Shinnersia rivularis – Mexicaans eikenblad
Shinnersia rivularis werd voor het eerst beschreven door Asa Gray in 1849 als Trichocoronis rivularis. De Nederlandse naam is Mexicaans eikenblad. De plant behoort tot de familie Asteraceae (composietenfamilie). King en Robinson herclassificeerden de soort in 1970 in het geslacht Shinnersia.
De geslachtsnaam Shinnersia is een eerbetoon aan de Amerikaanse botanicus Lloyd Herbert Shinners (1918-1971), die belangrijke bijdragen leverde aan de studie van de Texas flora. De soortnaam rivularis is afgeleid van het Latijnse woord “rivulus”, wat “van een kleine beek of stroom” betekent, verwijzend naar de voorkeurhabitat van de plant.
Beschrijving
Shinnersia rivularis is een meerjarige, langgesteelde plant die zowel ondergedompeld (in aquaria) als gedeeltelijk boven water (in paludaria) kan groeien. De bladeren staan tegenover elkaar aan de stengel en zijn breed lancetvormig tot drielobbig, grof getand of golvend, met een vorm die lijkt op eikenbladeren. De bladeren zijn 2-4 cm lang en tot 2 cm breed. De kleur varieert van lichtgroen tot bruinigrood bij fel licht, met soms witte nerven onder optimale lichtomstandigheden. De plant kan een hoogte bereiken van 15-30 cm in aquaria, maar kan tot 1 meter hoog worden in de natuur.
De plant bloeit met kleine, witte bloemen (ongeveer 2 mm lang) boven het wateroppervlak. De bloeiperiode is het hele jaar door, maar piekt in maart-mei.

Biotoop
In de natuur komt Shinnersia rivularis voor in Mexico en op een paar plaatsen in Texas, specifiek in Noord-Coahuila en Noord-Nuevo León in Mexico en op enkele locaties langs de Nueces rivier in Uvalde County, twee locaties in Kinney County, evenals San Felipe Springs en San Felipe Creek in Del Rio, Val Verde County in Texas. De plant groeit in ondiepe, langzaam stromende, warme wateren van beken, rivieren en meren , zoals de Nueces rivier en San Felipe Creek. De bodem bestaat uit modderig grind.
Het Aquarium
Ideale waterwaarden voor Shinnersia rivularis in een aquarium zijn een pH van 5,5-8 en een temperatuur van 18-30°C. De plant heeft voedingsstoffen nodig, dus bodembemesting is aan te raden, hoewel het ook voedingsstoffen uit het water kan opnemen. CO2 toevoeging is niet strikt noodzakelijk. De plant heeft heldere belichting nodig. Een goede belichting bevordert de groei en de ontwikkeling van de karakteristieke witte nerven in de bladeren.
Vermeerderen
Shinnersia rivularis vermeerdert zich vegetatief door stekken. Neem stekken van ongeveer 10 cm lang, verwijder de onderste bladeren en plant de stekken in het substraat. De plant wortelt gemakkelijk en groeit snel aan. Regelmatig snoeien stimuleert de groei van zijscheuten, maar het is aan te raden om de toppen opnieuw te planten om de grote, volle bladeren te behouden.
Bijzonderheden
Shinnersia rivularis is de enige soort in zijn geslacht. De plant kan worden aangetast door het komkommermozaïekvirus (CMV), wat bladverkleuring veroorzaakt. Een gecultiveerde variant, ‘Weiss-Grün’ of ‘White-Green’, heeft gevarieerde bladeren door een virale infectie. De plant groeit snel en kan andere planten overschaduwen, dus regelmatig snoeien is essentieel. Het dient als schuilplaats voor kleine vissen en ongewervelden en helpt bij het beheersen van voedingsstoffen en algen in het aquarium. De plant is geïntroduceerd in Europa en is genaturaliseerd in verschillende landen, waaronder België, Duitsland, Oostenrijk, Slowakije en Hongarije.
Conclusie
Shinnersia rivularis is een relatief makkelijk te houden aquariumplant, mits men rekening houdt met de snelle groei en de behoefte aan regelmatig snoeien. De plant is zeer geschikt voor beginners, maar vereist wel aandacht om te voorkomen dat hij andere planten overschaduwt. De unieke bladvorm en de mogelijkheid om een dichte begroeiing te vormen, maken het een aantrekkelijke toevoeging aan elk aquarium. De ‘White-Green’ variant met gevarieerde bladeren is een bijzonder aantrekkelijke cultivar.
Varianten
Van Shinnersia rivularis zijn weer een aantal varianten gemaakt door er selectief mee te vermeerderen.
Shinnersia rivularis ‘Weiss-Grün’
Shinnersia rivularis ‘Weiss-Grün’ is een variant die zich onderscheid van de anderen door de witte aderen op de bladeren. De van nature al aanwezige witte nerven zijn door een virale infectie veel duidelijker naar voren gekomen. Deze variant wordt zo’n 30 tot 60 centimeter hoog met stengels die zo’n 10 centimeter breed worden.



Auteur
John de Lange
Copyright foto’s
Tropica.com
Carlos G Velazco-Macias – CC BY-NC 4.0
Petzenbär – CC BY-NC 4.0

