Stichodactyla tapetum – Mini Tapijtanemoon
Stichodactyla tapetum werd voor het eerst beschreven door Wilhelm Hemprich en Christian Gottfried Ehrenberg in 1834. Deze anemoon behoort tot de familie Stichodactylidae, die bestaat uit twee geslachten: Stichodactyla en Heteractis. Het geslacht Stichodactyla bevat zes soorten. De geslachtsnaam Stichodactyla komt van het Griekse “stichos” (rij) en “dactylos” (vinger), verwijzend naar de rijvormige tentakels. De soortnaam tapetum betekent “tapijt” in het Latijn, wat verwijst naar het tapijtachtige uiterlijk van de anemoon.
Synoniemen:
Actinia tapetum, Discosoma ambonensis, Discosoma tapetum, Discosomoides tapetum, Homactis rupicola, Isacmaea tapetum, Stoichactis ambonensis, Stoichactis australis, Stoichactis laevis, Stoichactis rupicola, Stoichactis tapetum.
Beschrijving
Uiterlijk:
Stichodactyla tapetum heeft een orale schijf bedekt met groepjes bultachtige tentakels. De tentakels zijn meestal groen of bruin, maar kunnen ook rood, paars, en oranje zijn. De schijf kan een diameter van 6 tot 10 centimeter bereiken, maar sommige exemplaren kunnen tot 20 centimeter groeien.
Symbiose:
Deze anemoon leeft in symbiose met anemoonkrabben (Thor amboinensis) en anemoongarnalen (Periclimenes sp.). De garnalen en krabben vinden bescherming tussen de tentakels van de anemoon, terwijl ze de anemoon helpen door parasieten en voedselresten te verwijderen.
Zoöxanthellen
De Mini Tapijt Anemoon bevat zoöxanthellen. Zoöxanthellen zijn symbiotische algen die in de weefsels van de anemoon leven en een belangrijke rol spelen in hun voeding en kleur.
Rol van Zoöxanthellen
- Fotosynthese: Zoöxanthellen voeren fotosynthese uit, waarbij ze lichtenergie omzetten in chemische energie. Dit proces produceert voedingsstoffen zoals suikers, die door de anemoon worden gebruikt voor groei en onderhoud.
- Kleur: De aanwezigheid van zoöxanthellen draagt bij aan de levendige kleuren van de anemoon. Bij onvoldoende licht kunnen de kleuren van de anemoon vervagen, maar met voldoende verlichting kunnen de kleuren weer opbloeien.
Belang voor het Aquarium
- Verlichting: Omdat zoöxanthellen licht nodig hebben voor fotosynthese, is krachtige verlichting essentieel voor het welzijn van de Stichodactyla tapetum in een aquarium. Dit helpt niet alleen bij de voeding maar ook bij het behoud van de levendige kleuren van de anemoon.
- Voeding: Hoewel de anemoon een deel van zijn voedingsstoffen van de zoöxanthellen krijgt, is het ook belangrijk om de anemoon bij te voeren met kleine stukjes vis, garnalen, en andere vlezige zeedieren.
In conclusie, de aanwezigheid van zoöxanthellen is cruciaal voor de gezondheid en het welzijn van de Stichodactyla tapetum, en het is belangrijk om te zorgen voor voldoende verlichting en aanvullende voeding in het aquarium.
Wandelen
Deze anemoon heeft de mogelijkheid om zich te verplaatsen door zijn voet los te maken van het substraat en zich opnieuw vast te zetten op een andere plek. Dit gedrag wordt vaak waargenomen wanneer de anemoon niet tevreden is met zijn huidige locatie, bijvoorbeeld vanwege ongunstige lichtomstandigheden, waterstroming, of andere omgevingsfactoren. De anemoon wandelt dan naar een plek die meer naar zijn zin is.
Verplaatsingsgedrag:
- Frequentie van Verplaatsing: Hoewel de Mini Tapijt Anemoon zich kan verplaatsen, doet hij dit niet constant. Eenmaal gesetteld op een voorkeurslocatie, blijft deze anemoon meestal op zijn plek.
- Redenen voor Verplaatsing: De anemoon kan zich verplaatsen als hij niet tevreden is met de huidige omstandigheden, zoals onvoldoende licht, ongeschikte waterstroming, of een gebrek aan voedsel.
Praktische Tips voor Aquariumhouders:
- Aquarium Inrichting: Zorg voor een aquarium met verschillende zanderige en rotsachtige plekken, zodat de anemoon een geschikte locatie kan vinden om zich te vestigen.
- Monitoring: Houd de anemoon in de gaten na introductie in het aquarium. Als hij zich vaak verplaatst, kan dit een indicatie zijn dat de huidige omstandigheden niet optimaal zijn.
In conclusie, de Mini Tapijt Anemoon kan zichzelf verplaatsen, maar doet dit meestal alleen als de omstandigheden niet ideaal zijn. Eenmaal gesetteld op een geschikte plek, blijft hij doorgaans op zijn plaats.
Gifstoffen
Stichodactyla tapetum kan giftig zijn voor mensen. Hoewel de meeste zeeanemonen relatief onschadelijk zijn voor mensen, zijn sommige soorten binnen de familie Stichodactylidae, waaronder Stichodactyla tapetum, bekend om hun potentieel gevaarlijke gif.
Hoe het Gif Werkt
Het gif van de Stichodactyla tapetum bevat verschillende toxines die neurotoxische en cytotoxische effecten kunnen hebben. Deze toxines kunnen de volgende symptomen veroorzaken:
- Pijn en Brandend Gevoel: Direct contact met de tentakels kan een brandend gevoel en pijn veroorzaken op de huid.
- Zwelling en Roodheid: De huid kan rood en gezwollen raken op de plaats van contact.
- Systemische Reacties: In ernstige gevallen kan het gif systemische reacties veroorzaken zoals misselijkheid, braken, duizeligheid, en in zeldzame gevallen anafylactische shock.
Behandeling bij Contact
Als je in aanraking komt met het gif van de Stichodactyla tapetum, volg dan de volgende stappen:
- Medische Hulp: Zoek medische hulp als de symptomen ernstig zijn of als er tekenen van een systemische reactie optreden, zoals ademhalingsproblemen, ernstige zwelling, of anafylactische shock.
- Spoel de Gebieden met Zeewater: Spoel de aangetaste huid onmiddellijk met zeewater om eventuele resterende nematocysten (stekende cellen) te verwijderen. Gebruik geen zoet water, omdat dit de nematocysten kan activeren.
- Verwijder Tentakels: Gebruik een pincet of een ander hulpmiddel om eventuele achtergebleven tentakels voorzichtig te verwijderen.
- Warm Water: Dompel het getroffen gebied onder in warm water (niet heet) gedurende 30 tot 90 minuten. Warmte kan helpen de pijn te verlichten door de toxines te denatureren.
- Pijnstillers: Neem indien nodig pijnstillers zoals ibuprofen of paracetamol om de pijn te verlichten.
Preventie
- Voorzichtigheid bij Hanteren: Draag altijd handschoenen en gebruik hulpmiddelen bij het hanteren van deze anemoon.
- Educatie: Zorg ervoor dat iedereen die met het aquarium werkt, op de hoogte is van de mogelijke gevaren en weet hoe te handelen in geval van een steek.
In conclusie, hoewel de Stichodactyla tapetum een prachtige toevoeging kan zijn aan een zeeaquarium, is het belangrijk om voorzichtig te zijn bij het hanteren ervan vanwege het potentieel gevaarlijke gif. Met de juiste voorzorgsmaatregelen en kennis kunnen ernstige incidenten worden voorkomen.
Biotoop
Verspreiding en Ecosystemen:
Stichodactyla tapetum komt voor in de Indo-Pacific, inclusief de Rode Zee, de oostkust van Afrika, het Groot Barrièrerif, en zuidelijk Japan en Vietnam.
Natuurlijk Habitat:
Deze anemoon wordt vaak gevonden in getijdenpoelen en nabij de kust, waar veel rotsen en koraal aanwezig zijn. De bodem bestaat meestal uit zand en rotsen, wat de anemoon de mogelijkheid geeft om zich stevig vast te zetten.
Dieet
Dieet in het Wild:
In het wild voedt Stichodactyla tapetum zich met kleine vissen, plankton, en andere kleine zeedieren.
Voeding in het Aquarium:
In het aquarium moet deze anemoon regelmatig worden bijgevoed met kleine stukjes verse vis, ongekookte garnalen, Mysis, en pekelkreeftjes. Grote voedseldelen worden niet goed opgenomen en kunnen het aquarium vervuilen.
Het Aquarium
Aquariumgrootte:
Een aquarium van minimaal 50 liter is geschikt voor één anemoon. Voor meerdere exemplaren is een groter aquarium nodig, afhankelijk van het aantal anemonen.
Inrichting:
Het aquarium moet worden ingericht met rotsen en zand als substraat. De anemoon houdt van een matige tot sterke stroming en heeft krachtige verlichting nodig.
Waterwaardes:
De ideale waterwaardes zijn een temperatuur van 24-25°C, een pH van 8.1-8.4, en een zoutgehalte van 1.023-1.025.
Compatibiliteit:
Deze anemoon kan goed samenleven met anemoonkrabben, anemoongarnalen, en andere niet-agressieve vissen. Het is niet geschikt om samen te houden met agressieve vissen of andere sterk netelende anemonen.
Voortplanting
Voortplanting in het Wild:
Stichodactyla tapetum kan zich voortplanten door het loslaten van eieren en sperma in het water, wat leidt tot de vorming van planktonische larven. Daarnaast kan de anemoon zich ook aseksueel voortplanten door splitsing.
Voortplanting in het Aquarium:
In het aquarium kan de Mini Tapijtanemoon zich ook splitsen, maar dit gebeurt zelden. Het is mogelijk om de anemoon handmatig te splitsen met een scherp mes, waarna de delen in een lichte stroming moeten worden geplaatst.
Bijzonderheden
Bijzonderheden:
Stichodactyla tapetum is een van de weinige anemonen die een ernstige reactie kunnen veroorzaken bij mensen, dus voorzichtigheid is geboden bij het hanteren. Deze anemoon is ook bekend om zijn kleurrijke verschijning, die na transport kan vervagen maar in het aquarium weer kan opbloeien.
Conclusie
Stichodactyla tapetum is een kleurrijke en relatief gemakkelijk te houden anemoon, geschikt voor zowel beginners als gevorderde aquariumhouders. Het vereist een goed ingericht aquarium met krachtige verlichting en regelmatige voeding. Deze anemoon biedt een interessante dynamiek in het aquarium door zijn symbiose met garnalen en krabben.
Hoewel het een aantrekkelijke toevoeging is aan elk zeeaquarium, moet men voorzichtig zijn bij het hanteren vanwege de potentieel ernstige reacties die het kan veroorzaken. Met de juiste zorg en aandacht kan deze anemoon een prachtige en levendige aanvulling zijn op uw zeeaquarium.
Video
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s