Xiphophorus cortezi
De naam Xiphophorus cortezi is op te delen in een paar stukken. Xiphophorus betekend in het Nederlands zwaarddrager. De naam is afkomstig uit het Grieks en dit verwijst naar het gonopodium bij het mannetje. De soortnaam cortezi is afkomstig van Herman Cortez (1485-1547) die in 1519 zeilde, van Cuba via Cozumel naar Mexico, met 11 schepen,100 zeilers en 508 soldaten. Drie jaar later werd Cortez aangesteld als gouverneur van Nieuw Spanje.
Synoniem :Xiphophorus montezumea cortezi Rosen,1960.
Eerste beschrijving: Rosen,D.E.(1960):Middle-American poeciliid fishes of the genus Xiphophorus.Bull.Florida State Mus.,boil. Sci.,vol.5,no. 4:pp.57-242.
Verspreiding
Deze soort Xiphophorus is wijdverspreid in het zuiden van Mexico,Rio Tampaon,Rio hoy,Moctezuma,Rio Axtla, San Pedro en Candelaria.
Grootte
Zowel de mannen als vrouwen zijn ongeveer 5 cm groot. Het mannetje heeft , voor een Xiphophorus soort, een zeer klein zwaardje. Het zwaardje wordt vaak niet langer dan 2 centimeter.
Uiterlijk
De cortezi zwaarddrager, heeft zwarte zigzag strepen op het lichaam, van zijn ogen tot bijna het midden van het lichaam. Het lichaam is bruin-geel en heeft een bruine nettekening. De mannetjes hebben een, voor een zwaarddrager zeer klein zwaard, dat vaak niet langer dan 2 centimeter lang is.
Mijn verleden
De Xiphophorus cortezi is een van de eerste zwaarddragers, waar ik voor gevallen ben. Het grootste probleem voor mij is eigenlijk altijd om aan deze Xiphophorus soort te komen. Ondanks dat ik lid
ben van Poecilia Nederland, lukte het mij maar moeizaam, vissen te verkrijgen, ik heb ze tot drie keer toe moeten terugvinden. Het eerste koppel kreeg ik ooit van Ludo Couvreur, een lid van Poecilia Nederland, dit was een zeer vruchtbaar koppel, en binnen korte tijd, had ik er, vrij snel, erg veel.
Buiten houden
Helaas werd het dat jaar in de zomer erg warm, en de vissen moesten uiteindelijk naar buiten, maar hoe wist ik toen nog niet. Het werd steeds warmer en warmer in mijn aquarium`s, dus ik had geen
keuze, en moest hoe dan ook, een oplossing vinden. Een vriend kwam met een oplossing, bij zijn huis was een koele plek, onder een boom, dus snel wat plastic bakken aangeschaft bij een bouwmarkt.
Nadat wij de bakken gevuld hadden met leidingwater, plus wat water uit een schone regenton, deden wij de plantjes erin, en lieten de bakken twee dagen rusten. Na die twee dagen was het water schoon en warm genoeg, om het uit te proberen, nogmaals, ik had geen keus. De vissen gingen in de
bakken, dat ging erg goed, tot september ging het zelfs erg goed, de vissen waren zichtbaar groter en voller geworden.
In September had ik drie weken vakantie,en wij gingen ook drie weken weg. De bladeren vielen al van de bomen, maar het bleef redelijk warm. Helaas had mijn vriend niet zoveel verstand van aquarium vissen, en liet alles op zijn beloop.
Tegenslag
In de bakken waren bladeren gevallen,( hier zat toen nog geen net over) en de bladeren begonnen te rotten en het water te verzuren. Na die drie weken kwam ik terug, en mijn vriend vertelde mij, dat er sommige vissen, de week voor ik terug kwam, dood waren gegaan. Uiteraard waren dat de Xiphophorus cortezi, ik kon mijn haren wel uit mijn hoofd trekken, maar helaas, ook dit hoort bij de aquarium hobby (vallen en op staan). Dus ik moest weer opnieuw gaan zoeken, en ik kreeg 7 jonge, nog vrij kleine vissen, weer van Ludo Couvreur, lid Poecilia Nederland. De vissen groeiden gestaag, en werden groter en groter. Helaas waren het 7 mannen, daar kon ik natuurlijk niks mee, jammer.
Nieuwe groep
Dus opnieuw op zoek naar Xiphophorus cortezi. Gelukkig kon Kees de Jong, destijds voorzitter van Poecilia, aan X.cortezi komen. Deze kreeg ik, op het symposium van levendbarenden, (tegen een kleine vergoeding) van Dave Mac Callester, een van de bekendste kwekers ter wereld, wat Xipphophorus betreft. Het waren 2 mannen en twee volwassen vrouwen, gelukkig kreeg ik erg snel jongen van de beide vrouwen. Na de bevalling van een van de vrouwen overleed dit vrouwtje, en hield ik er nog maar één over. Na een paar weken bezweken de mannetjes, dus hield ik nog maar een vrouw over. Ik werd bang dat het mij nu wederom niet zou gaan lukken. Gelukkig kreeg ik nog 3 nesten jongen van dit vrouwtje, en deze jongen groeiden gestaag, helaas was het percentage mannen 80 % tegen 20% vrouwen. Dit komt jammer genoeg wel vaker voor bij Xiphophorus soorten, maar ik heb er nu in ieder geval genoeg, om een stam mee op te gaan bouwen.
Verzorging
Het verzorgen en het tot kweken brengen, is niet zo heel erg moeilijk. Met een goed stel dieren is er erg snel een goede kweekgroep te verkrijgen, helaas worden er in een worp vaker mannen dan vrouwen geboren.
Men moet erg zuinig zijn met dit soort zwaarddragers. Xiphophorus cortezi is zeer goed te houden in een gemengd aquarium, hier stelt hij niet zoveel eisen aan. Maar om ze goed te laten kweken, raad ik wel een speciaalaquarium aan. Verder raad ik u aan, een goed beplant aquarium te gebruiken, hij is wat schuw van nature, maar komt zeker naar voren bij een voerbeurt, zodat u ze dan wel goed kunt aanschouwen,ze verstoppen zich nu eenmaal erg graag.
De jongen kunnen gewoon bij de ouders in het aquarium blijven, mits er uiteraard genoeg schuil gelegenheid aanwezig is, de ouders eten de jongen soms op.
In het aquarium gebruik ik fijn rivierzand, hier zwemmen bij mij wat Corydoras aeneus boven. Als verlichting gebruik ik Phillips TLlampen, kleur 29, het filter moet wel krachtig genoeg zijn, Xiphophorus cortezi houdt erg van stroming in het aquarium. Verder stelt Xiphophorus cortezi geen hoge eisen aan de waterwaardes, wel aan de temperatuur, de beste temperatuur ligt tussen de 22 en 26 graden celsius.
Ze zijn zeer geschikt om zomers buiten te houden, dit heb ik inmiddels al wel uit kunnen proberen, pas uiteraard wel op voor bladeren, gebruik een net om de bladeren op te kunnen vangen.
Voedsel
Xiphophorus cortezi is echt verzot op levend voedsel, zoals verschillende soorten muggenlarven, cyclops en watervlooien verder wat artemia. Verder lusten ze ook droogvoer van een goede kwaliteit, algentabletten. Verder geef ik ze van tijd tot tijd wat diverse gekookte groente, zoals spruitjes,
geblancheerde sla, komkommer enzovoorts; ze zijn er echt verzot op.
De jonge Xiphophorus cortezi geef ik fijn levend voer te eten zoals kleine artemia,cyclops tropisch
infuus (infusoriën) en fijn gewreven, klein gemaakt aquarium vlokvoer.
Kweek
Bij een juiste verzorging werpen de vrouwtjes iedere 21 dagen tot 31 dagen ongeveer 30 jongen. Na vijf á zes maanden zijn ze geslacht rijp, en na ongeveer 1 jaar zijn de mannen volledig uitgegroeid tot zeer mooie X.cortezi.
Auteur
Copyright foto’s
Leo van der Meer
Met dank aan
Ludo Couvreur,Rob Starmans en Kees de Jong.
Verder wil ik via dit stuk mijn veel te vroeg overleden vriend Kees Baardmans bedanken. Wat ik van Kees geleerd heb valt met geen pen te beschrijven.
Literatuur
M.K. Meyer, L. Wischnath & W. Förster (1985): Lebendgebärende Zierfische. Arten der Welt – Melle: Mergus Verlag.Derek and Pat Lambert Platies and Swordtails:Blandford 1995 ISBN 0 7137 2368 8
