Macropodus ocellatus – Rondstaartparadijsvis
Macropodus ocellatus werd voor het eerst beschreven door Theodore Edward Cantor in 1842. Deze vis behoort tot de familie Osphronemidae, die bekend staat als de gouramies. De geslachtsnaam Macropodus komt van het Griekse “makros” (groot) en “pous” (voet), verwijzend naar de lange vinnen van de vissen in dit geslacht. De soortnaam “ocellatus” betekent “met kleine ogen”, verwijzend naar de zwarte vlek op het kieuwdeksel. In het Nederlands worden ze ook wel Rondstaartparadijsvis genoemd.
Synoniemen: Polyacanthus paludosus.
Beschrijving
Macropodus ocellatus heeft een afgeronde staartvin, wat de soort zijn naam geeft. Het lichaam is grijsgeel met witte strepen op de kop en een karakteristieke oogvlek op de kieuwdeksel. De vinnen zijn rood en geel, met de uiteinden die verder reiken dan de staartvin. De maximale lengte is ongeveer 8 cm.
Verschillen tussen mannen en vrouwen: Mannetjes zijn groter, kleurrijker en hebben verlengde vinstralen. Vrouwtjes zijn kleiner en minder fel van kleur.
Gedrag en temperament: Deze vissen zijn over het algemeen vreedzaam, maar mannetjes kunnen territoriaal zijn tijdens de voortplanting. Ze kunnen in groepen worden gehouden, maar zijn minder geschikt voor een gezelschapsaquarium.
Levensverwachting: In een aquarium kunnen ze 3-5 jaar oud worden.
Biotoop
Macropodus ocellatus komt van nature voor in China, Korea, Japan en mogelijk in het noordoosten van Vietnam. Ze leven in langzaam stromende of stilstaande wateren zoals rijstvelden, poelen en moerassen.
Hun natuurlijke habitat heeft vaak dichte vegetatie en kan in de winter bedekt zijn met ijs. De bodem bestaat meestal uit modder of fijn sediment.
Ze leven in een gematigd klimaat met koude winters.
Dieet
In het wild voeden ze zich met insectenlarven en kleine ongewervelden. In het aquarium kunnen ze worden gevoerd met levend of bevroren voedsel zoals Daphnia en Artemia. Het is aan te raden om geen droogvoer als hoofdvoedsel te geven.
Het Aquarium
Macropodus ocellatus is een uitdagende soort om in een aquarium te houden vanwege zijn specifieke temperatuurbehoeften. Deze vis moet overwinteren bij temperaturen onder de 10 graden Celsius, wat betekent dat hij eigenlijk beter geschikt is voor een vijver dan voor een standaard aquarium. Echter, hij is niet volledig winterhard, wat betekent dat hij in koudere klimaten extra zorg nodig heeft.
Voor een aquarium is een minimale grootte van 80 centimeter en 80 liter aan te raden voor een paar. Als je meerdere paren wilt houden, is een groter aquarium noodzakelijk. Het aquarium moet dicht beplant zijn met drijfplanten en schuilplaatsen van hout of stenen. Een zand- of fijn grindsubstraat is ideaal.
De beste waterwaarden voor deze soort zijn een temperatuur van 10-22°C, een pH van 6.0-7.5, en een hardheid van 5-25 dH. Het is belangrijk om te zorgen voor een omgeving die de natuurlijke habitat van de vis nabootst, met voldoende schuilplaatsen en een rustige omgeving.
De jongen van Macropodus ocellatus kunnen niet buiten overwinteren en moeten al vrij vroeg in het seizoen, rond eind augustus, naar binnen worden gehaald. Dit betekent dat je in de zomermaanden extra aandacht moet besteden aan de temperatuur en omstandigheden in het aquarium.
Wat betreft medebewoners, kunnen ze goed samenleven met andere vreedzame vissen die dezelfde temperatuur vereisen. Het is echter belangrijk om agressieve of veel grotere soorten te vermijden, omdat Macropodus ocellatus een relatief vreedzame vis is.
Kweek Aquarium en Conditioneren
Voor de kweek is een speciaal aquarium met zacht water en een iets verhoogde temperatuur aan te raden. De temperatuur moet in ieder geval iets boven de 20° Celsius liggen. De vissen kunnen worden geconditioneerd met levend voedsel. Het is niet nodig om de man en vrouw vooraf te scheiden.
Het afzetten
Tijdens het afzetten van de eieren bij Macropodus ocellatus worden de kleuren van de vissen intenser. Het mannetje bouwt een schuimnest aan het wateroppervlak, vaak tussen drijvende planten. Het hofmaken begint wanneer het mannetje zijn verlengde vinnen toont en de vrouwtjes probeert te lokken naar het nest.
Hofmaken en Paringshouding: Het mannetje omcirkelt het vrouwtje en toont zijn kleuren en vinnen om haar aandacht te trekken. Wanneer het vrouwtje klaar is om te paren, verandert haar kleur naar een blekere tint. De paring vindt plaats onder het schuimnest, waarbij het mannetje het vrouwtje omhelst in een typische “omarming” die kenmerkend is voor osphronemiden.
Afzetten van de Eieren: Tijdens de omarming worden de eieren en het sperma vrijgegeven. De eieren bevatten een oliedruppel waardoor ze naar het schuimnest drijven. Het mannetje helpt vaak door de eieren met zijn mond naar het nest te brengen. Dit proces wordt herhaald totdat het vrouwtje al haar eieren heeft afgezet, wat kan oplopen tot enkele honderden eieren.
Na het Afzetten: Na het afzetten bewaakt het mannetje de eieren en het nest, terwijl het vrouwtje meestal uit de buurt wordt gehouden om verstoring te voorkomen.
Tijdens het afzetten worden de kleuren van de vissen intenser. Het mannetje bouwt een schuimnest en het paren vindt meestal onder het nest plaats. Er worden enkele honderden eieren gelegd, die naar het nest drijven.
Opgroeien van de jongen
De eieren komen na 3-4 dagen uit. De jongen blijven in het nest totdat hun dooierzak is opgenomen en na enkele dagen vrij beginnen te zwemmen.
Er is daarna geen ouderlijke zorg na het uitkomen. De jongen worden gevoed met infusoria en later met microwormen.
Bijzonderheden
Macropodus ocellatus is goed aangepast aan koude temperaturen en kan (met wat zorg) in vijvers worden gehouden. Ze zijn minder agressief dan andere paradijsvissen.
Conclusie
Macropodus ocellatus is een interessante vis voor gevorderde aquariumhouders vanwege zijn aanpassingsvermogen aan koude temperaturen en unieke voortplantingsgedrag. Ze zijn niet moeilijk te houden, maar vereisen specifieke omstandigheden voor kweek. Hun vreedzame aard maakt ze geschikt voor een speciaal aquarium, maar minder voor een gezelschapsaquarium.
Video
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s
