Dendrochirus brachypterus – Kortvin Koraalduivel
De Dendrochirus brachypterus wordt in het Nederlands ook wel Kortvin Koraalduivel genoemd. Ze zijn in 1829 al voor het eerst beschreven door Cuvier. Het geslacht Dendrochirus omvat slechts 5 soorten en vallen in de familie van de Schorpioenvissen, de Scorpaenidae.
De naam Dendrochirus is op te splitsen in twee delen: Dendron betekend “boom” in het Grieks en Cheir betekend “handen”; ze verwijzen naar de boomachtige markeringen op deze vissen. De naam Kortvin Koraalduivel heeft deze soort gekregen omdat de rugvinstralen niet zo ver uitsteken als die van andere soorten Koraalduivels.
Synoniem: Pterois brachyptera
Beschrijving
Met een maximale lengte inclusief staart van 17 centimeter is de Dendrochirus brachypterus een wat kleinere Koraalduivel. Deze soort is er in verschillende kleurvarianten te weten bruin, de wat zeldzamere rode variant en de zeer zeldzame en daardoor zeer dure gele variant. De prijs van deze laatste kan oplopen tot vele honderden euro’s.
Overdag zullen ze zich veelal rustig houden en schuilen. Het zijn namelijk nachtelijke jagers. Mits gehouden met vissen die groot genoeg zijn om niet als voer te kunnen dienen is de Dendrochirus brachypterus een zeer vredelievende soort.
Het verschil tussen de mannen en vrouwen is bij de Dendrochirus brachypterus vrij eenvoudig te zien. De mannen hebben een grotere kop dan de vrouwen en de borstvinnen zijn bij de mannen langer. De borstvinnen kunnen zich uitstrekken tot aan het midden van de staartwortel, die van de vrouwen blijven wat korter en komen niet verder dan de aanzet van de staartwortel. De makkelijkste manier is echter gewoon tellen. De mannen hebben op hun borstvinnen 6 tot 10 donkere banden, de vrouwen hebben er zo’n 4 tot 6.
Biotoop
Het verspreidingsgebied van de Dendrochirus brachypterus is enorm. Je kunt ze vinden in de Rode Zee, de Arabische Zee, de Indische Oceaan, Golf van Bengalen, Andaman Zee, Golf van Thailand en vanaf Japan naar beneden tot aan Australië.
Ze bewonen de riffen en ondiepe lagunes voornamelijk rondom rotsen en zandvlaktes die wieren bevatten. Je kunt volwassen dieren soms wel aantreffen terwijl ze op een spons liggen. De volwassen dieren trekken veelal solitair rond. Jonge dieren kunnen soms in groepjes tot 10 stuks worden gezien.
Dieet
Net als de andere Koraalduivels is de Dendrochirus brachypterus een echte carnivoor. Op het menu staan kleine (levende) visjes en garnalen. In het wild gaan ze in een hinderlaag liggen en wachten totdat een prooi dichtbij komt. Met een snelle beweging slaan ze plotseling toe voordat de prooi kan reageren.
Ze zijn moeilijk over te wennen aan niet levend voer en zeker in het begin is hier wat hulp bij nodig. Voer ze met levende visjes en garnalen en probeer ze langzaam te laten wennen aan dood voer zoals bijvoorbeeld spiering of mossel. Gebruik hiervoor een lange voertang zodat het lijkt alsof het voer nog leeft.
Omdat het een schemer/nacht jager is kun je ze het beste voeren tijdens de schemering.
Voortplanting
De eieren worden door de Kortvin Koraalduivel losgelaten in het open water of gewoon boven het substraat losgelaten. De ouders kijken niet meer naar de eieren om.
Verdediging – De Stekels
Het is bij vrijwel iedereen bekend. De familie van de schorpioenvissen hebben een uitstekend verdedigingsmechanisme, de stekels. De rug-, buik- en anaalvinnen bestaan uit harde vinstralen en zijn stuk voor stuk uitgerust met gifklieren. Wees dus voorzichtig als je bezig bent met de Dendrochirus brachypterus. We hoeven er nu ook weer niet al te dramatisch over te doen, de stekels worden alleen defensief gebruikt. Je hoeft er niet bang voor te zijn dat de Dendrochirus brachypterus op je afzwemt om je te steken.
Hoe werkt de stekel nu eigenlijk? Elke vinstraal heeft 2 gifklieren die uitmonden in groeven langs de vinstraal. De vinstraal zelf zit in een schede van huid. Als je de punt van de vinstraal raakt doorboort hij de huid en de schede valt terug. Hierbij wordt gif uit de klier langs de groeven de wond in gebracht.
Het gif is een neurotoxine die rechtstreeks inwerkt op je zenuwstelsel. Je zult er niet direct aan dood gaan maar het gif is zo sterk dat die wens wel naar boven kan komen. Het blijft met deze vissen dus altijd oppassen geblazen. De meeste mensen worden geprikt doordat ze even niet opletten. Let op: de stekels kunnen zowel onder- als boven water prikken en het maakt ook niet uit of de vis leeft of dood is.
Wat te doen als je toch wordt gestoken?
Als je onverhoopt toch in aanraking komt met een stekel zul je direct voelen dat je bent geprikt. Neem in dat geval direct contact op met de alarmdiensten. Zorg dat je weet door welke soort je bent gestoken zodat de hulpdiensten je op de juiste manier kunnen helpen.
Er wordt geadviseerd om de wond gedurende 30 minuten in heet water onder te dompelen maar zorg er wel voor dat het niet kookt en je brandwonden oploopt. De hitte zorgt ervoor dat het gif uiteenvalt en zijn werking (deels) verliest. Het zal ook de pijn enigszins verlichten.
Het gif heeft op een ieder een andere uitwerking. Voor sommigen is het alleen pijnlijk maar anderen laten symptomen zien als extreme misselijkheid, zwellingen, braken en in extreme gevallen met allergische reacties kun je er dood aan gaan.
Het is dus belangrijk om een plan te hebben als je omgaat met de Dendrochirus brachypterus zodat je weet wat je moet doen als het mis gaat.
Video
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s
Alexander Buil, Duikfreak.nl
Bronnen
Beoordelingen
Er zijn nog geen beoordelingen.