Xenotilapia papilio

Xenotilapia papilio

De kleine cichlide Xenotilapia papilio is pas in 1990 beschreven door de Duitser Heinz H. Büscher. De naam Xenotilapia kan in twee delen worden opgebroken. Xeno betekend “vreemd” in het Latijn. Tilapia is afgeleid uit het inheemse woord “thiape” wat “vis” betekend. De soortnaam papilio is afkomstig uit het Latijn en betekend “Vlinder”. In de handel werden ze eerder aangeduid als Xenotilapia sp. “Papilio Sunflower”. Omdat er een heel aantal geografische varianten bestaan van deze soort, wordt de naam vaak gevolgd door een vangst locatie zoals: Chituta, Isanga, Msalaba, Kanoni, Katete, Kambwinma, Kantalamba, Kerenge, Mvuna, Namansi, Samansi en Ulwile.

Ze maken onderdeel uit van het geslacht Xenotilapia, er zijn ongeveer 18 officieel beschreven soorten, allen afkomstig uit het Tanganyikameer.

Beschrijving

Je kunt de Xenotilapia papilio het best omschrijven als een klein delicaat visje. Ze blijven soms in het water “zweven” met hun vinnen uitgespreid en blijven met hun borstvinnen fladderen….net als een vlinder waar ze naar vernoemd zijn. Ze kunnen in het wild maximaal zo’n 8 centimeter lang worden maar in het aquarium bereiken ze soms een lengte van zo’n 10 centimeter. De lichaamsvorm is langgerekt en slank. De rugvin loopt van net achter de kieuwen tot aan de staartwortel. De vinnen zijn groot in vergelijking met het lichaam. Hun kop is afgeplat met een onderstandige bek.

De grondkleur van de Xenotilapia papilio is bruin/grijs. Afhankelijk van de geografische herkomst hebben ze in meer of mindere mate geel in de borst-, rug- en anaalvinnen. Daarnaast kunnen ze zwarte stippen op de borst-, anaal- en staartvin hebben of een zwarte streep op de rugvin.

Naar andere soorten toe is dit een relatief vriendelijke soort. Onderling kunnen de mannen echter wel agressief zijn. Ze komen dan ook niet in scholen voor. Normaal gesproken zwemmen ze in het wild tussen de rotsen als paartje of als kleine groep van zes tot acht juvenielen.

Biotoop

In tegenstelling tot veel van hun zand bewonende neven zijn Xenotilapia papilio rotsbewoners. Ze bewonen de rotsachtige biotopen op dieptes tot zo’n 50 meter. Het verspreidingsgebied is relatief beperkt en loopt vanaf Tembwe Deux en Kanoni in de Democratische Republiek Kongo.

Een koppel zoekt een geschikte rots uit waarbij de bovenkant hun territorium vormt die wordt verdedigd tegen indringers. Ook wanneer ze niet broeden blijft het koppel hier bij elkaar.

Dieet

Het dieet van de Xenotilapia papilio bestaat voornamelijk (90%) uit mosselkreeftjes (Ostracoda), een klein deel roeipootkreeftjes (Copepoda) andere ongewervelden en een heel klein deel algen.

In het aquarium kun je ze voeren met een heel scala aan diepvries- of levend voer. Dit kan bestaan uit artemia, cyclops, fijngehakte garnalen, zwarte muggenlarven etc. Ook cichliden vlokken en krill vlokken worden wel gegeten. Voer ze ook af en toe wat spirulina vlokken of zorg dat er algen op de achterwand en stenen kan groeien.

Het Aquarium

Het onderlinge agressieve gedrag maakt het moeilijk om de Xenotilapia papilio goed te introduceren in het aquarium. De beste manier is om te beginnen met 5 tot 8 jonge dieren. Gebruik hiervoor een aquarium vanaf 130 centimeter lengte maar liever nog groter. Uit deze groep vormt zich vanzelf een koppel. Naar de andere vissen toe wordt het koppel wel agressief, zeker tijdens het broeden en zorgen voor de jongen. Verwijder de overige dieren zodra ze symptomen van stress beginnen te tonen. De paar vorming is niet heel erg sterk. Het verplaatsen van het koppel naar een ander aquarium kan de band tussen het koppel verbreken. Het voordeel van een groter aquarium is dat je meerdere koppels kunt houden. De koppels richten hun agressie dan naar de andere koppels in plaats van op elkaar, dit versterkt de onderlinge band.

Het aquarium kun je inrichten met op de bodem zand. Plaats een paar grote stenen of stapels stenen op een dergelijke manier dat het aquarium wordt onderverdeeld in een paar afgescheiden delen. Elk koppel kan dan een deel van het aquarium claimen zonder dat ze elkaar direct kunnen zien.

Ververs regelmatig het water en houdt het filter relatief schoon. Xenotilapia papilio zijn redelijk gevoelig voor de waterkwaliteit.

Andere bewoners van het aquarium kunnen bestaan uit kleinere Neolamprologus soorten of bijvoorbeeld Paracyprichromis. Omdat ze nogal agressief kunnen uitvallen naar soortgenoten is het beter ze niet te combineren met soorten die er ongeveer hetzelfde uitzien zoals de Xenotilapia flavipinnis.

Kweek van de Xenotilapia papilio

Het afzetten van de eieren vindt plaats op het zand. Ze maken daarbij geen specifiek nestkrater of plek gereed waar ze afzetten. Het vrouwtje neemt het initiatief door het mannetje te lokken door haar vinnen wijd uit te zetten en haar flank al trillend aan hem te tonen. De man benaderd de vrouw en laat zich ook van zijn mooiste kant zien waarbij ze om elkaar heen geen draaien. Al draaiend legt de vrouw een paar eieren die snel door de man worden bevrucht. De vrouw neemt de bevruchte eieren in haar muil om ze uit te broeden.

De Xenotilapia papilio is een muilbroeder waarbij beide ouders de eieren uitbroeden. De eieren komen na ongeveer 5 tot 6 dagen in haar muil uit. Daarna broedt de vrouw nog zo’n 5 tot 6 dagen verder op de eieren waarna de eieren worden doorgegeven aan de man. Het mannetje broedt dan nog ongeveer een week verder op de eieren. Zodra de jonge Xenotilapia papilio er klaar voor zijn spuugt de man de jongen uit. Ze worden dan nog zo’n twee weken door de beide ouders beschermd en indien nodig terug in de bek genomen. Je kunt de jongen bijvoeren met pas uitgekomen artemia. Een nest bestaat doorgaans uit 15 tot maximaal 30 eieren.

De kweek van de Xenotilapia papilio is in een druk aquarium niet makkelijk. Ze hebben een rust en een rustig stukje zand nodig om af te zetten….in een druk bevolkt aquarium is dat soms lastig te vinden.

Video

Copyright foto’s

Suephoto.com (niet meer beschikbaar)

Referenties

Cichlidae 39-2 2013 – Xenotilapia papilio ‘Tembwe’
Cichlidae.com
Fishbase.org
Tanganyika.nl