de EI methode) geen kans op alg. Zelf werk ik nog maar te kort met deze methode om resultaten te kunnen laten zien, maar het komt neer op het volgende:
– Voeg 6x per week voeding toe, afgewisseld NO3/PO4 en de andere dag sporenelementen.
– Neem 1 rustdag.
– Ververs op de dag na de rustdag je water en begin opnieuw het doseren.
Mijn vriendin rijd paard, en daardoor is mijn “onderhoud” dag de zaterdag ochtend. Die dag snoei ik planten, ververs ik water en voeg daarna meteen KNO3 en PO4 toe. Vervolgens heb ik vrijdags een rustdag, want dat is tenslotte de dag dat je aan het einde van de doseringsperiode van 1 week zit en dan zit er relatief veel NO3 en PO4 in je bak.
Mijn schema ziet er als volgt uit:
Ma: NO3/PO4 dosering
Di: Sporenelementen
Wo: NO3/PO4 dosering
Do: Sporenelementen
Vr: Rustdag
Za: Snoeien, ruiten schoonmaken, filter nalopen, waterwissel van 50% en daarna NO3/PO4 dosering
Zo: Sporenelementen
Het aanmaken van de doseringen (overgenomen van http://theplantedtank.co.uk/EI.htm ):
* KNO3 oplossing: 40g op 500ml water.
* KH2PO4 oplossing: 15g op 500ml water.
Sporenelementen:
* 15g Trace Element mix (7% Fe, 1.3% B, 2% Mn, 0.06% Mo, 0.4% Zn, 0.1% Cu)
* 250ml gedestileerd water
* 0.5 ml Zoutzuur oplossing (zelf gebruik ik GEEN zoutzuur in mijn sporen elementen oplossing).
Het is mogelijk om alles in 1 fles te stoppen, d.w.z. alles behalve de sporenelementen. Het ijzer KAN reageren met het fosfaat (PO4). Het is verder aan te raden om deze oplossingen aan te maken in osmosewater, alhoewel kraanwater ook kan, in geval je geen osmosewater hebt.
Op de bovengenoemde website staan de doseringen genoemd per liter aquariumwater:
38-76 liter:
10ml KNO3 oplossing of 1/8 theelepel KNO3 3x per week
5ml KH2PO4 oplossing of 1/32 theelepel KH2PO4 3x per week
2ml sporen oplossing of 1/32 theelepel sporen 3x per week
76-152 liter:
20ml KNO3 oplossing of 1/4 theelepel KNO3 3x per week
12ml KH2PO4 oplossing of 1/16 theelepel KH2PO4 3x per week
5ml sporen oplossing of 1/16 theelepel sporen 3x per week
152-227 liters:
30ml KNO3 oplossing of 1/2 theelepel KNO3 3x per week
18ml KH2PO4 oplossing of 1/8 theelepel KH2PO4 3x per week
10ml sporen oplossing of 1/8 theelepel sporen 3x per week
227-303 liters:
40ml KNO3 oplossing of 3/4 theelepel KNO3 3x a week
25ml KH2PO4 solution or 3/16 tsp KH2PO4 3x a week
15ml trace solution or 1/4 tsp traces 3x a week
380-473 liters:
70ml KNO3 oplossing of 1 1/2 theelepel KNO3 3x per week
40ml KH2PO4 oplossing of 1/2 theelepel KH2PO4 3x per week
30ml sporen oplossing of 1/2 theelepel sporen 3x per week
Zelf heeft mijn aquarium een bruto inhoud van 468 liter (130x60x60) maar na aftrek van de zijwand, zand, hout etc. ben ik ervan overtuigd dat er maar ongeveer 330 liter netto in de bak zit. Mijn bioloog is 150 liter en dus ben ik uitgegaan van 480 liter (126 US gallon). Als je in bovengenoemde website dan gaat opzoeken hoeveel ik moet doseren kom ik uit op:
380-473 liters
70ml KNO3 oplossing of 1 1/2 theelepel KNO3 3x per week
40ml KH2PO4 oplossing of 1/2 theelepel KH2PO4 3x per week
30ml sporen oplossing of 1/2 theelepel sporen 3x per week
Dus ik voeg bovenstaande toe, en wacht rustig de resultaten af. Je kunt ipv de sporenelementen ook Tropica’s plant nutrition liquid kopen, wat voorheen bekend was onder de naam TMG (Tropica Master Grow).
Voor vragen of het bestellen van KNO3, KH2PO4 of sporenelement kunt u terecht op de pagina van Gilles
Zou het niet gemakkelijker te doseren zijn met een injectie spuit ( voor een paar centen te koop bij de apotheek) waarop de ml verdeling staat? Theelepels als maat gebruiken is zeer onzorgvuldig. Er bestaan nogal wat maten theelepels.