Hypsophrys nicaraguensis – Gele Moga

Hypsophrys nicaraguensis – Gele Moga

Nu, je zal wel gaan denken, met wat voor titels smijt “BlackWater” ons rond de oren… Wel ik ben zo iemand die graag gaat opzoeken, hoe de plaatselijke bevolkingen “hun” vissen gaan noemen; ik vind het enorm boeiend te weten wat “zij” vertellen over de vissoorten in “hun” wateren, zoiets als bij ons met onze “voorn”, “snoek”,”karper”… Informatie die wij zeer weinig gebruiken in onze artikels over onze favoriete schoonheden… Vandaar dat ik net dat stapje verder ga… Uiteraard duurt het enige tijd alvorens ik dit weet, laat staan vertaald heb… Maar wederom een boeiend episode, deze keer, een midden-amerikaantje in de kijker… De Hypsophrys nicaraguensis.

Etymologie

De betekenis van “Hypspohrys” komt van de volgende griekse woorden: “hyps”, wat staat voor “hoog” en “ophryas” betekent “wenkbrouw”. Referend naar de hoge positie van het oog t.o.v. de bek van de vis. Uiteraard “nicaraguensis”, verwijzend naar het thuisland van deze prachtige vis: Nicaragua.
Deze cichlide, zou (zeer dubieus) voor het eerst ontdekt zijn door Agassiz, als Hypsophrys agassiz in 1859. Maar het was Gunther die het dier echter omschreef in 1864, als Heros nicaraguensis. Moga amarilla, is de locale naam aldaar bij de bevolking, amarilla verwijst uiteraard naar “geel of gelig”. Moga, is gewoon een naam en is geen vertaling voor.

Verder kreeg dit visje nog de volgende Latijnse namen: Cichlasoma nicaraguensis, Copora nicaraguensis, Heros balteatum, Cichlasoma spilotum en ergens in 2003 zijn huidige naam.
Bijzonder aan dit prachtige zwemmertje is dat het een “monotypisch” geslacht zou zijn volgens oude beschrijving… dit verhaal krijgt nog een staartje maar zolang het niet in boeken staat, dus geen broers of zusjes Hypsophrys. En de eitjes zijn niet kleverig, en worden ook niet op een substraat afgelegd!!! Pas in de 70-tiger jaren, naar Europa gebracht.

Herkomst en biotoop

Zoals U kan zien, is het een middenamerikaantje, uit Nicaragua, en het noorden van Costa Rica. Daar vertoeft hij vooral in de grote meren van Managua en Jiloa, verbonden met het riviersysteem van de Rio San Juan. In Costa Rica is dat de Rio Sapoa, San carlos en de Rio Matina. Men heeft deze vissoort aldaar al gesignaleerd op dieptes van ongeveer 15meter, in grotere groepen waar ze eigenlijk met een andere vissoort in symbiose leven!!! Een samenwerking met de Parachromis dovii, tegen de Neetropolus nematopus, hun grote concurrent op gebied van kweekgronden!!! Ze verdedigen de jongen van de Parachromis dovii tegen de kleinere Neetropolus, en de “dovii” voedt zich dan weer met de Neetropolus. Zo onstaat er meer plaats op de kweekbodems. Een sterk staaltje van “oorlogvoering” van onze Gele Moga nietwaar!!!

Het biotoop aldaar bestaat eigenlijk uit vooral zand, steen/sediment en keien, hier en daar met wat driftwood die wordt aangevoerd uit de rivieren. Het aquarium, MOET, je ook zo gaan inrichten (zie “kweek”, ze vertoeven dus ook in het aquarium, veelal bij de bodem.

Omschrijving

Veel ga ik niet toevoegen van uitleg, geniet van de foto’s en het prachtige kleuren spektakel zou ik zeggen:

Het vrouwtje bonter van kleur dan het mannetje!

Het mannetje, die op latere leeftijd ook nog een bult zal krijgen

Algemeen kan ik zeggen, dat ze een zeer krachtige bek hebben (zie voeding), en ze ongeveer in het aquarium 18cm halen (in het aquarium), het vrouwtje blijft iets kleiner en heeft een gedrongener lichaam, die sterk gelijkt op de lichaamsbouw van de Tropheus uit Afrika. Maar prachtig zijn ze, namen gaan van “vlindercichlide tot papegaaicichlide”, verwijzend naar hun zonsondergangkleuren die ze tentoonstellen…
Bij jongere dieren is het geslachtsonderscheid niet zichtbaar, je kan dan best ook een groepje van 4 stuks kopen, hun kleurenboeket krijgen ze pas bij de eerste koppelvorming, daarvoor zijn het als het ware “lelijke eendjes”, wat geel-grijzige tinten.

Watersamenstelling in mijn aquarium, bij kweek met deze visjes
Temp: 26 à 28,5°C
PH: 6.7 (maar mag makkelijk oplopen tot 7,8)
KH: 3 (tijdens kweek gemeten)
GH: 9 (tijdens kweek gemeten)

Algemeen, stellen ze geen echte eisen wat waterwaarden betreft, en ze kunnen makkelijk in harder water worden gehouden, zoals in de natuur. Een eigenheid van de meeste Midden-Amerikaanse cichliden.

Voeding

Bij maagonderzoek aldaar, hebben de onderzoekers het volgende aangetroffen: slakken (vandaar hun krachtige bek!), algen en insecten. In het aquarium, zijn het letterlijk kleine veelvraten, ze schrokken tot ze bijna ontploffen! Alles wat eetbaar is! Van stukken zoetwatergarnaal en rauwe mosselen, tot muggenlarven…

Vlokkenvoer en sticks is ook geen probleem, zorg wel dat het voedsel de bodem raakt, want ze hebben een naar-omlaag-wijzende bek.

Kweek van de Hypsophrys nicaraguensis – Gele Moga

Nu ze vragen toch een bijzondere inrichting welke hen de mogelijkheid moet geven, holen te kunnen graven, tussen en/of onder stenen,kienhout en zand!!! Je kan natuurlijk zo’n holtes gaan creëren, maar ik persoonlijk laat hun dat zelf doen. (zie foto’s)

Uit het kibbelende groepje van Gele Moga’s, gaat zich een koppeltje afscheiden, een bonte balts en kleuren spektakel blijven niet lang uit, en men ziet ook hoe het vrouwtje eigenlijk het mannetje gaat testen op zijn sterkte, door letterlijk bekvechten buiten het groepje. Eénmaal zijn sterkte is bewezen, gaan ze samen hun graafwerken starten rond stenen en takken. Een hol maken lukt niet altijd maar is wel zeer noodzakelijk, doordat hun eieren, gelig en groot (2mm) niet kleven(de enige cichlide zonder klevende eitjes!!!), en in een zandputje worden geseponeerd in het hol. Het vrouwtje waakt binnen, het mannetje aan de ingang! Uiteraard zou het geen cichlide zijn, want rake klappen volgen wanneer dan ook iemand te dicht komt, zonder schrik van “grootte”, zelfs een pleco, krijgt rammel!
Na een drietal dagen, komen de jonkies uit, maar blijven nog even in het hol tot ze deftig kunnen zwemmen… Artemia nauplien mogen niet ontbreken bij de start van de voeding! Later, nadat ze zijn overgezet naar een kweekaquarium, nemen ze alles wat klein voer is tot zich… Een nieuwe generatie “lelijke eendjes” zijn in opgroei…

Het aquarium en bewoners

Het aquarium minimum 120cm x 60x 60, dit als je enkel wat moga’s (4 stuks) wil houden in combinatie met enkele kleine Torichthys-achtigen, C. sajica of Archocentrus-achtigen, Brochis en Algeneters. Een forse plant als doorgroeide Tijgerlotus en Reuzevalisneria kan ook. Maar vooral belangrijk, kienhout, zand en stenen door elkaar gestapeld. Uiteraard kan je deze Cichlide ook thuisbrengen bij grotere amerikanen, maar het wijst voor zichzelf uit dat uw aquarium dan ook veel groter moet zijn…

Video

Auteur

BlackWater (William Bouqué)

Copyright foto’s

BlackWater (William Bouqué) – Amazoona.be (niet meer beschikbaar)

Referenties

Eigen ervaring.
Eigen foto’s.
Map: Texas University, free of copyright.
Google: etymologie en latijnse naamgevingen.