Entacmaea quadricolor – Tepelanemoon
Hoewel de Entacmaea quadricolor ook wel tepelanemoon wordt genoemd hebben ze niet allemaal de kenmerkende tepelvormige uiteinden aan hun tentakels. Waarom de ene anemoon ze heeft en de ander niet is eigenlijk nog steeds een groot raadsel.
Er wordt beweerd dat een aantal zaken de bubbels kunnen laten terugkomen maar dat hoeft niet altijd het geval te zijn. De kans dat een anemoon de tepels ontwikkeld is groter als:
- de anemoon over een anemoonvis beschikt
- hij voldoende wordt belicht
- hij voldoende wordt belicht met het juiste kleurenspectrum
- er voldoende (maar niet teveel) stroming is
- hij voldoende gevoerd wordt
Zelfs als aan alle voorwaarden is voldaan is het nog geen garantie voor het ontwikkelen of zelfs behouden van de tepels. bij sommige anemonen kun je zelfs zien dat een aantal tentakels de tepels hebben en sommige niet.
Herkomst
De Entacmaea quadricolor is afkomstig uit de tropische wateren van de Indische en Stille Oceaan. De grotere exemplaren komen veelal solitair voor in de diepere minder verlichte delen. De kleinere exemplaren bevinden zich veelal in groepen of kolonies meer naar het oppervlak toe in de helder verlichte wateren. De goed verlichte tepelanomen vertonen vaak de bolvorm in de tentakels waar deze soort zijn naam aan ontleend.
Symbiose
In het wild leeft de Entacmaea quadricolor – Tepelanemoon in symbiose met een heel aantal anemoonvissen. Hieronder de soorten anemoonvissen die samengehouden kunnen worden met de Tepelanemoon:
- Amphiprion akallopisos
- Amphiprion akindynos
- Amphiprion allardi
- Amphiprion barberi
- Amphiprion bicinctus
- Amphiprion chrysopterus
- Amphiprion clarkii
- Amphiprion ephippium
- Amphiprion frenatus
- Amphiprion mccullochi
- Amphiprion melanopus
- Amphiprion ocellaris
- Amphiprion rubrocinctus
- Premnas biaculeatus
Deze vissen hebben in hun slijmlaag een stof die voorkomt dat de anemoon zijn netelcellen afschiet. Het is dus niet zozeer dat ze bestand zijn tegen de steken van de netelcellen alswel dat wordt voorkomen dat er wordt gestoken.
Naast de symbiose met de vissen en garnalen leeft de Entacmaea quadricolor ook in symbiose met diverse gobies, garnalen en krabben.
Doordat de Tepelanemoon in zoveel kleuren is te vinden en ook nog eens samenleeft met heel veel soorten anemoonvissen, gobies, krabben en garnalen is het geen wonder dat hij zeer populair is.
Voeding
De anemoon haalt zijn energie uit twee verschillende bronnen: licht en voedsel wat het via de tentakels binnen haalt.
De anemoon leeft niet alleen in symbiose met anemoonvissen, gobies en garnalen maar ook met Zoöxanthellen. Dit zijn kleine eencellige algen die door middel van fotosynthese licht omzetten in energie voor de anemoon.
De tentakels van de anemoon filteren heel klein voedsel uit de waterkolom, daarnaast brengt de anemoonvis restjes voedsel en uitwerpselen naar de anomoon toe die door de tentakels van het oppervlak van de anemoon worden weggehaald.
In sommige aquariums wordt de anemoon bijgevoed door de aquariumhouder, in andere is dit niet nodig, zeker niet als de anemoon beschikt over een eigen anemoonvis. Als de anemoon wordt bijgevoerd met aanvullende mineralen zoals jodium en andere sporenelementen dan kan een anemoon zich ook in gevangenschap voortplanten. Dit gebeurd meestal asexueel doordat de anemoon zich gedeeltelijk afsplitst.
Kleuren
De Tepelanemoon komt voor in verschillende kleuren, ze zijn er in het rood, oranje, roze en groen. Hieronder zie je een aantal voorbeelden van de verschillende kleuren:
Aquarium inrichting
De inrichting van het aquarium moet rekening houden met het gedrag van de tepelanemoon. Doordat ze soms door het aquarium wandelen moeten de stromingspompen en filterinlaten afgeschermd zijn om te voorkomen dat de Entacmaea quadricolor naar binnen wordt gezogen.
Het aquarium moet worden ingericht met rotsen waarin voldoende gaten en kieren zitten waarop de anemoon zichzelf kan verankeren. Als je de tepelanemoon combineert met andere koralen kun je het beste eerst de tepelanemoon in het aquarium plaatsen. Hij zal dan zelf een geschikte plek zoeken waar hij zich op zijn gemak voelt. Als een anemoon gaat wandelen dan is dit meestal direct na het plaatsen ervan of nadat je wat hebt veranderd in het aquarium zoald de verlichting of waterstroom. Hierna kun je de andere koralen plaatsen. Een anemoon die aan de wandel gaat laat zien dat hij zich op zijn huidige plek niet lekker voelt waardoor hij op zoek gaat naar een betere plek.
De tepelanemoon groeit uit tot soms slechts een 5 centimeter brede disk met relatief korte tentakels maar sommige exemplaren kunnen echt heel groot worden met een disk breedte van 40 centimeter en tentakels van wel 10 centimeter lang.
Aanschaf
Let goed op bij de aanschaf van een Tepelanemoon! Koop altijd een exemplaar wat zich heeft verankerd aan een object in het aquarium. Koop nooit een exemplaar met een opgezwollen mond, dit is weliswaar de manier waarop ze afval uitscheiden maar het kan ook een teken zijn van een slechte gezondheid.
Voortplanting Tepelanemoon
Het voortplanten bij de Entacmaea quadricolor kan op twee manieren gebeuren.
Sexueel
De tweede manier waarbij de Tepelanemoon zich in het wild over een groter oppervlak kan verplaatsen is door het afzetten van sperma en eieren; en ja, de tepelanemoon heeft mannelijke en vrouwelijke anemonen. De bevruchte eieren ontwikkelen zich tot larven die als ze groter worden naar de bodem afdalen en op zoek gaan naar een plek om zich te vestigen.
In het aquarium wordt wel vaker gezien dat ze eieren en sperma loslaten in het water maar het is nog nooit gelukt om de larven groot te brengen tot echte anemonen.
Voor het voortbestaan van de Entacmaea quadricolor is dit een belangrijke manier van voortplanten omdat hiermee het DNA van de ene anemoon wordt vermengd met dat van een andere. Hiermee wordt het voorbestaan van de soort op lange termijn veilig gesteld.
Asexueel – Splitsen
De bekendste manier in het aquarium is door middel van opdelen. De disk van de Tepelanemoon wordt in tweeën gedeeld en je houdt hierdoor twee kleinere Tepelanemonen over. De anemoon kan dit vrij regelmatig doen waardoor je soms regelmatig nieuwe anemonen in je aquarium hebt.
Het splitsen van de disk begint bij de buitenrand, je ziet dan een inkeping ontstaan in de disk. Langzaam wordt de inkeping steeds groter naar het midden toe totdat hij helemaal in tweeën splitst. De twee helften groeien ieder weer meer tentakels en interne organen.
Deze manier van voortplanten zorgt ervoor dat een anemoon zich op een klein oppervlak kan verspreiden. Heeft de anemoon een goede plek gevonden om te leven dan kan hij een groter oppervlak bedekken door zich af te splitsen. De twee afgesplitste helften van de anemoon zijn genetisch identiek.
Het is mogelijk om een anemoon zelf te splitsen. Je houdt dan twee kleinere anemonen over. Als de anemoon vast zit op steen moet je hem hiervoor losmaken. Wrijf hiervoor zacht over zijn voet om hem te irriteren. Dit zorgt ervoor dat hij de steen geleidelijk los laat. Dit kan 15 minuten tot een uur duren. Niet alle tepelanemonen laten zich zo makkelijk verwijderen. Soms werkt het om een ijsklontje over zijn voet te halen of om de steen ondersteboven te hangen of de anemoon teveel stroming te geven dat hij de plek niet fijn meer vindt. Het is soms even zoeken hoe je de anemoon van zijn plek krijgt.
Neem na het loslaten de anemoon uit het water en snijdt hem met een heel scherp mes in één beweging precies in tweeën, recht door de mond heen. Plaats na het snijden de Tepelanemoon weer terug in het water. De disk zal al snel om de wond heen vouwen en de wond afsluiten. In het derde filmpje is precies te zien hoe dat in zijn werk gaat.
De Entacmaea quadricolor splitst zich overigens niet alleen als hij zich goed voelt. Ook als hij slecht wordt gevoerd, de verlichting niet in orde is, de waterwaardes afwijken of de temperatuur te hoog of te laag is kan hij zich splitsen. Ga er dus niet zondermeer van uit dat je waterwaarden goed zijn als de Tepelanemoon splitst! Overigens is er in het overgrote deel van de splitsingen niets aan de hand.
Conclusie
De Entacmaea quadricolor of Tepelanemoon is een sterke, fraaie anemonen soort die zich goed laat combineren met een heel aantal anemoonvissen, goby’s en garnalen. Het is een mooie aanvulling op je aquarium mits je hem goed verzorgt en rekening houdt met zijn wensen.
Video
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s