Naso elegans
Naso elegans werd voor het eerst beschreven door de Duitse zoöloog en ontdekkingsreiziger Eduard Rüppell in 1829. Deze vis behoort tot de familie Acanthuridae, die bekend staan als de Doktersvissen en Eenhoornvissen. De geslachtsnaam Naso is afgeleid van het Latijnse woord “nasus,” wat “neus” betekent, verwijzend naar het uitsteeksel op de neus van sommige soorten binnen dit geslacht. De soortnaam elegans is Latijn voor “elegant,” verwijzend naar de mooie kleuren van deze vis. De Nederlandse naam voor deze soort is weinig elegant de Blonde Koekop Doktersvis.
Synoniemen:
- Aspisurus elegans
Beschrijving
Algemene beschrijving:
Naso elegans heeft een ovaalvormig, zijdelings afgeplat lichaam. De kop is donker met een brede gele streep boven de ogen en een zwarte snuit. De flanken zijn grijsbruin met een gele lijn die van de mond naar het oog loopt. De vinnen zijn opvallend gekleurd: de dorsale vin is geel met een smalle blauwe rand en een zwarte submarginale band, de anale en bekkenvinnen zijn donkerbruin, en de staartvin is wit met zwarte randen. Deze vis kan een maximale lengte van 45 centimeter bereiken, hoewel ze meestal rond de 35 cm blijven.
Verschillen tussen mannen en vrouwen:
Mannetjes hebben vaak langere filamenten aan de uiteinden van hun staartvinnen, wat het meest opvallende teken van seksueel dimorfisme is. Gedragsverschillen tussen de seksen zijn niet specifiek gedocumenteerd.
Gedrag en temperament:
Naso elegans is over het algemeen vreedzaam, maar kan agressief zijn tegenover soortgenoten, vooral als ze niet tegelijkertijd in het aquarium worden geïntroduceerd. Ze leven meestal in kleine groepen of scholen, vooral tijdens de voortplantingsperiode. Deze vissen zijn actieve zwemmers en hebben veel ruimte nodig om te zwemmen.
Levensverwachting:
In het wild kunnen ze een levensverwachting van 20-30 jaar hebben. In gevangenschap is de levensverwachting vaak korter, afhankelijk van de zorg en omstandigheden.
Scalpels
Naso elegans heeft een aantal opvallende kenmerken, waaronder de scherpe caudale stekels of “scalpels” op de staart. Deze stekels zijn een kenmerkend verdedigingsmechanisme van de doktersvissen, die behoren tot de familie Acanthuridae.
Beschrijving van de Scalpels
- Locatie en Structuur:
- De caudale stekels bevinden zich aan beide zijden van de staarwortel (het smalle deel van het lichaam net voor de staartvin). Bij de Naso elegans zijn deze stekels niet intrekbaar, zoals bij sommige andere doktersvissen, maar ze zijn permanent zichtbaar en hebben de vorm van scherpe, klauwachtige messen.
- De stekels zijn fel oranje van kleur, wat een visueel afschrikmiddel kan zijn voor potentiële roofdieren.
- Functie:
- Deze stekels worden gebruikt voor verdediging. Wanneer de vis bedreigd wordt, kan hij snelle bewegingen maken om de stekels te gebruiken als wapens tegen aanvallers. Dit kan diepe snijwonden veroorzaken bij andere vissen of zelfs bij mensen die de vis hanteren.
- De opvallende kleur van de stekels dient ook als een waarschuwing voor roofdieren, wat hen kan ontmoedigen om aan te vallen.
- Vergelijking met Andere Soorten:
- In vergelijking met de Naso lituratus, een soort die vaak verward wordt met de Naso elegans, zijn de stekels van de Naso elegans meer prominent en felgekleurd. Dit verschil helpt bij de identificatie van de soort.
Gedrag en Gebruik
- Verdedigingsmechanisme: De stekels worden voornamelijk gebruikt als verdedigingsmechanisme. Wanneer de vis zich bedreigd voelt, kan hij zijn staart snel bewegen om de stekels in te zetten tegen de aanvaller.
- Visuele Afweer: De feloranje kleur van de stekels dient als een visuele waarschuwing voor potentiële roofdieren, wat hen kan ontmoedigen om aan te vallen.
De caudale stekels van de Naso elegans zijn een essentieel onderdeel van hun verdedigingsmechanisme. Ze zijn feloranje van kleur en permanent zichtbaar, wat hen onderscheidt van sommige andere doktersvissen met intrekbare stekels. Deze stekels dienen zowel als fysieke wapens als visuele afschrikmiddelen tegen roofdieren.
Biotoop
Naso elegans wordt gevonden in de Indische en westelijke Stille Oceaan, inclusief de Rode Zee, langs de oostkust van Afrika tot aan Durban in Zuid-Afrika, en oostwaarts tot aan Bali in Indonesië. Ze leven voornamelijk in koraalriffen en lagunes, vaak op dieptes van 5 tot 30 meter. Hun natuurlijke habitat bestaat uit koraal- en rotsformaties waar ze zich voeden met algen. Ze hebben geen specifieke natuurlijke vijanden gedocumenteerd, maar ze gebruiken hun scherpe caudale stekels voor verdediging.
Dieet
In het wild:
Naso elegans voedt zich voornamelijk met benthische algen, vooral bruine algen zoals Dictyota en Sargassum.
In het aquarium:
In het aquarium moeten ze worden gevoerd met een dieet dat rijk is aan algen, zoals nori en spirulina, aangevuld met kleine schaaldieren zoals krill, mysis en artemia. Het is belangrijk om ze niet te veel dierlijk voedsel te geven, omdat dit spijsverteringsproblemen kan veroorzaken.
Reefsafe:
Ja, Naso elegans is reefsafe en eet geen koraal, poliepen of garnalen.
Het Aquarium
Aquariumgrootte:
Het minimum volume voor een aquarium waarin Naso elegans wordt gehouden is 1.000 liter. Voor meerdere exemplaren is een nog groter aquarium nodig om territoriale conflicten te voorkomen.
Inrichting:
Het aquarium moet worden ingericht met veel zwemruimte en voldoende schuilplaatsen, zoals koraal- en rotsformaties. Een zand- of fijn grindsubstraat is het meest geschikt.
Waterwaardes:
De ideale waterwaardes zijn een temperatuur tussen 22°C en 26°C, een pH-waarde tussen 8,2 en 8,4, en een goede watercirculatie.
Introductie in het aquarium:
Het is het beste om Naso elegans pas in het aquarium te introduceren nadat het goed is gerijpt en er voldoende algen zijn gegroeid.
Compatibiliteit:
Naso elegans kan goed samenleven met andere vreedzame rifvissen zoals Anemoonvissen, Doktersvissen, en Lipvissen. Ze moeten echter niet worden gehouden met agressieve of territoriale soorten.
Kweek van Naso elegans
Er zijn geen specifieke gegevens beschikbaar over het kweken van Naso elegans in een aquarium. Over het algemeen wordt aangenomen dat ze moeilijk te kweken zijn in gevangenschap vanwege hun specifieke voortplantingsgedrag en de grote ruimte die ze nodig hebben.
In het wild wordt aangenomen dat ze in groepen paaien, waarbij de eieren pelagisch zijn en door de stroming worden verspreid. De larven hebben een pelagische fase die ongeveer twee maanden duurt voordat ze zich vestigen op riffen.
Bijzonderheden
Naso elegans heeft de mogelijkheid om snel van kleur te veranderen afhankelijk van hun stemming of omgeving, dankzij de aanwezigheid van chromatoforen. Ze zijn ook bekend om hun scherpe caudale stekels die ze gebruiken voor verdediging.
Conclusie
Naso elegans is een prachtige en interessante vissoort die geschikt is voor gevorderde aquarianen vanwege hun specifieke dieet- en ruimtebehoeften. Ze zijn vreedzaam maar kunnen agressief zijn tegenover soortgenoten als ze niet tegelijkertijd worden geïntroduceerd. Het houden van deze vis vereist een groot en goed ingericht aquarium met voldoende algen en schuilplaatsen.
Hoewel ze moeilijk te kweken zijn in gevangenschap, bieden ze een fascinerende toevoeging aan elk groot zeeaquarium. Hun vermogen om van kleur te veranderen en hun unieke uiterlijk maken ze tot een geliefde soort onder ervaren aquarianen.
Video
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s
Beoordelingen
Er zijn nog geen beoordelingen.