Pseudanthias cooperi – Roodstreep Anthias
Pseudanthias cooperi werd voor het eerst beschreven door Regan in 1902. In het Nederlands worden ze ook wel Roodstreep Anthias genoemd (Red-Bar Anthias in het Engels), een verwijzing naar de verticale rode streep op de flank die soms zichtbaar wordt.
De geslachtsnaam Pseudanthias kan worden vertaald als “valse anthias”. Dit komt omdat de soorten die nu tot dit geslacht behoren, lange tijd werden geclassificeerd onder het geslacht Anthias. De soortnaam “cooperi” is een eerbetoon aan Clive Forster Cooper (1880-1947), een lid van de expeditie naar de Maldiven en Laccadiven waar het typespecimen werd verzameld.
Synoniemen: Anthias cooperi, Leptanthias kashiwae, Anthias kashiwae, Pseudanthias kashiwae, Planctanthias preopercularis.
Beschrijving
Pseudanthias cooperi heeft een ovaalvormig lichaam en bereikt een gemiddelde totale lengte van 12 centimeter, met een maximale lengte van 14 centimeter. De kleur is variabel en afhankelijk van geslacht en leeftijd. Mannetjes vertonen een overwegend rode kleur op het lichaam, met een korte, verticale rode streep in het midden van de flank. Een zilverachtige streep loopt vaak onder het oog en over de kieuwdeksels. De staartvin is rood, met verlengde bovenste en onderste stralen die vaak lichtblauw zijn. De anaalvin is vaak bleekgeel tot geelgroen. Vrouwtjes hebben een meer oranje tot roze lichaam met een zilverachtige buik en een rode staartvin. Juvenielen vertonen een gelijkaardige kleur als de vrouwtjes.
Verschil tussen mannen en vrouwen (Seksueel Dimorfisme)
Er zijn duidelijke fysieke verschillen tussen mannetjes en vrouwtjes. Volwassen mannetjes zijn groter dan vrouwtjes en hebben een intensere rode kleur met de kenmerkende verticale rode band. Vrouwtjes zijn over het algemeen oranje tot roze van kleur, zonder de verticale rode band. Ook hebben mannetjes langere vinnen dan vrouwtjes.
Geslachtsverandering
Gedragsmatig is het opvallend dat Pseudanthias cooperi protogyne hermafrodieten zijn; ze worden geboren als vrouwtjes en kunnen later van geslacht veranderen in een mannetje, meestal het grootste vrouwtje in de groep na het overlijden van het dominante mannetje.
De geslachtsverandering bij Pseudanthias cooperi biedt verschillende evolutionaire voordelen:
- Verzekering van voortplanting: In een harem systeem met één dominant mannetje en meerdere vrouwtjes, zorgt de mogelijkheid van geslachtsverandering ervoor dat de voortplanting gegarandeerd blijft, zelfs als het mannetje sterft. Het grootste vrouwtje kan dan het mannetje vervangen, waardoor de voortplanting van de groep niet onderbroken wordt. Dit is een belangrijke adaptieve strategie, vooral in omgevingen waar het vinden van een nieuwe partner moeilijk kan zijn.
- Maximale reproductieve output: Door de mogelijkheid van geslachtsverandering kan een individu gedurende zijn leven zowel mannelijke als vrouwelijke voortplantingsrollen vervullen. Dit maximaliseert de reproductieve output van het individu, aangezien het zowel eieren kan produceren als sperma.
- Sociale stabiliteit: De geslachtsverandering draagt bij aan de sociale stabiliteit binnen de harem. Het voorkomt dat de groep instabiel wordt na het verlies van het dominante mannetje, en zorgt voor een soepele overgang naar een nieuwe leider.
- Competitie en selectie: De mogelijkheid van geslachtsverandering kan ook een rol spelen in de competitie tussen individuen. Vrouwtjes die groter en sterker zijn, hebben een grotere kans om het dominante mannetje te vervangen, wat leidt tot een vorm van seksuele selectie.
Kortom, de protogyne hermafroditisme bij Pseudanthias cooperi is een evolutionair succesvolle strategie die de voortplanting, sociale stabiliteit en reproductieve output van de soort verbetert. Het is een fascinerend voorbeeld van adaptieve plasticiteit in de natuur.
Gedrag en Temperament
Pseudanthias cooperi leeft in scholen in de natuur, vaak rond de bodem van koraalriffen. Ze zijn overdag actief (diurnaal) en planktophaag (voeden zich met plankton). Hoewel ze over het algemeen vreedzaam zijn, zijn mannetjes territoriaal en kunnen ze agressief zijn tegenover andere mannetjes van dezelfde soort. Ze verdragen andere niet-territoriale vissen meestal wel. Het is aan te raden om ze in groepen te houden, met één dominant mannetje en meerdere vrouwtjes. Ze zwemmen voornamelijk in de middenwateren van het aquarium.
Biotoop en Ecologie
Pseudanthias cooperi wordt aangetroffen in de tropische Indo-Pacifische regio, specifiek in gebieden zoals Oost-Afrika, Samoa, de Line Islands, Zuid-Japan en het Great Barrier Reef. Ze leven in koraalriffen, op hellingen en drop-offs van riffen, en soms in ondiepe kustriffen.
Hun natuurlijke habitat bestaat uit koraalriffen en rotsachtige gebieden, vaak op dieptes tussen de 10 en 91 meter (hoewel ze ook op andere dieptes kunnen voorkomen). De riffen zijn vaak blootgesteld aan stromingen. De bodem bestaat uit open substraat met lage riffen en afgelegen bommies (kleine, geïsoleerde riffen). Er is dus wel koraal en rotsen aanwezig, maar niet overvloedig. De vis prefereert open gebieden met stroming.
Dieet en Reef Safety
Dieet in het wild: Pseudanthias cooperi is een planktophaag, wat betekent dat ze zich in het wild voornamelijk voeden met plankton, waaronder kleine kreeftachtigen en andere microscopische organismen die ze uit het water filteren.
Dieet in het aquarium: In een aquarium kunnen ze gevoerd worden met een gevarieerd dieet van hoogwaardig, commercieel verkrijgbaar diepvriesvoer, zoals mysisgarnalen, artemia, cyclops en andere kleine kreeftachtigen. Levend voer, zoals artemia nauplii, kan ook worden aangeboden, maar dient een klein deel van het totale dieet te vormen. Het is belangrijk om meerdere keren per dag kleine hoeveelheden te voeren, aangezien ze een hoge stofwisseling hebben en vaak eten.
Voer om te vermijden: Het is raadzaam om voedsel met een hoog gehalte aan vetten en oliën te vermijden, omdat dit kan leiden tot gezondheidsproblemen. Ook moet men oppassen met het voeren van grote hoeveelheden voedsel in één keer, omdat dit de waterkwaliteit kan aantasten.
Reef Safe: Pseudanthias cooperi wordt over het algemeen beschouwd als reefsafe. Ze voeden zich niet met koraal, poliepen of garnalen. Hun dieet bestaat uit plankton, dus ze vormen geen bedreiging voor de ongewervelden in een rif aquarium.
Het Aquarium
Voor een kleine groep Pseudanthias cooperi (bijvoorbeeld één mannetje en enkele vrouwtjes) is een aquarium van minimaal 500 liter aan te raden, maar een groter aquarium van 800 liter of meer is beter, zeker als je meerdere vissen wil houden. De inrichting moet rotsen en schuilplaatsen bevatten, omdat ze in de natuur in koraalriffen leven. Een zandbodem is geschikt, maar grind kan ook. Het is belangrijk om voldoende ruimte te creëren voor de vissen om te zwemmen, vooral in de bovenste waterlagen. Koraal is niet strikt noodzakelijk, maar kan bijdragen aan een natuurlijke omgeving.
Waterwaarden: De ideale waterwaarden voor Pseudanthias cooperi zijn een temperatuur tussen de 22°C en 27°C, een specifieke dichtheid (sg) van 1.020-1.025, een pH van 8.1-8.4 en een matige waterstroming .
Introductie in het aquarium: Het is raadzaam om het aquarium goed te laten rijpen voordat je Pseudanthias cooperi introduceert. Dit zorgt ervoor dat de waterkwaliteit stabiel is en dat er voldoende algen en andere micro-organismen aanwezig zijn. De exacte rijpingstijd is afhankelijk van verschillende factoren, maar het is verstandig om minimaal enkele weken te wachten.
Compatibiliteit met andere bewoners: Pseudanthias cooperi kan goed worden gehouden met andere vreedzame rifbewoners, mits deze niet te agressief zijn . Het is echter belangrijk om te onthouden dat mannetjes van dezelfde soort zeer territoriaal kunnen zijn . Geschikte medebewoners kunnen zijn: andere vreedzame rifvissen, zoals bepaalde soorten gobies, kardinaalbaarzen en kleine anemoonvissen. Het is echter af te raden om ze samen te houden met agressieve vissen of vissen die vergelijkbaar gedrag vertonen.
Kweek van Pseudanthias cooperi
Over de kweek van Pseudanthias cooperi in het aquarium heb ik geen informatie kunnen vinden.
Video
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s
Mark Rosenstein – CC BY-NC-SA 4.0
Francois Libert (Zsispeo) – CC BY-NC-SA 2.0
John Turnbull – CC BY – NC-SA 2.0
