Taenianotus triacanthus – Schommelvis
Taenianotus triacanthus werd voor het eerst beschreven door Bernard Germain de Lacépède in 1802. Deze vis behoort tot de familie Scorpaenidae, die bekend staat om de schorpioenvissen. Het geslacht Taenianotus is monotypisch, wat betekent dat het slechts één soort bevat.
De geslachtsnaam Taenianotus komt van het Latijnse “taenia” (smalle platte band) en het Griekse “notus” (rug), verwijzend naar de lange rugvin die zich uitstrekt van kop tot staart. De soortnaam triacanthus betekent “drie doorns”, hoewel de vis eigenlijk slechts twee preoperculaire doorns heeft.
Synoniem: Taenianotus citrinellus.
Beschrijving
Uiterlijk
De schommelvis heeft een opvallend plat, bladachtig lichaam dat lijkt op een dode blad. Dit uiterlijk helpt bij hun camouflage in de natuurlijke omgeving. De kleur van de schommelvis varieert sterk en kan groen, rood, roze, bruin, oker, geelachtig of zelfs spookachtig wit zijn. De kop en mond zijn groot, met een donkere lijn die door de ogen loopt. De grote rugvin begint net achter de ogen en heeft 12 stekels en 8 tot 11 zachte stralen. De vis kan tot 10 centimeter lang worden.
Vervellen van de Schommelvis
Taenianotus triacanthus heeft een uniek vermogen om te vervellen, wat ongeveer elke 10 tot 14 dagen gebeurt. Dit proces helpt de vis om algen en andere invertebraten die op hun huid groeien te verwijderen. Na het vervellen kan de schommelvis van kleur veranderen, wat bijdraagt aan hun camouflagevermogen.
Proces van Vervellen
Tijdens het vervellen breekt de huid eerst bij de kop en wordt vervolgens in zijn geheel afgestoten. De oude huid kan als een doorzichtige laag in het aquarium drijven of zich aan objecten in de tank hechten. Het is belangrijk om deze huidresten uit het aquarium te verwijderen om de waterkwaliteit te behouden.
Voordelen van Vervellen
Het vervellen biedt de schommelvis verschillende voordelen:
- Camouflage: Door van kleur te veranderen na het vervellen, kunnen ze zich beter aanpassen aan hun omgeving en zich verbergen voor roofdieren en prooien.
- Gezondheid: Het verwijderen van algen en andere organismen van hun huid helpt om infecties en huidproblemen te voorkomen.
Gedrag en Temperament
De schommelvis is een solitaire en meestal immobiele vis die zich vaak tussen algen of zeegras bevindt. Ze bootsen vaak een dode blad na door heen en weer te wiegen, wat hen helpt om zich te camoufleren. Deze vissen zijn ambush-predatoren, wat betekent dat ze wachten tot een prooi dichtbij genoeg komt voordat ze toeslaan. Ze zijn niet agressief en leven meestal alleen, hoewel ze soms in kleine groepen kunnen worden gevonden. De schommelvis is een bodembewoner en beweegt zich langzaam met zijn borstvinnen.
Verschillen tussen Mannetjes en Vrouwtjes
Er zijn geen duidelijke fysieke verschillen tussen mannetjes en vrouwtjes van de schommelvis. Ook zijn er geen specifieke gedragsverschillen tussen de seksen gemeld.
Verschillen tussen Juvenielen en Volwassen Exemplaren
Er zijn geen significante verschillen in uiterlijk tussen juvenielen en volwassen exemplaren van de schommelvis.
Levensverwachting
Hoewel er geen specifieke gegevens over de levensverwachting van de schommelvis in het wild zijn, kunnen ze in een goed onderhouden aquarium enkele jaren leven.
Biotoop
De schommelvis komt voor in de Indo-Pacifische regio, van de oostkust van Afrika tot de Galapagos-eilanden, en van de Ryukyu-eilanden tot Australië. Ze leven in koraalriffen, vaak op rifplateaus, buitenste rifhellingen en stromingsgevoelige kanalen. Hun natuurlijke habitat bestaat uit koraal en rotsen. Ze zijn zelf jagers en hebben geen specifieke natuurlijke vijanden.
Verspreiding en Leefomgeving
De schommelvis is wijdverspreid in de Indo-Pacifische regio. Ze worden gevonden van de oostkust van Afrika en de Rode Zee tot de tropische Indo-Pacifische wateren, inclusief de Galapagos-eilanden, de Ryukyu-eilanden, Hawaï, en de kust van Nieuw-Zuid-Wales.
Ecosystemen
Deze soort leeft voornamelijk in koraalriffen, maar kan ook worden aangetroffen op rifplateaus, buitenste rifhellingen, en in stromingsgevoelige kanalen. Ze zijn meestal te vinden op diepten van 5 tot 20 meter, hoewel ze tot 135 meter diep kunnen worden aangetroffen.
Natuurlijke Habitat
De natuurlijke habitat van de schommelvis bestaat uit koraal en rotsachtige omgevingen. Ze zijn vaak te vinden tussen algen of zeegras, waar ze zich camoufleren als dode bladeren. De bodem van hun leefgebied bestaat meestal uit zand of koraalgrind, wat hen helpt om zich te verbergen voor zowel prooi als roofdieren.
Gedrag en Ecologie
De schommelvis is een solitaire, benthische vis die zich vaak niet verplaatst. Ze zijn ambush-predatoren, wat betekent dat ze wachten tot een prooi dichtbij genoeg komt voordat ze toeslaan. Hun vermogen om te wiegen als een blad helpt hen om op te gaan in hun omgeving en potentiële prooien te misleiden.
Natuurlijke Vijanden
Hoewel de schommelvis zelf een jager is, zijn er geen specifieke natuurlijke vijanden gedocumenteerd. Hun camouflage en giftige stekels bieden enige bescherming tegen predatie.
De schommelvis is goed aangepast aan zijn omgeving en maakt gebruik van zijn unieke uiterlijk en gedrag om te overleven in de diverse en vaak uitdagende omstandigheden van koraalriffen.
Dieet
Dieet in het Wild
Taenianotus triacanthus is een carnivoor die zich voedt met kleine kreeftachtigen, vissen en larven. Ze zijn ambush-predatoren, wat betekent dat ze wachten tot hun prooi dichtbij genoeg komt voordat ze toeslaan. Hun dieet in het wild bestaat voornamelijk uit kleine vissen en garnalen.
Voeding in het Aquarium
In een aquariumomgeving moeten schommelvissen worden gevoerd met levend voedsel zoals garnalen en kleine vissen. Sommige exemplaren kunnen worden getraind om bevroren voedsel te accepteren, maar velen geven de voorkeur aan levend voer. Het is belangrijk om het voedsel voor hun neus te bewegen om hun jachtinstinct te activeren.
Voedingsadvies
Het is niet aan te raden om schommelvissen droogvoer te geven, omdat ze dit vaak weigeren. Het is ook belangrijk om niet te overvoeren om watervervuiling te voorkomen. Het is beter om meerdere kleine porties per dag te geven in plaats van één grote maaltijd.
Reef Safe?
Hoewel de schommelvis als reef safe wordt beschouwd, moet men voorzichtig zijn met mobiele ongewervelden zoals garnalen en krabben, omdat deze als prooi kunnen worden gezien. Ze vormen geen bedreiging voor koralen, maar kunnen wel kleine vissen en ongewervelden eten.
De schommelvis heeft een specifiek dieet dat zorgvuldig moet worden beheerd om hun gezondheid en welzijn in een aquarium te waarborgen.
Het Aquarium
Aquariumgrootte
Voor het houden van een schommelvis is een aquarium van minimaal 200 liter aanbevolen. Dit biedt voldoende ruimte voor de vis om te bewegen en zich te verbergen. Als je meerdere exemplaren wilt houden, is een groter aquarium noodzakelijk om territoriale conflicten te voorkomen.
Inrichting van het Aquarium
Het aquarium moet worden ingericht met veel rotsen en koraal om schuilplaatsen te bieden. Dit helpt de schommelvis om zich te camoufleren en zich veilig te voelen. Het is belangrijk om een omgeving te creëren die lijkt op hun natuurlijke habitat, met voldoende schuilplaatsen tussen de rotsen en koralen.
Zand is het beste substraat voor de schommelvis, omdat het de natuurlijke omgeving van de vis nabootst. Het gebruik van zand helpt ook om de waterkwaliteit te behouden en biedt een zachte bodem voor de vis om op te rusten.
Waterwaarden
De ideale waterwaarden voor de schommelvis zijn een temperatuur tussen 22-26 °C en een pH van 8.2-8.4. Het is belangrijk om de waterkwaliteit goed te onderhouden door regelmatig water te verversen, ongeveer 20-30% van het water per maand.
Introduceren in het Aquarium
Het is belangrijk om het aquarium goed te laten rijpen voordat je de schommelvis introduceert. Dit zorgt ervoor dat er voldoende algen en micro-organismen aanwezig zijn, wat bijdraagt aan een stabiele omgeving.
Geschikte Medebewoners
De schommelvis kan goed samenleven met andere niet-agressieve vissen zoals Koraalduivels en Eekhoornvissen. Het is echter belangrijk om te vermijden dat ze worden gehouden met kleine vissen of ongewervelden zoals garnalen, omdat deze als prooi kunnen worden gezien.
Door deze richtlijnen te volgen, kun je een geschikte en veilige omgeving creëren voor de schommelvis in je aquarium.
Kweek in het Aquarium
Er zijn geen specifieke gegevens over het kweken van de schommelvis in een aquarium.
Bijzonderheden
De schommelvis is bekend om zijn vermogen om van kleur te veranderen na het vervellen, wat ongeveer elke twee weken gebeurt. Ze hebben zwakke, maar pijnlijke, giftige stekels.
Conclusie
De schommelvis is een fascinerende soort voor ervaren aquariumhouders vanwege zijn unieke uiterlijk en gedrag. Ze zijn niet geschikt voor beginners vanwege hun specifieke dieetbehoeften en giftige stekels. Het is belangrijk om voorzichtig te zijn bij het hanteren van deze vissen en ervoor te zorgen dat ze voldoende schuilplaatsen hebben in het aquarium.
Video
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s
Alexander Buil – Duikfreak.nl
Bernard Dupont
Divemecressi
Francois Libert (Zsispeo) – CC BY-NC-SA 2.0
