Dendrochirus zebra – Gestreepte Dwerg Koraalduivel
Dendrochirus zebra is in 1829 beschreven door Georges Cuvier. De geslachtsnaam Dendrochirus is op te splitsen in twee delen: Dendron betekend “boom” in het Grieks en Cheir betekend “handen”; ze verwijzen naar de boomachtige markeringen op deze vissen. De soortnaam ‘zebra’ is in de beschrijving niet uitgelegd maar verwijst vermoedelijk naar de gestreepte tekening van deze soort. In het Nederlands worden ze ook wel Gestreepte Dwerg Koraalduivel genoemd.
Beschrijving
De Gestreepte Dwerg Koraalduivel kan een maximale totale lengte bereiken van zo’n 18 centimeter. De grondkleur is gebroken wit met daarop brede donker rood/bruine verticale strepen. De kop is voorzien van grote aanhangsels boven het oog.
De rugvinstralen zijn langer dan dat de vis hoog is. Tussen de vinstralen van de rug en borstvinnen is een helder wittig gekleurd membraan met elkaar verbonden. De vinstralen steken buiten het membraan uit. De vinstralen van de anaal-, buik- en staartvin zijn verbonden met een doorzichtig membraan.
Dendrochirus zebra kan makkelijk worden verward met Pterois antennata, zeker als het jonge dieren betreft. De vinstralen van Dendrochirus zebra zijn veel dikker dan de dunne stralen van Pterois antennata. Deze laatste heeft op de membranen tussen de vinstralen ook een paar duidelijke donkere (soms donker blauwe) stippen.
Pas op de stekels!
De vinnen van de Zebra Dwerg Koraalduivel staan vaak wijd uit. De uiteinden van de vinnen zijn hard en kunnen gemeen prikken. Erger nog, ze bevatten een gif. Dit gif veroorzaakt een hevige pijn die lang aan kan houden. Wees dus voorzichtig bij het omgaan met deze vissen. Het zijn overigens niet alleen de rugvinnen die gif bevatten. Ook de borst- buik- en anaalvinstralen zijn voorzien van gif. Die van de rugvin is wel het sterkst ontwikkeld.
Biotoop
Dendrochirus zebra kan worden gevonden langs de oostkust van Afrika naar boven toe in de Rode Zee, langs India tot aan het zuiden van Japan en naar beneden naar het noorden van Australië en het Lord Howe Island.
Dieet
Het dieet van de Zebra Dwerg Koraalduivel bestaat uit kleine visjes, kreeftjes en krabbetjes. Met een sprong vooruit en het opensperren van de bek zuigen ze hun prooi in een bliksemsnelle beweging naar binnen. Ze liggen hiervoor doodstil in een hinderlaag totdat hun prooi voorbij komt.
Doorgaans jagen ze in de schemering of in de nacht. Je kunt ze dan ook het beste tijdens deze periode proberen te voeren. Ze kunnen maar slecht wennen aan dood voer. Een voertang kan een uitkomst bieden. Zorg dat je een stukje vis of iets dergelijks iets beweegt alsof het nog leeft. Als het niet lijkt te leven zal Dendrochirus zebra waarschijnlijk niet toeslaan.
Pas op Gifige vinstralen!!
Scorpaenidae behoren tot de giftigste vissen op aarde. En dan met name de onderfamilie Sebastolobinae. De andere twee onderfamilies hebben stekels waarop zich een giftig slijm bevindt. Deze steek hiervan is pijnlijk en moet behandeld worden. De steek van een van de leden van de onderfamilie Sebastolobinae kan echter dodelijk zijn.
De voorste vinstralen van de rug-, buik- en anaalvinnen zijn voorzien van een gifklier. Deze bevindt zich aan de basis van de vinstraal. Deze vinstraal is hol en hard. De punt van de vinstraal is scherp en fungeert als een soort injectienaald. Als je op een vis uit deze familie trapt of als hij wordt opgegeten, wordt de huid rond de vinstraal ingedrukt. Hiermee drukt de huid op de gifklier die door de vinstraal heen, het gif injecteert.
Behandeling van de Scorpaenidae steek
Het gif van Scorpaenidae is voor de mens doorgaans niet dodelijk maar wel zeer pijnlijk. Direct behandelen werkt beter dan eerst een dokter opzoeken. Uiteraard adviseren we wel om direct hulp in te schakelen.
Symptomen van een steek:
- hevige pijn (direct)
- misselijkheid
- braken
- zwelling
- schock
Artsen behandelen de steek op ongeveer deze manier: Plaats zo snel mogelijk de gestoken plek in heet water met een temperatuur van 43 tot 45 graden Celsius. Als het te koud is breekt het gif niet af, te warm en je verbrand dus let goed op de temperatuur! Hou dit 30 tot 90 minuten vol totdat de pijn weg is. Als de pijn terugkomt direct herhalen.
Nadat de pijn weg is moet de wond goed worden schoongemaakt. Verwijder eventueel resten van de stekel en desinfecteer de wond om infectie te voorkomen. Hou de wond goed in de gaten, als hij na een paar dagen rood wordt of je krijgt koorts en een kloppend gevoel dan is de wond ontstoken. Ga dan terug naar de dokter voor een antibiotica kuur!
!!! Nogmaals schakel altijd medische hulp in en wees er zeker van dat je bent gestoken door een lid van de familie Scorpaenidae en niet door een lid van de familie Synanceiidae ofwel een steenvis. Die steek kan namelijk wel dodelijk zijn.
Video
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s
Referenties
Koraalvissen en lagere dieren – pagina 141/142 – Hans J. Mayland
Fishbase