Hoplisoma axelrodi
Hoplisoma axelrodi werd voor het eerst beschreven door Rössel in 1962. Ze behoren tot de familie Callichthyidae, die bekend staan als de Pantsermeervallen. De geslachtsnaam Hoplisoma is afgeleid van de Griekse woorden ‘hoplon’ (wapen) en ‘soma’ (lichaam), wat verwijst naar de bepantsering van deze vissen. De soortnaam axelrodi is ter ere van Dr. Herbert Axelrod, een bekende ichtyoloog en uitgever. Er is geen specifieke Nederlandse naam voor deze vissoort, maar hij wordt vaak aangeduid als Axelrod’s Corydoras of Pink Corydoras.
De synoniem voor deze vissoort is Corydoras axelrodi.
Beschrijving
Lichaamsvorm en Kleur
Hoplisoma axelrodi heeft een compacte en gestroomlijnde lichaamsvorm. De vis heeft een bleke, bijna roze basiskleur met een opvallende zwarte verticale band die door de ogen loopt en twee laterale banden langs het lichaam. De bovenste band is dikker en prominenter dan de onderste. De vinnen zijn over het algemeen doorschijnend, waarbij de rugvin donkerder kan lijken aan de basis.
Grootte
Deze soort bereikt een maximale lengte van ongeveer 4,2 cm.
Verschillen tussen Mannetjes en Vrouwtjes
Vrouwtjes zijn doorgaans groter en hebben een ronder en breder lichaam, vooral wanneer ze eieren dragen. Mannetjes zijn meestal kleiner en hebben een slanker postuur.
Gedragsverschillen
Er zijn geen specifieke gedragsverschillen tussen de seksen gemeld, maar vrouwtjes kunnen actiever zijn tijdens de paartijd vanwege hun rol in het leggen van eieren.
Gedrag en Temperament
Hoplisoma axelrodi is een vreedzame en sociale vis die het beste in groepen van minstens 6-8 individuen kan worden gehouden. Ze zijn niet agressief en kunnen goed overweg met andere vreedzame soorten. Deze vissen zijn bodembewoners en brengen het grootste deel van hun tijd door met het zoeken naar voedsel op de bodem van het aquarium.
Temperament
Ze zijn over het algemeen niet schuw en vertonen een nieuwsgierig gedrag, vooral wanneer ze in een groep worden gehouden.
Levensverwachting
In het wild kunnen deze vissen enkele jaren leven, maar in een goed onderhouden aquarium kunnen ze tot 6 jaar oud worden.
Ademhalen boven water
Hoplisoma axelrodi is een facultatieve ademhaler. Dit betekent dat de vis in staat is om zowel zuurstof uit het water via de kieuwen als direct uit de lucht te halen. Deze eigenschap is bijzonder nuttig in omgevingen waar het zuurstofgehalte in het water laag kan zijn.
Mechanisme van Facultatieve Ademhaling
- Luchtademhaling: Axelrod’s Corydoras heeft een aangepast, sterk doorbloed darmstelsel dat zuurstof uit de lucht kan opnemen. De vis zwemt naar het wateroppervlak om lucht in te slikken, die vervolgens naar de darmen wordt geleid waar de zuurstof wordt opgenomen.
- Voordelen: Deze ademhalingsmethode stelt de vis in staat om te overleven in zuurstofarme omstandigheden, zoals stilstaand of vervuild water. Het biedt een evolutionair voordeel in habitats waar de waterkwaliteit fluctueert.
- Gedrag: In het aquarium kan dit gedrag worden waargenomen wanneer de vissen naar het oppervlak stijgen om lucht te happen. Dit is normaal en geen reden tot bezorgdheid, tenzij het zeer frequent voorkomt, wat kan wijzen op een probleem met de waterkwaliteit.
Facultatieve ademhaling is een fascinerend aanpassingsmechanisme dat bijdraagt aan de overlevingskansen van Hoplisoma axelrodi in diverse aquatische omgevingen.
Biotoop
Verspreiding en Leefgebied
Hoplisoma axelrodi, ook bekend als Axelrod’s Corydoras, komt van nature voor in Zuid-Amerika, specifiek in Colombia. Ze zijn endemisch in het stroomgebied van de Meta-rivier.
Deze vissen zijn riviervissen en leven voornamelijk in de Meta-rivier, die door Colombia stroomt. Hun natuurlijke habitat bestaat uit heldere, stromende wateren met een zandige of fijn grindbodem. De omgeving is vaak rijk aan onderwatervegetatie en omgeven door bomen, wat schaduw en beschutting biedt.
Bodem en Substraat
De bodem van hun natuurlijke habitat bestaat voornamelijk uit fijn zand of glad grind, wat ideaal is voor hun foerageergedrag.
Klimaat en Seizoensgebondenheid
Hoplisoma axelrodi leeft in een tropisch klimaat met stabiele temperaturen tussen 22°C en 26°C. Er zijn geen specifieke gegevens over seizoensgebonden overstromingen of droogtes, maar de rivieren in hun leefgebied kunnen variaties in waterstanden ervaren afhankelijk van het seizoen.
Dieet
Dieet in het Wild
Hoplisoma axelrodi is een omnivoor. In het wild voedt deze vis zich met een verscheidenheid aan voedselbronnen, waaronder kleine ongewervelden, insectenlarven, en plantaardig materiaal dat op de bodem van hun natuurlijke habitat te vinden is.
Voeding in het Aquarium
In het aquarium kunnen Axelrod’s Corydoras worden gevoerd met een gevarieerd dieet om hun gezondheid en vitaliteit te bevorderen. Ze accepteren graag zinkende droogvoeders zoals tabletten, granulaat, en grotere vlokken. Daarnaast zijn levende of diepgevroren voedingsmiddelen zoals muggenlarven, tubifex, en daphnia uitstekende keuzes om hun dieet aan te vullen. Het is ook nuttig om hun dieet te verrijken met plantaardig materiaal zoals geblancheerde spinazie of courgette.
Wat Niet te Voeren
Het is belangrijk om te vermijden dat Axelrod’s Corydoras uitsluitend worden gevoerd met restjes van andere aquariumbewoners, omdat dit niet voldoende voedingsstoffen biedt. Ook moeten ze niet worden verwacht om het aquarium schoon te houden door alleen op restjes te leven.
Het Aquarium
Aquariumgrootte
Voor het houden van Hoplisoma axelrodi, ook bekend als Axelrod’s Corydoras, is een aquarium van minimaal 76 liter aanbevolen. Als je meerdere paren wilt houden, is een groter aquarium aan te raden om voldoende ruimte te bieden voor hun sociale gedrag en om stress te minimaliseren.
Inrichting van het Aquarium
Substraat
Het beste substraat voor deze soort is fijn zand. Scherp grof grind of scherp zand worden afgeraden, omdat vuil zich kan ophopen tussen het grind. Als de vissen bij het foerageren hun baarddraden beschadigen, kan het afval ervoor zorgen dat de wondjes ontsteken, wat kan leiden tot verlies van de baarddraden. Na verloop van tijd kunnen deze wel weer aangroeien indien ze gehouden worden op afgerond zand.
Decoratie
Het aquarium moet worden ingericht met veel schuilplaatsen, zoals stukken drijfhout en dichte beplanting. Dit biedt de vissen veiligheid en stimuleert hun natuurlijke gedrag. Zorg voor open zwemruimtes en schaduwrijke plekken met overhangende rotsen of drijfhout.
Waterwaardes
De ideale waterwaardes voor Hoplisoma axelrodi zijn een temperatuur tussen 22°C en 26°C, een pH-waarde van 5,5 tot 7,5, en een hardheid van 2 tot 25 dH.
Geschikte Medebewoners
Hoplisoma axelrodi is een vreedzame en sociale vis die goed samen kan leven met andere vreedzame soorten. Geschikte medebewoners zijn kleine tot middelgrote cypriniden, karperzalmen, goeramis, en dwergcichliden. Vermijd het samenhouden met grotere of agressieve soorten, omdat dit kan leiden tot stress en intimidatie.
Kweek Aquarium en Conditioneren
Hoplisoma axelrodi kan zowel in een gewoon aquarium als in een speciaal kweekaquarium worden gekweekt. Voor optimale resultaten wordt echter vaak een speciaal kweekaquarium aanbevolen.
Speciaal Kweekaquarium
- Grootte: Een kweekaquarium van ongeveer 40 tot 60 liter is geschikt.
- Waterkwaliteit: Het water moet zacht en licht zuur zijn, met een pH-waarde tussen 6,0 en 7,0 en een temperatuur van 22°C tot 26°C.
- Verlichting: Houd de verlichting gedimd om een natuurlijke omgeving na te bootsen.
- Filter: Gebruik een zachte sponsfilter om de waterkwaliteit te behouden zonder de eieren of jonge vissen te verstoren.
Conditioneren van de Vissen
Voeding
De vissen worden geconditioneerd met een gevarieerd dieet van levend en diepvriesvoer zoals muggenlarven, tubifex, en daphnia. Dit helpt om de vissen in optimale conditie te brengen voor het kweken.
Scheiding en Samenvoeging
Het is gebruikelijk om de mannetjes en vrouwtjes tijdelijk van elkaar te scheiden en ze vervolgens weer samen te brengen in het kweekaquarium om het paaien te stimuleren.
Kweekgroep
Een typische kweekgroep bestaat uit een verhouding van twee mannetjes per vrouwtje. Dit verhoogt de kans op succesvolle bevruchting van de eieren.
Het Afzetten
Kleuren tijdens het Afzetten
Tijdens het afzetten kunnen de kleuren van Hoplisoma axelrodi, ook bekend als Axelrod’s Corydoras, intenser worden. Dit is een veelvoorkomend verschijnsel bij veel vissoorten, waarbij de kleuren levendiger worden om partners aan te trekken en concurrenten af te schrikken.
Hofmakerij Ritueel
Het hofmakerij ritueel van Axelrod’s Corydoras begint vaak met het mannetje dat de vrouwtjes benadert en hen probeert te verleiden door rond hen te zwemmen en zijn vinnen te spreiden. Dit gedrag kan gepaard gaan met lichte trillingen en het aanraken van de vrouwtjes met zijn snuit.
Afzetten van de Eieren
T-positie en Bevruchting
Tijdens het afzetten nemen de vissen de karakteristieke T-positie aan. In deze positie plaatst het vrouwtje haar kop tegen de flank van het mannetje, waardoor het mannetje zijn sperma kan vrijgeven. Het sperma bereikt de eieren die het vrouwtje tussen haar buikvinnen houdt.
Eieren en Legproces
De eieren worden meestal afgezet op gladde oppervlakken zoals aquariumglas, plantenbladeren of speciaal geplaatste afzetmoppen. Het paren vindt vaak plaats in de ochtend, hoewel het ook op andere momenten van de dag kan gebeuren.
Axelrod’s Corydoras zijn eierleggers en de eieren worden open en bloot gelegd, vaak op een plek die door het vrouwtje zorgvuldig is uitgekozen. Het vrouwtje houdt 2-4 eieren tussen haar buikvinnen, waar het mannetje ze bevrucht. Vervolgens zwemt het vrouwtje naar een geschikte plek om de kleverige eieren te bevestigen. Dit proces wordt herhaald totdat er ongeveer 100 eieren zijn afgezet. Meestal zetten ze de eieren af op een plek waar stroming een vlak oppervlakte raakt. Je kunt ze wat helpen door tijdelijk een stromingspomp te richten op een plek op het glas van het aquarium.
Aantal, Grootte en Kleur van de Eieren
Er worden bij benadering 100 eieren gelegd. De eieren zijn klein en hebben een doorschijnende tot lichtgele kleur. Ze zijn zeer kleverig, wat helpt om ze op hun plaats te houden op het gekozen substraat.
Opgroeien van de Jongen
De eieren van Hoplisoma axelrodi komen meestal uit na een incubatieperiode van 3 tot 4 dagen. Na het uitkomen duurt het nog eens 2 tot 3 dagen voordat de jongen hun dooierzakken volledig hebben geabsorbeerd en beginnen vrij te zwemmen.
Er is geen ouderlijke zorg bij Hoplisoma axelrodi. Na het afzetten van de eieren houden de ouders zich niet bezig met de zorg voor de jongen en kunnen ze zelfs de eieren opeten als ze niet worden verwijderd.
Eerste Voer
Zodra de jongen vrij beginnen te zwemmen, kunnen ze worden gevoerd met kleine levende voedingsmiddelen zoals microwormen en Artemia-naupliën. Het is belangrijk om ze meerdere keren per dag kleine hoeveelheden te voeren om hun groei en ontwikkeling te ondersteunen.
Waterverversing
Regelmatige waterverversing is cruciaal voor het welzijn van de jonge vissen. Het wordt aanbevolen om ongeveer 20-30% van het water wekelijks te verversen om de waterkwaliteit hoog te houden en de opbouw van schadelijke stoffen te voorkomen.
Bijzonderheden
Taxonomische Geschiedenis: De soort werd oorspronkelijk beschreven als Corydoras axelrodi, maar is nu geclassificeerd onder het geslacht Hoplisoma. Dit is een gevolg van taxonomische herzieningen binnen de familie Callichthyidae, waarbij de kortsnavelige soorten van Corydoras zijn overgeplaatst naar Hoplisoma.
Video
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s
Hristo Hristov
Michael Negrini – Pisciculture d’Estalens (originele website niet meer online)
