Thalassoma lutescens – Gele Lipvis

Thalassoma lutescens, de Gele Maanlipvis, is een kleurrijke, actieve rifbewoner die van geslacht verandert. Ideaal voor gevorderde aquariumhouders. Reefsafe met voorzichtigheid.

Thalassoma lutescens – Gele Lipvis

Thalassoma lutescens is voor het eerst beschrevendoor Lay & Bennett in 1839. Ze behoren tot de familie Labridae, ook wel bekend als lipvissen. De geslachtsnaam Thalassoma is afgeleid van het Griekse ’thalassa’ (zee) en ‘soma’ (lichaam), wat verwijst naar de kleur van de zee. De soortnaam lutescens betekent ‘geelachtig’ in het Latijn, wat verwijst naar de gele kleur van de vis.

Synoniemen:

  • Julis lutescens (Lay & Bennett, 1839)

Beschrijving

Algemene beschrijving:
Thalassoma lutescens heeft een langwerpig en slank lichaam. De kop en flank zijn geelachtig met groene en blauwe tinten. De vinnen zijn vaak geel met blauwe randen. Volwassen mannetjes kunnen tot 30 centimeter lang worden.

Verschillen tussen mannen en vrouwen:

  • Mannetjes: Groter en kleurrijker, met een groene tot blauwe kleur en rode strepen op de kop en lichaam.
  • Vrouwtjes: Minder kleurrijk, vaak geel met een zwarte streep van het oog tot de staartbasis.
  • Juvenielen: Groenig bovenaan met een zwarte streep en wit onderaan.

Gedrag en temperament:
Thalassoma lutescens is een actieve en territoriale vis. Ze zijn semi-agressief en kunnen agressief zijn tegenover kleinere vissen en ongewervelden. Ze leven solitair of in kleine groepen en zijn vaak te vinden in de midden wateren van het aquarium.

Levensverwachting:
In het wild kunnen ze enkele jaren oud worden, maar in een goed onderhouden aquarium kunnen ze tot 10 jaar leven.

Geslachtsverandering

Thalassoma lutescens, ook bekend als de Gele Maanlipvis, ondergaat een fascinerende geslachtsverandering gedurende zijn leven. Deze vissoort is een hermafrodiet proterogyn, wat betekent dat alle individuen als vrouwtje beginnen en later in hun leven van geslacht veranderen naar mannetje.

Geslachtsverandering

Vrouwelijke fase:

  • Kleuren: In de vrouwelijke fase zijn de vissen over het algemeen minder kleurrijk. De juvenielen hebben een groenige kleur aan de bovenkant met een zwarte streep die van achter het oog naar de staartbasis loopt. De onderkant van het lichaam is wit met een gele streep van de kin naar het onderste deel van de staartbasis.
  • Gedrag: Vrouwtjes zijn vaak minder territoriaal en agressief dan mannetjes. Ze leven meestal in groepen en vertonen minder opvallend gedrag.
Thalassoma lutescens - vrouw - eerste fase
Thalassoma lutescens – vrouw – eerste fase

Overgangsfase:

  • Kleuren: Tijdens de overgang van vrouw naar man, beginnen de kleuren van de vis te veranderen. De kop en het lichaam krijgen bredere, golvende lijnen in roodachtige tinten, en de rest van het lichaam wordt abrupt groenachtig tot blauwachtig.
  • Gedrag: In deze fase kunnen de vissen meer territoriaal gedrag gaan vertonen en beginnen ze de rol van een mannetje over te nemen binnen de groep.

Mannelijke fase:

  • Kleuren: Volwassen mannetjes zijn veel kleurrijker en opvallender dan vrouwtjes. Ze hebben een groene tot blauwe kleur met rode strepen op de kop en het lichaam. De kop is vaak geel of roze-roodachtig met blauwe strepen. De vinnen zijn ook kleurrijk: de dorsale en anale vinnen zijn rood met een groene rand, terwijl de staart- en borstvinnen geel zijn met een blauwe rand.
  • Gedrag: Mannetjes zijn zeer territoriaal en agressief, vooral tegenover andere mannetjes en kleinere vissen. Ze vertonen vaak hofmakingsgedrag en verdedigen hun territorium fel.
Thalassoma lutescens - man - eind fase
Thalassoma lutescens – man – eind fase

Kleurveranderingen per fase

  • Juvenielen: Groenig bovenaan met een zwarte streep en wit onderaan. De vinnen zijn transparant.
  • Vrouwtjes: Geelachtig met een zwarte streep van het oog tot de staartbasis.
  • Overgangsfase: Het lichaam krijgt bredere, golvende lijnen in roodachtige tinten, en de rest van het lichaam wordt groenachtig tot blauwachtig.
  • Mannetjes: Groene tot blauwe kleur met rode strepen op de kop en lichaam. De kop is geel of roze-roodachtig met blauwe strepen. De vinnen zijn kleurrijk: dorsale en anale vinnen zijn rood met een groene rand, terwijl de staart- en borstvinnen geel zijn met een blauwe rand.

Deze geslachtsverandering en de bijbehorende kleurveranderingen maken Thalassoma lutescens een bijzonder interessante en aantrekkelijke vissoort voor aquariumhouders.

Cocon

Thalassoma lutescens vertoont een fascinerend gedrag waarbij ze zich ingraven in het zand en een cocon vormen. Dit gedrag is voornamelijk een verdedigingsmechanisme en heeft verschillende functies. Laten we dieper ingaan op de cocon en hoe deze bescherming biedt tegen aanvallen van grotere vissen.

Waar bestaat de cocon uit?

De cocon die Thalassoma lutescens vormt, bestaat uit een slijmerige substantie die door de vis wordt uitgescheiden. Deze slijmlaag omhult de vis volledig wanneer deze zich in het zand ingraaft. De cocon is een dunne, maar effectieve barrière die de vis beschermt tegen verschillende bedreigingen.

Bescherming tegen aanvallen van grotere vissen

  1. Camouflage:
  • De cocon helpt de vis te camoufleren in het zand. Door de vis volledig te bedekken, wordt het moeilijker voor roofdieren om de vis te detecteren. De cocon neemt vaak de kleur en textuur van het omringende zand aan, waardoor de vis vrijwel onzichtbaar wordt voor roofdieren.
  1. Fysieke barrière:
  • De slijmlaag vormt een fysieke barrière die de vis beschermt tegen directe aanvallen. Hoewel de cocon niet volledig ondoordringbaar is, biedt het wel een extra laag bescherming die het voor roofdieren moeilijker maakt om de vis te bereiken.
  1. Chemische afweer:
  • De slijmlaag kan ook chemische stoffen bevatten die roofdieren afschrikken. Deze stoffen kunnen onaangenaam zijn voor roofdieren, waardoor ze minder geneigd zijn om de vis aan te vallen.
  1. Bescherming tegen parasieten:
  • Naast bescherming tegen roofdieren, biedt de cocon ook bescherming tegen parasieten. De slijmlaag voorkomt dat parasieten zich aan de vis hechten, wat bijdraagt aan de algehele gezondheid van de vis.

Diepte van de zandlaag

Voor Thalassoma lutescens is het belangrijk dat de zandlaag in het aquarium diep genoeg is om zich in te kunnen graven. Een zandlaag van minimaal 5 tot 7 cm wordt aanbevolen. Dit biedt voldoende diepte voor de vis om zich volledig in te graven en een cocon te vormen.

Samenvatting

De cocon die Thalassoma lutescens vormt, bestaat uit een slijmerige substantie die de vis beschermt door camouflage, een fysieke barrière, chemische afweer en bescherming tegen parasieten. Een zandlaag van minimaal 5 tot 7 cm in het aquarium is essentieel om dit natuurlijke gedrag mogelijk te maken.

Biotoop

Natuurlijke habitat:
Thalassoma lutescens wordt gevonden in de koraalriffen van de Indische en Stille Oceaan, inclusief de kusten van Sri Lanka, Japan, Zuid-Australië en Nieuw-Zeeland. Ze leven in gebieden met zandige bodems tot een diepte van 30 meter.

Habitatbeschrijving:
Ze leven tussen koraalriffen en rotsachtige gebieden, waar veel schuilplaatsen en voedselbronnen aanwezig zijn. De bodem bestaat voornamelijk uit zand en rotsen.

Natuurlijke vijanden:
Ze hebben weinig natuurlijke vijanden vanwege hun grootte en snelheid, maar ze zijn zelf jagers die zich voeden met kleine ongewervelden.

Dieet

Dieet in het wild:
Thalassoma lutescens voedt zich voornamelijk met kleine benthische ongewervelden zoals krabben, garnalen, slakken, zee-egels en visseieren.

Dieet in het aquarium:
In het aquarium moeten ze worden gevoerd met een gevarieerd dieet van vleesachtig voedsel zoals verrijkte pekelkreeftjes, mysis, en andere marine-gebaseerde diepvriesvoedingen. Ze kunnen ook vlokken en pellets accepteren.

Reefsafe:
Ze zijn reefsafe met voorzichtigheid, omdat ze kleine ongewervelden zoals garnalen en slakken kunnen eten.

Het Aquarium

Aquariumgrootte:
Een minimum van 1000 liter wordt aanbevolen voor een enkele vis, en een groter aquarium is nodig als je meerdere exemplaren wilt houden.

Inrichting van het aquarium:
Het aquarium moet worden ingericht met veel levende rotsen en koraal om schuilplaatsen te bieden. Een zandbodem is ideaal omdat ze zich graag ingraven. Afhankelijk van de grootte van de vis is een zandlaag van minimaal 5 tot 7 centimeter nodig.

Waterwaardes:
De beste waterwaardes zijn een temperatuur van 24-28°C, een pH van 8.0-8.5, en een soortelijk gewicht van 1.020-1.026.

Introductie in het aquarium:
Het is het beste om deze soort te introduceren in een goed gerijpt aquarium met voldoende algen en microfauna.

Compatibiliteit:
Ze kunnen goed samenleven met grotere, semi-agressieve vissen zoals andere grote lipvissen, doktersvissen en keizersvissen. Vermijd kleine, vreedzame vissen en ongewervelden.

Kweek in het Aquarium

Kweek in een gewoon aquarium:
Er zijn geen specifieke rapporten over succesvolle kweek in een gewoon aquarium.

Bijzonderheden

Bijzonderheden:
Thalassoma lutescens is een proterogyn hermafrodiet, wat betekent dat ze als vrouwtje beginnen en later in hun leven van geslacht veranderen naar mannetje. Ze zijn ook bekend om hun vermogen om uit open aquaria te springen, dus een deksel of net is noodzakelijk.

Conclusie

Thalassoma lutescens is een prachtige en actieve vis die geschikt is voor gevorderde aquariumhouders. Ze vereisen een groot aquarium en een gevarieerd dieet. Hoewel ze reefsafe kunnen zijn, moeten ze met voorzichtigheid worden gehouden vanwege hun neiging om kleine ongewervelden te eten. Hun hermafrodiete aard en territoriale gedrag maken ze fascinerend om te observeren, maar ook uitdagend om te houden.

Video

Auteur

John de Lange

Copyright foto’s

Russell Gilbert
Francois Libert (Zsispeo) – CC BY-NC-SA 2.0

Extra informatie

Familie

Geslacht

Soortnaam

Synoniemen

Nederlandse Namen

,

Eerstbeschrijving

,

Karakter

Minimale inhoud in liter

Ecosysteem

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Lengte Minimaal

Lengte Maximaal

Temperatuur minimaal

Temperatuur maximaal

pH minimum

pH maximum

Reefsafe

Sociaal Gedrag

Zoutgehalte minimaal

Zoutgehalte maximaal

Beoordelingen

Er zijn nog geen beoordelingen.

Wees de eerste om “Thalassoma lutescens – Gele Lipvis” te beoordelen

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *