Pictichromis porphyrea – Magenta Dwergbaars
Wetenschappelijke naam
Pictichromis porphyrea werd voor het eerst beschreven door Lubbock en Goldman in het jaar 1974. In het Nederlands staat deze vis bekend als de Magenta Dwergbaars. Pictichromis porphyrea behoort tot de familie Pseudochromidae, die ook wel bekend staat als de dwergbaarzen.
De geslachtsnaam Pictichromis is afgeleid van het Latijnse woord “pictus”, wat “geschilderd” of “gekleurd” betekent, en het Griekse woord “chromis”. Het woord “Chromis” heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de tijd van Aristoteles. Het is afgeleid van het Griekse woord “chroemo,” wat ‘hinniken’ betekent en verwijst naar de mogelijkheid om geluid te maken, zoals dat wordt gedaan door bepaalde vissoorten in de familie Sciaenidae. In de loop der tijd is de betekenis van “Chromis” uitgebreid en omvat het nu niet alleen de Sciaenidae, maar ook andere visfamilies zoals Cichliden, Juffers, Dwergzeebaarzen en Lipvissen.
Synoniem voor de soortnaam Pictichromis porphyrea is: Pseudochromis porphyreus.
Beschrijving
De Magenta Dwergbaars heeft een opvallend en aantrekkelijk uiterlijk. Deze vis heeft een langgerekt, slank lichaam dat gecomprimeerd is aan de zijkanten, wat typisch is voor veel soorten in de familie Pseudochromidae. De kleur van de vis is voornamelijk een heldere paarse tint, die in zonovergoten onderwateromstandigheden een levendige blauwe gloed kan vertonen. De kop is ook paars, met een iets donkerdere schaduw rond de ogen, wat de vis een opvallende uitstraling geeft.
De vinnen van de Magenta Dwergbaars zijn meestal doorzichtig met een lichte paarse tint, wat bijdraagt aan de esthetische aantrekkingskracht van de vis. De maximale lengte van deze soort is ongeveer 6 centimeter, wat ze een ideale keuze maakt voor kleinere aquaria.
Verschillen tussen mannetjes en vrouwtjes
Er zijn enkele fysieke verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke Magenta Dwergbaarzen. Mannetjes zijn over het algemeen groter en hebben een meer uitgesproken kleur dan vrouwtjes. De mannelijke vissen hebben vaak een iets bredere kop en een meer afgeronde lichaamsvorm. Gedragsmatig zijn mannetjes vaak territoriaal en kunnen ze agressief zijn tegenover andere mannetjes, vooral tijdens de paartijd. Vrouwtjes daarentegen zijn meestal minder agressief en vertonen een meer sociale interactie met andere vissen.
Juveniele exemplaren van de Magenta Dwergbaars zijn vaak minder fel van kleur en kunnen een meer gedempte paarse tint hebben. Naarmate ze volwassen worden, ontwikkelen ze de kenmerkende heldere kleur en de fysieke kenmerken die typisch zijn voor hun soort.
Deze soort lijkt heel erg veel op Pseudochromis fridmani – Koning Salomon Dwergbaars. Deze heeft echter een zwart streepje over de neus en het oog. Bij de Magenta Dwergbaars ontbreekt deze. Pictichromis porphyrea wordt soms ook wel Paarse Dwergbaars genoemd, wat de verwarring met Pseudochromis fridmani nog groter maakt omdat ook deze soms zo genoemd wordt.
Hermaphroditisme bij de Magenta Dwergbaars
De Magenta Dwergbaars (Pictichromis porphyrea) vertoont een fascinerend fenomeen van hermaphroditisme, waarbij individuen in staat zijn om van geslacht te veranderen. Dit fenomeen is bekend als bidirectionele geslachtsverandering, wat betekent dat de vissen zowel van vrouw naar man (protogynie) als van man naar vrouw (protandrie) kunnen veranderen. Dit is een zeldzaam verschijnsel dat slechts bij een beperkt aantal vissoorten is waargenomen.
Bidirectionele Geslachtsverandering
De bidirectionele geslachtsverandering bij de Magenta Dwergbaars is voor het eerst in het veld bevestigd, wat een belangrijke ontdekking is binnen de familie Pseudochromidae. In natuurlijke populaties is de geslachtsverhouding vaak vrouwelijk-gedomineerd, en mannetjes zijn doorgaans groter dan vrouwtjes. Deze geslachtsverandering wordt sociaal gecontroleerd, wat betekent dat de verandering van geslacht wordt beïnvloed door de sociale omgeving en de aanwezigheid van andere individuen.
Wanneer individuen van het tegenovergestelde geslacht worden verwijderd uit een bepaald gebied, kunnen vissen van geslacht veranderen om de geslachtsverhouding in balans te brengen. Dit is vooral nuttig in situaties waar er een tekort is aan mannetjes of vrouwtjes, waardoor de voortplantingskansen worden gemaximaliseerd. De geslachtsverandering is functioneel, wat betekent dat de vissen in staat zijn om gameten (eieren of sperma) te produceren na de verandering.
Voordelen van Bidirectionele Geslachtsverandering
Bidirectionele geslachtsverandering biedt ecologische voordelen, zoals het verminderen van de kans op predatie en het vergroten van de voortplantingsmogelijkheden in veranderende sociale omgevingen. Het stelt de Magenta Dwergbaars in staat om zich aan te passen aan verschillende sociale structuren, zoals polygynie, waarbij één mannetje met meerdere vrouwtjes paart.
Gedrag en Temperament
De Magenta Dwergbaars staat bekend om zijn levendige en actieve gedrag. Deze vissen zijn over het algemeen niet schuw en kunnen vrij nieuwsgierig zijn. Ze leven vaak solitair of in kleine, losjes verspreide groepen, vooral in de buurt van koraalriffen en steile hellingen. Hun natuurlijke gedrag omvat het zwemmen boven koraal of puin, waar ze zich kunnen verstoppen in spleten en holen bij gevaar.
Wat betreft hun temperament, kunnen ze agressief zijn naar soortgenoten, vooral mannelijke vissen. Het is aan te raden om ze samen te houden met grotere vissen of andere soorten die niet dezelfde lichaamsvorm hebben, om conflicten te minimaliseren. Ze zijn niet geschikt om samen te leven met kleine garnalen of krabben, omdat ze deze als prooi kunnen beschouwen.
Levensverwachting
In het wild kan de levensverwachting van de Magenta Dwergbaars variëren, maar ze worden vaak geschat op ongeveer 5 jaar. In een goed onderhouden aquarium, met de juiste zorg en voeding, kunnen ze echter langer leven, soms tot 7 jaar of meer. Het is belangrijk om een stabiele omgeving te bieden, met voldoende schuilplaatsen en een gevarieerd dieet, om hun levensduur te maximaliseren.
Biotoop
De Magenta Dwergbaars komt van nature voor in de westelijke Stille Oceaan. Ze zijn te vinden in landen zoals de Filipijnen, Indonesië, de Ryukyu-eilanden (Japan), de Moluccas en de Admiralty-eilanden. Deze vissen leven voornamelijk in de ondiepe wateren van koraalriffen en steile hellingen, meestal op diepten van 0 tot 65 meter, maar ze worden vaak aangetroffen op diepten van 0 tot 15 meter.
Hun natuurlijke habitat bestaat uit koraalriffen en rotsachtige gebieden, waar ze zich kunnen verstoppen in spleten en holen. Deze omgeving biedt veel schuilplaatsen en is rijk aan onderwaterbegroeiing, wat essentieel is voor hun overleving en jachtgedrag. De bodem van hun habitat bestaat vaak uit koraal, rotsen en puin, wat hen helpt om zich te camoufleren en te beschermen tegen roofdieren.
Natuurlijke Vijanden en Jachtgedrag
In hun natuurlijke omgeving hebben Magenta Dwergbaarzen verschillende natuurlijke vijanden, waaronder grotere vissen en andere roofdieren die zich in de buurt van koraalriffen bevinden. Ondanks deze bedreigingen zijn ze ook zelf jagers. Ze voeden zich voornamelijk met kleine ongewervelde dieren, zoals garnalen en andere kleine organismen die ze in hun omgeving kunnen vinden. Hun felgekleurde uiterlijk helpt hen om zich te verstoppen tussen de kleurrijke koralen en rotsen, waardoor ze minder zichtbaar zijn voor zowel hun vijanden als hun prooi.
De felgekleurde magenta kleur van de Magenta Dwergbaars helpt hen niet om minder zichtbaar te zijn, maar juist om zich te camoufleren in hun natuurlijke omgeving. Hun levendige kleur contrasteert met de achtergrond van koraalriffen en rotsen, waardoor ze opgaan in de complexe patronen en kleuren van hun habitat. Dit maakt ze minder opvallend voor zowel prooi als roofdieren. Het is een vorm van cryptische camouflage, waarbij de vis niet probeert onzichtbaar te worden, maar zich vermengt met de omgeving om minder makkelijk te worden opgemerkt.
Klimaat
De Magenta Dwergbaars leeft in een tropisch klimaat, waar de watertemperaturen doorgaans tussen de 23°C en 28°C liggen. Dit klimaat is gekenmerkt door een constante temperatuur en weinig seizoensgebonden variaties.
Dieet
In hun natuurlijke habitat voedt de Magenta Dwergbaars zich voornamelijk met kleine ongewervelde dieren, zoals benthische kreeftachtigen. Dit omvat een verscheidenheid aan kleine garnalen, zoals artemia en mysis, evenals andere kleine zeedieren die zich in de nabijheid van koraalriffen bevinden. Hun dieet is dus voornamelijk carnivoor, wat betekent dat ze afhankelijk zijn van eiwitrijk voedsel om te overleven en te gedijen.
In een aquarium is het belangrijk om de Magenta Dwergbaars een gevarieerd dieet aan te bieden dat aansluit bij hun natuurlijke voedingsgewoonten. Geschikte voedingsmiddelen zijn onder andere diepvriesvoeding zoals artemia, mysis, en andere kleine zeevruchten. Vlokvoer speciaal samengesteld voor carnivoren, dat rijk is aan eiwitten. Pellets die zijn ontworpen voor zeevissen, met een hoog eiwitgehalte. Maar ook vers voedsel zoals fijngehakt visvlees of schelpdieren.
Het is cruciaal om hun dieet te verrijken met verschillende soorten voedsel om hun gezondheid en kleur te behouden. Regelmatige variatie in hun voeding helpt ook om kleurverlies te voorkomen en zorgt ervoor dat ze actief en gezond blijven.
Reefsafe Status
De Magenta Dwergbaars is over het algemeen niet reefsafe. Ze hebben de neiging om kleine garnalen en andere ongewervelde dieren aan te vallen, wat betekent dat ze een bedreiging kunnen vormen voor andere kleine bewoners van een koraalrif. Het is aan te raden om ze niet samen te houden met kleine garnalen of krabben, omdat ze deze als prooi kunnen beschouwen. Hun territoriale gedrag kan ook leiden tot conflicten met andere vissen, vooral als ze in een kleiner aquarium worden gehouden zonder voldoende schuilplaatsen.
Het Aquarium
Een geschikt aquarium voor de Magenta Dwergbaars moet zorgvuldig worden ingericht om de natuurlijke habitat van deze vis zo goed mogelijk na te bootsen en tegelijkertijd voldoende ruimte te bieden voor hun gedrag. Een minimale aquarium inhoud van 120 liter wordt aanbevolen voor een enkel paar. Wil je meerdere paren houden, dan is een aanzienlijk groter aquarium, van minimaal 200 liter, noodzakelijk om territoriale conflicten te voorkomen en voldoende schuilplaatsen te garanderen. Een groter aquarium biedt simpelweg meer ruimte voor de vissen om te zwemmen en hun natuurlijke gedrag te vertonen, wat bijdraagt aan hun welzijn.
De inrichting zelf is van cruciaal belang. De bodem van het aquarium dient te bestaan uit fijn zand, of een mengsel van fijn zand en grind. Dit type substraat biedt een natuurlijke uitstraling en zorgt voor geschikte schuilplaatsen voor de vissen. Het is belangrijk om diverse rotsen en koraalstructuren toe te voegen om extra schuilplaatsen te creëren. Deze structuren dienen niet alleen als veilige plekjes, maar helpen ook bij het creëren van een omgeving die lijkt op hun natuurlijke habitat. Hoewel koraal niet strikt noodzakelijk is, draagt het bij aan een gezondere en meer natuurlijke omgeving in het aquarium. De aanwezigheid van voldoende schuilplaatsen is essentieel om stress te verminderen en agressie tussen de vissen te minimaliseren, vooral in aquaria met meerdere individuen.
De waterparameters moeten nauwlettend worden gecontroleerd en gehandhaafd. Een temperatuur tussen de 23°C en 28°C, een pH-waarde tussen 8.0 en 8.5 en een zoutgehalte tussen 1.020 en 1.025 zijn ideaal. Een goede filtratie en beluchting zijn essentieel om de waterkwaliteit te waarborgen.
Voordat je Magenta Dwergbaarzen introduceert, moet het aquarium goed zijn ingericht en voldoende tijd hebben gehad om te rijpen. Dit proces duurt enkele weken en zorgt ervoor dat de bacteriën zich kunnen vestigen en een stabiel ecosysteem kan ontstaan. De aanwezigheid van algen en andere micro-organismen is gunstig, omdat deze een natuurlijke voedselbron voor de vissen kunnen vormen. Pas na deze rijpingsprocedure zijn de vissen klaar om in hun nieuwe omgeving te worden geïntroduceerd.
Het is belangrijk om de compatibiliteit met andere bewoners te overwegen. De Magenta Dwergbaars kan goed samenleven met grotere, niet-territoriale vissen en vredelievende soorten, maar het is cruciaal om kleinere garnalen en andere kleine ongewervelde dieren te vermijden, aangezien deze als prooi kunnen worden gezien. Ook andere, eveneens territoriale, dwergbaars soorten kunnen leiden tot conflicten. Een zorgvuldige selectie van medebewoners is dus essentieel voor het succesvol houden van deze vissoort.
Gedrag en Agressie
Hoewel de Magenta Dwergbaars over het algemeen als een relatief vredelievende soort wordt beschouwd, vertonen ze een zekere mate van agressie, vooral tijdens de paartijd of wanneer ze hun territorium verdedigen. Mannetjes kunnen bijzonder territoriaal zijn en zullen andere mannetjes van hun soort of zelfs grotere vissen uitdagen als ze zich in hun nabijheid bevinden. Dit gedrag kan problematisch zijn in kleinere aquaria, waar onvoldoende schuilplaatsen zijn om de agressie te verminderen.
Kweek Aquarium en Conditioneren van de Magenta Dwergbaars
Het kweken van Magenta Dwergbaarzen kan zowel in een standaard aquarium als in een speciaal ingericht kweekaquarium plaatsvinden. Een speciaal kweekaquarium biedt echter meer controle over de omgeving en verhoogt de kans op succesvolle voortplanting. Een tank van minimaal 100 liter is aan te raden; dit biedt voldoende ruimte voor de vissen om zich te bewegen en hun territorium te vestigen zonder elkaar te veel te stressen. De waterparameters moeten nauwkeurig worden gecontroleerd en gehandhaafd op een temperatuur tussen de 25°C en 28°C, een pH-waarde tussen 8.0 en 8.5 en een zoutgehalte (specifieke zwaartekracht) tussen 1.020 en 1.025. Een gematigde verlichting, met een cyclus van ongeveer 10 tot 12 uur per dag, simuleert de natuurlijke omstandigheden en stimuleert de voortplanting. Een efficiënt extern filter is essentieel om de waterkwaliteit te waarborgen en een stabiel ecosysteem te behouden zonder de vissen te verstoren.
De conditionering van de vissen voor de kweek is van cruciaal belang. Een paar weken voor de beoogde kweekperiode moeten de vissen een gevarieerd en eiwitrijk dieet krijgen. Dit dieet kan bestaan uit diepvriesvoeding zoals artemia, mysis en krill, aangevuld met vers voedsel zoals fijngehakt visvlees of schelpdieren en hoogwaardig vlokvoer speciaal samengesteld voor carnivoren. Deze voedzame voeding zorgt voor optimale gezondheid en verhoogt de kans op succesvolle voortplanting.
Voor een succesvolle kweek wordt een kweekgroep aanbevolen met een verhouding van één mannetje op twee tot drie vrouwtjes. Deze verhouding helpt om de agressie van het mannetje te minimaliseren en de vrouwtjes meer mogelijkheden te geven om te paren.
Het Afzetten
Tijdens het afzetten vertonen de Magenta Dwergbaarzen vaak een intensivering van hun kleuren. De heldere paarse tinten worden nog levendiger, vooral bij de mannetjes, die hun territorium willen benadrukken en de vrouwtjes willen aantrekken. Deze kleurverandering is een visueel signaal dat aangeeft dat ze klaar zijn om te paren.
Het hofmaken bij de Magenta Dwergbaars is een fascinerend proces. Het begint meestal met het mannetje dat zijn territorium verdedigt en zijn kleuren toont aan het vrouwtje. Het mannetje kan rond het vrouwtje zwemmen, zijn lichaam in verschillende posities buigen en zijn vinnen spreiden om zijn interesse te tonen. Dit gedrag kan enkele dagen aanhouden voordat het daadwerkelijk tot paren komt. Het mannetje kan ook kleine dansbewegingen maken om het vrouwtje te verleiden.
Het paren van de Magenta Dwergbaars vindt meestal plaats in de vroege ochtend. Dit is een tijd waarin de wateromstandigheden vaak stabieler zijn en er minder verstoringen zijn van andere vissen of roofdieren. Het is ook een tijd waarin de vissen actiever zijn en hun territorium verdedigen.
De Magenta Dwergbaars is een ei-legger die zijn eieren op een verborgen plek afzet. Dit kan in een grot, tussen rotsen of in andere schuilplaatsen zijn. De eieren worden niet open en bloot gelegd, maar worden zorgvuldig geplaatst op een oppervlak dat bescherming biedt tegen roofdieren.
Bij het afzetten kan een vrouwtje tussen de 20 en 100 eieren leggen, afhankelijk van haar grootte en gezondheid. De eieren zijn klein, met een diameter van ongeveer 0,93 mm, en hebben een heldere, gelige kleur.
Bescherming van de Eieren
Na het afzetten van de eieren is het mannetje verantwoordelijk voor het bewaken van het nest. Hij beschermt de eieren tegen roofdieren en zorgt ervoor dat ze veilig blijven totdat ze uitkomen.
Conclusie
De Magenta Dwergbaars is een aantrekkelijke en kleurrijke vis die een waardevolle aanvulling kan zijn op een zeeaquarium. Hoewel ze relatief gemakkelijk te verzorgen zijn, vereisen ze wel aandacht voor hun territoriale gedrag en de juiste aquariumomstandigheden. Het is aan te raden om ze in een goed ingericht aquarium met voldoende schuilplaatsen te houden en om zorgvuldig te kiezen met welke andere vissen ze worden samengehouden.
Deze soort vertoont enkele unieke kenmerken, zoals de mogelijkheid tot geslachtsverandering en hun actieve jachtgedrag. Mijn ervaring met het houden van deze vissen was overwegend positief, mits de juiste zorg en aandacht worden gegeven. Ze zijn niet de beste keuze voor absolute beginners, maar met de juiste kennis en voorbereiding kunnen ze een fascinerende en kleurrijke toevoeging zijn aan elk aquarium.
Video
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s
