KH schaal

De KH en de GH

()

De KH en de GH. Welke aquariaan heeft er nou niet van gehoord?
Ik denk bijna iedereen wel eens. Op deze pagina gaan we er eens wat dieper op in want er valt nog aardig wat over te vertellen.

De KH en GH zijn eigenlijk afkortingen.

KHCarbonaat hardheidafkorting uit het Duits Karbonat Härte
GHTotale hardheidafkorting uit het Duits  Gesamt Härte

De totale harheid, GH

De totale hardheid geeft het totaal van alle in het water opgeloste Aard-alkali ionen weer.
Aard-alkali ionen zijn hierbij ionen als:

  • Calcium
  • Magnesium
  • Strontium
  • Barium
  • Beryllium
  • Radium

Nou komen die laatste vier alleen in zeer lage concentraties voor (spoorelementen). We kunnen dus eigenlijk zeggen dat de GH een maat is voor het aantal opgelost Calcium (Ca2+) en Magnesium (Mg2+)ionen. Hoe meer magnesium en calcium in het water, des te groter de GH.

De Carbonaat hardheid, KH

De carbonaathardheid geeft aan hoeveel carbonaat (CO32-) en bicarbonaat (HCO3) ionen in het water aanwezig zijn. Hoe meer carbonaat en bicarbonaat ionen des te groter de KH. De carbonaathardheid wordt ook wel de alkaliteit genoemd. Hoe meer carbonaat/bicarbonaat aanwezig is, des te alkalischer het water.

Een optelsom

We zagen dat de GH het aantal aardalkali ionen weergeeft. De KH geeft het aantal (waterstof)carbonaat ionen weer. Nou willen die carbonaat ionen zich graag verbinden met de aardalkali ionen. Maar niet alleen carbonaten binden aan die aardalkali ionen. Ook andere stoffen als sulfaten, fosfaten e.d. kunnen aan de aardalkali ionen binden.

We kunnen dan ook schrijven:

GH=KH+NKH
Totale hardheid=Tijdelijke hardheid+Permanente hardheid
Aantal Aardalkali ionen
als Ca2+, Mg2+
=Aantal (waterstof)carbonaat ionen
HCO3, CO32-
+Overige Ca2+, Mg2+ ionen gekoppeld aan ionen als
SO42-, Cl, PO42-

De KH is geen blijverdje

De KH wordt ook wel de tijdelijke hardheid genoemd. Er geldt namelijk:

GH=KH+NKH
Totale hardheid=Tijdelijke hardheid+Permanente hardheid

Als we nou water gaan koken dan vallen de carbonaten uit elkaar. Voor de uitpluizers, die vergelijkingen zien er dan zo uit:

  1. 2HCO3 >> CO32- + CO2 + H2O     En CO32- valt dan weer verder uiteen als:
  2. CO32- + H2O >> 2 OH + CO2

We zien dus dat door koken de KH helemaal wordt afgebroken. Er zijn geen carbonaten meer in het water, geen CO32- en ook geen HCO3. En omdat door koken de KH helemaal afgebroken kan worden wordt ie dus ook wel de tijdelijke hardheid genoemd.

Maar helemaal volledig ben ik nog niet. Reactie 2. verloopt namelijk alleen maar onder hoge drukken en temperaturen. Als wij aquarianen water gaan koken komen we niet verder dan reactie no. 1. We houden dus nog carbonaat, CO32-, in het water.

Wat gebeurd er dan nog meer bij het koken, nou de temperatuur stijgt, logisch he? Maar dat heeft ook als gevolg dat er minder kalk in het water kan oplossen. En die kalk zal dan neerslaan. We zagen al dat er door kokenCO32- is gevormd uit het HCO3. Calcium en het carbonaat reageren dan met elkaar volgens de reaktie:
Ca2+ + CO32- >> CaCO3
Dit CaCO3 slaat dan neer, er ontstaat ketelsteen, een witte aanslag die je ook wel kunt tegenkomen in het koffiezet apparaat of op het verwarmingselement van de wasmachine.

Zo zou je dus eigenlijk door koken het water kunnen ontharden. Energetisch een dure oplossing, maar het kan wel.

De permanente hardheid, en een optelsom die niet klopt!

De totale en de tijdelijke hardheid kennen we nu wel. Maar wat is dan de permanente hardheid?
De permanente hardheid staat ook wel bekend als NKH (Nicht Karbonat Härte). Dit is de hardheid (aantal Calcium en Magnesium ionen) die er over blijft nadat het water gekookt is. Maar alle kalk was bij het koken toch neergeslagen als CaCO3?
Errr….nou dat hoeft niet zo te zijn. Even een paar voorbeelden ter verduidelijking.

In een viertal aquaria hebben we een aantal stoffen zitten in verschillende verhoudingen. We gaan eens kijken wat er gebeurd

Aquarium1.2.3.4.
Ionen100 Ca2+
100 CO32-
100 Ca2+
70 CO32-
30 SO42-
40 Na+
60 Ca2+
60 CO32-
40 SO42-
50 Na+
50 Ca2+
100 CO32-
EvenwichtGH = KH + NKH
100 = 100 + 0
GH = KH + NKH
100 = 70 + 30
GH = KH + NKH
60 = 60 + 0
GH = KH + NKH
50 = 100 + -/-50??
Opmerking:Evenveel Ca2+ als CO32-.
Bij koken slaat alles neer
als CaCO32
dus NKH=0
Meer Ca2+ dan CO32-
70% slaat neer als CaCO32
De 30% CO32 die bij SO42-
hoort blijft in oplossing.
Er is dus nog 30 Ca2+
na het koken over
NKH=30
Evenveel Ca2+ als CO32-.
Bij koken slaat alles neer
als CaCO32
dus NKH=0.
Na+ en SO42-
blijven in oplossing.
De NKH zou negatief
moeten zijn omdat er
meer CO32- is dan Ca2+
Kan dat??

Bij situatie 1 en 3 zijn het aantal (waterstof)carbonaat en het aantal calcium/magnesium ionen gelijk. Er is een evenwicht en de KH is gelijk aan de GH. In situatie 2 is de KH is kleiner dan de GH. Deze situatie komt in de praktijk ook het meeste voor. Het betekend dus gewoon dat er meer Ca2+ en Mg2+ aanwezig is dan CO32- en HCO3.

Situatie 4 is een lastige! Er is meer CO32- aanwezig dan Ca2+ en Mg2+. en dit betekent dus dat de KH groter zou moeten zijn dan de GH. Dat kan toch eigenlijk niet? Nou in de praktijk kan het dus wel degelijk zoals we in dit voorbeeld zien. Maar dan zou er dus een negatieve permanente hardheid uit de formule komen? (NKH=-50) om het weer kloppend te maken.

Er is dus iets niet goed…Daar is gelukkig wat op gevonden. Als we namelijk de definities van KH en GH zoals onder opstellen dan klopt het allemaal weer wel.

GH=KH+NKH
Totale hardheid=Tijdelijke hardheid+Permanente hardheid
Aantal Aardalkali ionen
als Ca2+, Mg2+
=Aantal (waterstof)carbonaat ionen
(HCO3, CO32-)
die een Aardalkali ion
als tegenpool hebben.
+Overige negatieve ionen als
SO42-, Cl, PO42- die een Aardalkali ion
als tegenpool hebben.

Even terug naar het laatste voorbeeld:

50 Na+ ionen   50 Ca2+ ionen   100 CO32- ionen

Volgens de laatste definitie hebben we dan:

GH=KH+NKH
50=50+

Er zijn dus 50 CO32- ionen die Ca2+ als een tegenpool hebben. Dus volgens de laatste definitie is de KH dus geen 100 maar 50. En onze optelling klopt dus nog!! Maar let wel….ons testsetje meet gewoon de volle 100 en die zit er ook echt in. De KH kan in de praktijk dus wel degelijk groter zijn dan de GH. Wie zei daar dat chemie simpel is??

KH groter dan GH, kan wel of kan dat niet?

Het kan wel, de KH die we meten kan wel degelijk groter zijn dan de GH.

De verwarring wordt dus vooral veroorzaakt door de definities

De definitie van de KH zegt: ” De KH is het aantal bi(carbonaat) ionen gekoppeld aan de aanwezige aardalkali-ionen.”
En volgens die definitie zal de KH nooit groter zijn dan de GH.
Maaaaarrrr….een testsetje meet ALLE bi(carbonaat) ionen en niet alleen die gekoppeld zijn aan een aardalkali-ion. (Hoe moet zo’n setje dat ook weten?)

Het probleem zit hem dus in het feit dat een testsetje ALLES meet en dat dat vervolgens de KH wordt genoemd. Volgens de definitie is de KH echter een kleiner deel.

Eigenlijk kunnen we ook beter de naam KH laten vallen, omdat we die niet meten. We kunnen beter spreken over het zuurbindend vermogen. Want dat is wat het KH testsetje meet. Er wordt bepaald hoeveel H+ ionen er nodig zijn om de (bi)carbonaten af te breken, dus hoeveel zuur het kan binden. Helaas is het begrip KH zo vast ingeburgerd dat het nog wel een tijd zal duren voor het begrip zuurbindend vermogen is ingeburgerd. Als het al ooit zover komt.

Hoe de KH en GH onafhankelijk van elkaar te beinvloeden zijn

Zo tussen de regels door kon je in het stukje hierboven al wel lezen dat de KH en GH onafhankelijk van elkaar zijn te beïnvloeden. (Da’s niet altijd zo, maar alleh!, een keer generaliseren mag.) We zullen dat met wat voorbeelden proberen duidelijk te maken hoe je door verschillende stoffen toe te voegen de GH en KH onafhankelijk kunt beïnvloeden. Het principe is simpel….
Toevoegen van aardalkalien verhoogt de GH
Toevoegen van (bi)carbonatien verhoogt de KH
Toevoegen van andere stoffen heeft geen invloed op de KH of GH

Zo, nu kun je dus meteen nagaan wat er in de potten GH-plus en KH-plus zou kunnen zitten!

Toevoeging GHKH
MgCO3MagnesiumcarbonaatStijgtStijgt
CaCO3CalciumcarbonaatStijgtStijgt
Ca(HCO3)2CalciumbicarbonaatStijgtStijgt
Ca(OH)2CalciumhydroxideStijgtStijgt *
Ca2SO4CalciumsulfaatStijgtBlijft gelijk
Ca(NO3)2CalciumnitraatStijgtBlijft gelijk
NaClKeukenzoutBlijft gelijkBlijft gelijk
Na2SO4NatriumsulfaatBlijft gelijkBlijft gelijk
Na2CO3NatriumcarbonaatBlijft gelijkStijgt
NaHCO3NatriumbicarbonaatBlijft gelijkStijgt
NaOHNatronloogBlijft gelijkStijgt *

* Door toevoegen van OH- zal CO2 en OH- kunnen reageren tot HCO3- daardoor stijgt de KH indirekt toch nog.

De Eenheden voor de hardheid, een mooie janboel

De hardheid voor de GH en KH zou je mooi kunnen uitdrukken in het aantal ionen. Maar dat levert nogal grote getallen op waarmee het onhandig werken is. De gehalten uitdrukken in mol of millimol (mmol) is al wat handiger. Maar ja, in het verleden werd de hardheid uitgedrukt in het benodigde aantal druppels van een zeepoplossing voordat water ging schuimen. Hoe harder het water, des te meer druppels er nodig waren. En hieruit zijn dus de graden Hardheid vandaan gekomen.

Nou van nationalisme is bij de GH/KH eenheden zeer zeker sprake! De Engelsen waren er destijds, als DE leidende industriële natie, als eerste bij en introduceerden de Engelse Hardheidsgraad. De zoals altijd eigenwijze Fransen zagen maar niks in die Engelse eenheid en introduceerden hun eigen eenheid, waarna de Duitsers niet achter konden blijven. De Amerikanen deden het nog weer anders en drukten het uit in mg/ltr CaCO3 of in US degrees. Nou dan is de verwarring compleet. De verschillende eenheden uit al die landen kennen de onderstaande definities, en zo zie je ook meteen hoe andere lokale eenheden van invloed zijn. Grain Calcium Carbonate per Imperial gallon…..Klinkt toch prachtig nietwaar?

EenheidDefinitie
Duitse HardheidAantal delen Calcium Oxide (CaO) per 100.000 delen water
Engelse HardheidAantal grain Calcium Carbonaat (CaCO3) per Imperial gallon
Amerikaanse HardheidAantal grain Calcium Carbonaat (CaCO3) per US gallon
Franse HardheidAantal delen Calcium Carbonaat (CaCO3) per 100.000 delen water
CaCO3 HardheidAantal delen Calcium Carbonaat (CaCO3) per 1.000.000 delen water

Gelukkig is e.e.a. nog wel in elkaar om te rekenen en daarvoor kan ook de hardheidscalculator op deze site gebruikt worden. Tegenwoordig gebruiken we in Europa meestal de Duitse Hardheid (DH).

Omrekeningstabel voor de GH

GH omrekentabel
GH omrekentabel

Even wat voorbeelden:
Water met een GH van 12 Duitse Hardheid heeft 12×0,18 = 2,16 mmol/ltr aan aardalkali ionen en 12×1,78 = 21,36 graden Franse hardheid.
Water met een CaCO3 gehalte van 200 ppm (is hetzelfde als 200 mg/ltr) heeft een Duitse Hardheid van 200×0,056 = 11,2 DH

De GH van verversingswater voor een aquarium is 8 en bestaat (op molaire basis) voor 80% uit calcium en voor 20% uit magnesium.
Hoeveel mg/liter Ca2+ en hoeveel Mg2+ zit erin?
Er zit in totaal dus 8×0,18= 1,44 mmol/liter aan aardalkali ionen in
Daarvan is dus 80% Calcium, de molaire massa van calcium is 40 milligram/millimol. Er zit dus 0,8x40x1,44= 46,1 mg/liter Ca2+ in.
De molaire massa van magnesium is 24,3 mg/mmol. Er zit dus 0,2*24,3*1,44 = 7,0 mg/liter Magnesium in het water.

Hieronder is dan nog even een GH-schaal weergegeven in graden Duitse Hardheid. Voor verschillende typen aquaria zijn hierbij de vaak voorkomende GH-waarden weergegeven.Ook is te zien of we te maken hebben met hard of zacht water. Water met een GH van 3 noemen we zeer zacht. Water met een GH van 18 noemen we hard.

GH schaal
GH schaal

Omrekeningstabel voor de KH

KH omrekentabel
KH omrekentabel

Ook nog wat voorbeelden:
Water met een KH van 2 graden Duitse Hardheid heeft 2×21,8 = 43,6 mg/ltr aan HCO3- in het water zitten
Water met een Zuurbindend vermogen (ZBV) van 3 mmol/ltr heeft een KH van 3×2,78= 8,34

Op de KH-schaal hieronder (in graden Duitse Harheid) zijn de waarden voor verschillende typen aquaria weergegeven. Wat opvalt is dat bij een Tanganjika aquarium de KH groter is dan de GH. Een typische waterwaarde voor dit Afrikaanse meer.

KH schaal
KH schaal

Het meten van de GH

Hoe werkt nu zo’n GH druppeltest? Nou, eigenlijk aardig simpel.

Het druppeltje uit de GH test bestaat uit twee stoffen:

  • Een indikatorstof, deze verbind zich met de Ca2+ en Mg2+ en kleurt het water rood of blauw.
  • Een chelator als bijv. Na-EDTA. Deze chelator neemt het Ca2+ en Mg2+ op en geeft Na+ weer af. Het Ca2+ en Mg2+ wordt dus opgenomen en als alles is omgezet slaat de kleur om. Het aantal druppels EDTA dat nodig is om de kleur om te laten slaan is dan een maat voor de GH.

Een druppel komt overeen met één GH. De meting is redelijk betrouwbaar vanaf een GH van 3-4 en hoger. Eronder wordt e.e.a. zeer onnauwkeurig. Daarvoor zijn testsetjes beschikbaar met aparte flesjes voor de indicator vloeistof en de EDTA.

Het meten van de KH

Het meten van de GH was simpel. Het meten van de KH is dat eigenlijk ook maar kent wat haken en ogen.

De KH testset bestaat ook weer uit twee stoffen, die kunnen beide in een flesje zitten of elke stof apart in een flesje (die laatste, zoals de KH-test van Salifert, zijn een stuk nauwkeuriger). De werking is als volgt:

  • Een pH-indikator wordt toegevoerd, deze kleurt het water bijvoorbeeld blauw maar slaat vanaf een bepaalde pH (meestal pH=4,3) ineens van kleur om (bijv. naar rood/roze)
  • Door zoutzuur (HCl) bij het water in te druppelen wordt eerst het carbonaat wat deel van de KH uitmaakt omgezet. Dit volgens CO32- + H+ >> HCO3
    We druppelen door en het waterstofcarbonaat wordt nog verder omgezet volgens:
    HCO3 + H+ >> H2CO3
    Het H2CO3
    valt dan uit elkaar in CO2 en H2O
    De KH wordt zo langzaam weggedruppeld en door de lage KH daalt ook de pH. Wanneer de pH nu onder de 4,3 komt slaat de kleur om. Het aantal druppels dat nodig is om de KH af te breken om een pH van 4,3 te halen is dan een maat voor de KH waarde

Beinvloeden turf en fosfaten de KH meting??
Eindelijk de waarheid boven water

Nou da’s dan heel mooi, die KH meting door met zoutzuur de KH af te breken en het aantal druppels zoutzuur te tellen, maar de werkelijkheid is wat gecompliceerder. Want zoutzuur breekt nog meer af dan alleen HCO3 of CO32-. Ook fosfaten worden zo aangepakt. Gooien we fosfaatzuur in erg basisch water (met een erg hoge pH) dan zal het fosforzuur direct uit elkaar vallen in PO43- en in H+. Hoe lager de pH des te meer H+ des te beter blijven de binding van de protonen (H+) aan het fosfaat ion. Even als voorbeeld.

PO43- + H+ >>HPO42-
HPO42- + H+ >>H2PO4
H2PO4+ H+ >>H3PO4

Het zal duidelijk zijn dat het zoutzuur dus niet alleen wordt gebruikt om het carbonaat mee af te breken maar ook om fosfaat om te zetten. Hebben we dus veel fosfaat in het water dan zijn er meer druppels nodig om de kleur om te laten slaan. Als we dus veel fosfaat in het water hebben zitten dan meten we een hogere KH dan er eigenlijk aanwezig is. En zegt men dan…. omdat de KH meting niet meer klopt dan kun je ook geen CO2 berekeningen meer toepassen.

fosfaatevenwicht
fosfaatevenwicht

In theorie klopt dat en op sommige fora is er veel over gesproken. Je CO2 tabellen zouden niet meer gelden, etc. Is dat in de praktijk ook werkelijk zo?   We rekenen het eens na.

In de grafiek van het fosfaat zien we dat de pH grote invloed heeft in welke vorm het voorkomt. Bij de KH meting verlagen we de pH tot 4,3 waarbij de KH omslaat.

Bij een pH van 4,3 zien we dat bijna 100% van het fosfaat als H2PO4 voorkomt (De zwarte lijn in de grafiek).

We gaan nu eens het eens kijken hoeveel de KH meting door 1 mg/ltr fosfaat wordt beinvloed bij water met een pH van 7,1 en van 9,8. Die pH waarden zijn niet zomaar gekozen. Bij pH=7,1 hebben we 50% H2PO4 en 50% HPO42- Bij pH=9,8 hebben we 100% aan HPO42-

Bij een pH van 7,1 hebben we twee vormen van fosfaat: H2PO4 en HPO42- Wanneer we de pH naar 4,3 brengen dan veranderd alleen de laatste HPO42- naar H2PO4 De helft van het aanwezige fosfaat beïnvloed dus maar de KH meting. De rest niet.

1 millimol Fosfaat (HPO42-) weegt 96 milligram.
In het water zit dus 1/95 = 0,0052 mmol/ltr Met die 0,0052 mmol/ltr hadden we net zo veel aan HCO3 om kunnen zetten.

1 mol HCO3 weegt 61 gram
0,0052×61= 0,32 mg/ltr HCO3
Er geldt 1 dKH = 21,8 mg/ltr HCO3
We hebben door het fosfaat dus 0,32/21,8 = 0,015 graden KH teveel gemeten. Nou bijzonder veel dus…..Ahum!!!

Kijken we nu even bij een pH van 9,8 Ook weer met 1 mg/ltr fosfaat
In het vorige voorbeeld hadden we bij een pH=7,1 0,5 mg/ltr aan HPO42- Dat wordt nu dus 100%
We hebben dus 1 mg/liter aan HPO42-.
Bij deze hogere pH wordt de meting dus dubbel zoveel beïnvloed, namelijk met 0,030 graden KH. Ook te verwaarlozen.
Fosfaat in anorganische vorm speelt dus alleen bij zeer hoge concentraties een rol bij de KH meting. Bij 10 mg/ltr en een neutrale pH is er nog maar een afwijking van 0,15 graden.

Met andere woorden…..verhalen over foute KH meetwaarden door fosfaten…..heel mooi, maar neem ze met een korrel zout, ehhh, korrel fosfaat. Het effect is verwaarloosbaar.

GH en geleidbaarheid

Laten we het even kort houden. De GH en de geleidbaarheid. Daar is zeker een relatie tussen.

Immers alle ionen die in water aanwezig zijn dragen bij aan een hogere geleidbaarheid. Dat geldt zelfs voor de H+ en OH- ionen in het water.

Toch kunnen we niet zeggen “Als we een GH van 8 hebben dan hoort daar een bepaalde geleidbaarheid bij”. Want de GH is alleen maar een maat voor het aantal Ca2+ en Mg2+ ionen. Maar er zit nog veel meer dus in het water.

Als er alleen sprake zou zijn van Ca2+, Mg2+ en de bijbehorende carbonaationen dan nog is het lastig te zeggen. De geleidbaarheid van Calcium is namelijk anders dan die van Magnesium. Maar algemeen kunnen we zeggen dat een richtwaarde van 35 uS/cm een goed te hanteren waarde is. Hierbij gaan we dan uit van 100% Ca2+ en Co32-. Meten we hogere waarden dan zijn andere ionen hiervoor verantwoordelijk. Bijvoorbeeld als we een GH hebben van 8 dan zal de geleidbaarheid van het water niet lager zijn dan 280 uS/cm. Andersom is lastiger, meten we een waarde van 250 uS/cm dan kan de GH best wel 0 wezen!

Over Calcium en fosfaten enne….

Calcium wil dus met Carbonaten al snel een verbinding aangaan en slaat neer als de omstandigheden gunstig zijn. (hoge pH, laag CO2). Nou er zijn ook andere stoffen die wel met calcium willen reageren. Bijvoorbeeld fosfaten en bepaalde ijzerverbindingen. Ook hier spelen pH’s en concentraties een belangrijke rol. Als bijvoorbeeld de GH wat aan de hoge kant is dan heeft ijzer al snel de neiging om met carbonaten het onoplosbare ijzercarbonaat te vormen, zeker bij wat hogere pH’s en bij lage redox waarden zoals die in de bodem voorkomen. IJzercarbonaat slaat dan neer op de bodem. Hetzelfde kan gebeuren door een reactie van Calcium met fosfaat wat dan Calciumfosfaat vormt. Bij concentraties boven de 0,5 mg/liter aan fosfaat kan dit al een onaangename rol gaan spelen.

Hoe nuttig was dit bericht?

Klik op een ster om deze te beoordelen!

Gemiddelde waardering / 5. Stemtelling:

Tot nu toe geen stemmen! Wees de eerste die dit bericht waardeert.

Het spijt ons dat dit bericht niet nuttig voor je was!

Laten we dit bericht verbeteren!

Vertel ons hoe we dit bericht kunnen verbeteren?

9 comments

  1. Willy Roets

    In mei 2021 heb ik in mijn koivijver ( 50000 liter water) 2 verpakkingen coccolieten krijt ( ongeveer 50 kg.) toegevoegd. Daarna geen water metingen meer gedaan tot op vandaag 26 maart 20220 .Waterwaarden ph 10,5 gemeten en kH en gH waren ook te hoog. De rest o.k. ( ph gemeten met digitale meter, de test met teststrips en druppels).
    Verleden week nieuwe filter geinstalleerd (Oase biotec screenmatic 60000 ).Ik wacht even om start-up bacterien toe te voegen omdat mijn waterwaarden niet zo goed zijn.,
    Ik heb ook nog een biologische plantenfilter met ongeveer 100 gele lissen, maar die filter staat in by-pass met mijn Oase filter, omdat mijn vijverwater een tijdje in contact heeft gestaan met de begane grond en er is ook slib in mijne vijver.( rotsblok aan de zijkant is in de vijver terechtgekomen en heeft over een lengte van 3 m.de rand omlaag geduwd en zo is het vijverwater in contact gekomen met de naastliggende grond en vervuiling van het water tot gevolg).
    Mag ik nu bacterien toevoegen ????????????? En wat kan ik doen aan de pH,kH,gH waarden en over welke tijdspanne mag dat gebeuren ??????????
    Gelive via mail te reageren, want ik gebruik geen facebook en andere sociale media. Ik heb zelfs geen smartphone. Hartelijk bedankt.

  2. Hallo, kun je gh plus en kh plus tegelijk toevoegen?

  3. Helder artikel, maar heb toch nog een vraag: Het waterleidingbedrijf geeft een hardheid op van 5,6 dH. Wordt dan de GH of de KH bedoeld?

  4. Hi,

    Ik heb dit stuk meerdere malen gelezen, maar ik kom er zelf niet goed uit.
    Ik heb zo’n situatie waarbij de KH 2x zo groot is als de GH (kh=12, gh=6). PH is 8.
    Dit is kraanwater. Dus redelijk zacht, maar wel hoge kh en ph.
    Graag wil ik m’n ph en kh naar beneden hebben. Ik heb al turf in m’n filter, maar dat lijkt nauwelijks effect te hebben (misschien moet ik veel meer er in steken). Zijn er nog andere manier om ph/kh te verlagen?
    Ik gebruik bio co2, met omgekeerd bakje.

  5. hoe vaak voeg je kh plus toe

    1. Dat hangt er vanaf waar je de KH waarde naartoe wil hebben en wat het nu is? Dat kun je alleen zien door te meten. Je moet de KH wel in kleine stapjes verhogen, het heeft rechtstreeks invloed op de pH. Te grote schommelingen vinden vissen niet fijn.

  6. Stefaan Luyckx

    Beste,

    Een zeer interessante publicatie die voor mij duidelijk maakt waarom ik bizarre waarden meet in mijn vijver van 5000 l. De volgende resultaten: pH 8, GH 7 en KH 20. De verklaring is het gebruik van Algo Direct van Oase; dit is natriumpercarbonaat of 2Na2CO3.3H2O2. De peroxide (H2O2) is zinvol om de algen en bodemslib te verwijderen maar terzelfdertijd wordt een flinke hoeveelheid Na+ en CO32- toegevoegd.
    Vragen
    1. Is het nodig voor de waterplanten om de gemeten KH te verlagen zodat GH = 1,2 x KH?
    2. Of volstaat het voor de waterplanten om de met deze grote KH-waarde enkel aandacht te schenken aan de GH en te streven naar een waarde in het venster 8 – 12? Deze aanpak onderstelt dat er voldoende CO32- aanwezig is door het gebruik van Algo Direct.

    Vriendelijke groeten,

    Stefaan Luyckx

  7. Geachte. Kunt u mij vertellen waarom bij aquaria een KH tussen 1 en 4 wordt geadviseerd i.v.m. alg en hoe doe je dit als bij verversen met kraanwater steeds KH8 wordt toegevoegd, en bij de vijver wordt meer dan KH7 geadviseerd. Vanwaar dit verschil?
    Kent u voorbeelden van mensen die inderdaad de KH voor aquaria op zo’n lage waarde brengen, steeds toevoegen osmosewater of al het water koken???

    1. Voor sommige vissen worden een lage hardheid aangegeven…meestal uitgedrukt in GH en niet in KH. Dit is omdat die vissen afkomstig zijn uit water wat zacht en/of zuurder is dan wat wij hier uit de kraan krijgen. Door het zachtere/zuurdere water ligt de pH veelal lager dan de 7 tot 8 van die uit de kraan. Je kunt op meerdere manieren de hardheid van water verlagen. Osmose is er inderdaad 1 van, je kunt ook regenwater opvangen, door een fijn filter spoelen en mengen met kraanwater om de gewenste waterwaardes te krijgen. Ook kan water bereid worden met een anionen/kationen filter. Planten hebben vaak liever wat harder water dan sommige vissen, de meeste vijvervissen zitten overigens ook vaak wat hoger in de hardheid. Het hangt dus helemaal af van het soort vis welke waarde men soms nastreeft.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Zoekfilter

zoekfilter

Nieuws, Updates en Acties

Wil je op de hoogte gehouden worden van Nieuws, Updates en Acties op de AquaInfo website? Schrijf je dan hieronder in!