Sphaeramia nematoptera – Pyjama Kardinaalbaars
Sphaeramia nematoptera is in 1856 al beschreven door Bleeker. In het Nederlands wordt deze soort ook wel Pyjama Kardinaalbaars genoemd.
De geslachtsnaam Sphaeramia bestaat uit twee oud Griekse woorden. “Sfaira” betekent bol, een verwijzing naar de ronde vorm van deze vis. Het tweede woord is “aima”, wat haai betekent, een verwijzing naar de hoge eerste rugvin van deze soort die lijkt op een haaienvin. De soortnaam nematoptera is ook opgebouwd uit twee oud Griekse woorden. “Nema” betekent draad en “pteron” betekent vleugel of vin, dit is een verwijzing naar de tweede rugvin. Volwassen dieren krijgen een aan de bovenste punt een lang filament. Het geslacht kent slechts twee soorten: Sphaeramia nematoptera en Sphaeramia orbicularis.
Beschrijving
De Pyjama Kardinaalbaars is een zeer opvallend visje. Met hoog opstaande rugvin en wijd uitstaande buikvinnen die geel gekleurd zijn, staan ze rustig in het water. Het oog is rood van kleur en opvallend groot. Jonge exemplaren hebben een gele kop, dit vervaagt naarmate de vis ouder wordt. Vanaf de rugvin tot net achter de buikvinnen loopt een zwarte verticale streep. Achter deze streep zijn lichtbruine vlekken te zien op het verder wittige lichaam. Het verschil tussen man en vrouw is nagenoeg niet te zien.
Een kenmerk van Kardinaalbaarzen is de rugvin die is opgebouwd uit twee delen. Bij Sphaeramia nematoptera is de voorste rugvin geel gekleurd en de tweede rugvin is doorzichtig, net als de borst-, staart- en anaalvinnen.
De ogen zijn zo groot omdat het een nachtdier betreft. Pas in de schemering komt Sphaeramia nematoptera naar buiten om op zoek te gaan naar voedsel. Overdag verbergt hij zich in de donkere delen van de koraalriffen. Je kunt deze soort vaak vinden in de buurt van Diadema setosum of Diadema antillarum. Ze zoeken bij gevaar de bescherming op van de lange stekels van deze zee-egel.
Biotoop
De Pyjama Kardinaalvis bewoont de riffen op dieptes van zo’n 1 tot maximaal zo’n 14 meter. Ze geven de voorkeur aan rustig water waar de riffen begroeid zijn met vertakte koralen zoals Acropora soorten. Bij voorkeur maken ze gebruik van Porites nigrescens en Porites cylindrica. Overdag gebruiken ze de koralen om te schuilen.
Ze komen voor op de riffen in de Stille Oceaan en de zeeën vanaf Japan tot aan het Groot Barrièrerif bij Australië. Het leefgebied strekt vanaf Java in het westen tot aan Fiji in het oosten.
Dieet
In het wild voedt Sphaeramia nematoptera zich voornamelijk met dierlijk plankton wat in de waterkolom zweeft. Dit zijn dan larfjes van vissen en jonge kreeftachtigen. In het aquarium zijn nakweek exemplaren doorgaans niet kieskeurig met het voer. Je kunt ze dan voeren met diepvries of levend voer zoals Mysis, Daphnia, Artemia, fijn gehakte garnaaltjes etc. Ook granulaat zullen ze waarschijnlijk wel kennen en eten.
Heb je wildvang dieren dan kan het zijn dat ze dood dierlijk voedsel niet direct eten. Begin dan met levend voer en wen ze geleidelijk over naar diepvries voer.
Het Aquarium
Deze soort voelt zich het best in een schooltje. Wanneer ze alleen worden gehouden voelen ze zich niet veilig en blijven zich verstoppen. Uiteindelijk kwijnen ze dan weg. Houdt ze daarom in een schooltje van minimaal vijf maar liever nog meer exemplaren. Een aquarium vanaf 250 liter voor een schooltje van vijf volstaat. Als de school groter wordt zal ook het aquarium wat groter moeten worden.
Richt het aquarium in met voldoende schuilplaatsen. Pyjama Kardinaalbaarzen zijn van nature nachtdieren die zich overdag schuil houden. Als je ze samenhoudt met andere rustige vissen dan komen ze uiteindelijk ook overdag naar voren. Hou ze dan ook niet samen met drukke of al te grote vissen omdat ze zich dan blijven verstoppen. Ze houden van een matige stroming, je zal ze dan vaak rustig hangend in het water zien staan.
Let op, ze eten kreeftachtigen dus kleine garnaaltjes zullen ze zeker als voer zien. Lagere dieren laten ze doorgaans geheel met rust. Ze worden dan ook als reefsafe beschouwd.
Omdat Sphaeramia nematoptera zich redelijk eenvoudig laat kweken zijn nakweek exemplaren veelvuldig in de winkels te vinden. Nakweek exemplaren hebben minder moeite met aanpassen aan het leven in een aquarium. Nakweek spaart ook nog eens de stress van het vangen en verschepen uit. Neem daarom liever nakweek exemplaren dan wildvang dieren.
Voortplanting
Ook in het eigen aquarium kun je ze nakweken. Daar is waarschijnlijk wel een apart kweek aquarium voor nodig zodat je de jonge visjes ook groot kunt brengen.
Voor het afzetten van de eieren vormt de Pyjama Kardinaalbaars een koppel. De eieren worden op de bodem gelegd en door de man bevrucht. Hierna neemt hij de eieren in zijn bek om ze uit te broeden. Hij broedt de eieren in ongeveer 10 dagen uit. De jonge larfjes worden daarna losgelaten tussen de stekels van hun symbiose zee-egel. De jongen zijn dan slechts zo’n 3 millimeter groot.
Video
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s
John de Lange
Bronnen
Fishbase.org
Monaco Nature Encyclopedia
Aquariumwereld.be
Reefapp.net
Reeflex.net