Chindongo minutus
Chindongo minutus werd voor het eerst beschreven door Fryer in het jaar 1956. Chindongo minutus behoort tot de familie Cichlidae, die bekend staat om zijn diversiteit aan cichliden, vooral in de Afrikaanse meren zoals het Malawimeer. De geslachtsnaam Chindongo is afgeleid van een lokaal woord in Malawi dat “kleine, rotsbewonende vissen” betekent. Dit verwijst naar de natuurlijke habitat van de soort, die vaak in rotsachtige gebieden van het Malawimeer wordt aangetroffen. De soortnaam minutus is afkomstig van het Latijnse woord voor “klein”, wat verwijst naar de relatief kleine grootte van deze cichlide, die in het wild meestal niet groter wordt dan 6,6 centimeter.
Synoniem: Pseudotropheus minutus.
Beschrijving
Algemene Uiterlijk
Chindongo minutus heeft een slank en gestroomlijnd lichaam dat typisch is voor cichliden die in rotsachtige omgevingen leven. De vis kan een maximale lengte bereiken van ongeveer 6,5 centimeter in het wild, maar in een goed onderhouden aquarium kan deze tot 8 centimeter groeien. De kop van de vis is relatief klein en de mond is subterminaal, wat betekent dat deze zich aan de onderkant van de kop bevindt. Dit is een aanpassing voor hun voedingsgewoonten, waarbij ze voedsel van de bodem of van rotsen afschrapen.
Wat betreft de kleur, de mannelijke Chindongo minutus heeft een opvallende blauwe of blauw-paarse kleur met donkere verticale strepen die over de flank lopen. De kop is vaak donkerder, soms zwart, met lichte strepen tussen de ogen. De vinnen zijn meestal donker met een lichte rand, en de analvin kan enkele gele of oranje vlekken bevatten. Vrouwelijke exemplaren zijn over het algemeen bruin of beige van kleur, met een minder uitgesproken patroon, wat hen helpt om zich te camoufleren in hun omgeving.
Verschillen tussen Mannen en Vrouwen
De fysieke verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke Chindongo minutus zijn duidelijk. Mannetjes zijn groter en hebben een levendigere deels blauwe kleur, terwijl vrouwtjes kleiner zijn en een meer gedempte bruin/beige kleur hebben. Dit dimorfisme is belangrijk voor het voortplantingsgedrag, waarbij de mannelijke vissen hun kleuren gebruiken om vrouwtjes aan te trekken. Gedragsmatig zijn mannelijke vissen vaak territoriaal en kunnen ze agressief zijn, vooral tijdens het broedseizoen, terwijl vrouwtjes meestal minder agressief zijn en zich meer richten op het verzorgen van de jongen.
Gedrag en Temperament
Chindongo minutus is een sociaal en actief visje dat in groepen leeft, maar ze kunnen ook territoriaal zijn, vooral de mannelijke exemplaren. Ze zijn niet schuw en zullen vaak hun territorium verdedigen tegen andere vissen van dezelfde soort. Dit gedrag is typisch voor mbuna-cichliden, die bekend staan om hun agressieve en competitieve aard. In een aquarium is het aan te raden om meerdere vrouwtjes per mannetje te houden om agressie te verminderen en een meer harmonieuze omgeving te creëren. Deze vissen zijn bodembewoners en brengen het grootste deel van hun tijd door in de nabijheid van rotsen en schuilplaatsen, waar ze zich kunnen verstoppen en hun territorium kunnen verdedigen.
Levensverwachting
In het wild heeft Chindongo minutus een levensverwachting van ongeveer 4 tot 5 jaar, afhankelijk van de omgevingsomstandigheden en predatie. In een goed onderhouden aquarium, waar ze de juiste zorg en voeding krijgen, kunnen ze mogelijk langer leven, met een levensduur tot 6 jaar of meer. Het is belangrijk om een geschikte omgeving te bieden met voldoende schuilplaatsen en een goede waterkwaliteit om hun levensduur te maximaliseren.
Biotoop
Natuurlijke Verspreiding
Chindongo minutus komt van nature voor in Malawi, met specifieke populaties die zijn aangetroffen in de regio rond Nkhata Bay en Lions Cove aan de westelijke kust van het Malawimeer. Dit meer is gelegen in het zuidoosten van Afrika en is een van de grootste en diepste meren ter wereld.
Leefomgeving
Deze vissoort is een meerbewoner en leeft voornamelijk in het Malawimeer. Het meer is beroemd om zijn endemische cichliden, waaronder de mbuna-soorten, die zich hebben aangepast aan de rotsachtige substraten van het meer. Chindongo minutus wordt vaak aangetroffen in de ondiepe delen van het meer, meestal op een diepte van 2 tot 10 meter, maar ze kunnen ook tot 25 meter diep worden aangetroffen.
Natuurlijk Habitat
Het natuurlijke habitat van Chindongo minutus bestaat uit rotsachtige gebieden met een overvloed aan kleine en middelgrote stenen. Deze vissen geven de voorkeur aan plekken met veel schuilplaatsen, waar ze zich kunnen verstoppen en hun territorium kunnen verdedigen. De bodem bestaat voornamelijk uit een combinatie van rotsen en zand, met een rijke algengroei die dient als voedselbron. Er is meestal weinig tot geen onderwaterbegroeiing aanwezig, aangezien de vissen zich voornamelijk voeden met algengroei die zich op de rotsen bevindt.
Klimaat
Chindongo minutus leeft in een tropisch klimaat, dat wordt gekenmerkt door warme temperaturen. Door de omvang van het meer zijn de waterwaarden in het meer heel stabiel.
Dieet
Voeding in het Wild
Chindongo minutus is een herbivore vis die zich voornamelijk voedt met aufwuchs, een term die verwijst naar de algengroei en micro-organismen die zich ophopen op rotsen en andere oppervlakken in hun natuurlijke habitat. Deze vissen gebruiken hun bicuspid tanden om kleine deeltjes van de algengroei af te schrapen, waarbij ze voedsel verzamelen dat vaak moeilijk toegankelijk is voor andere soorten. Hun dieet bestaat uit diatomeeën, cyanobacteriën en andere kleine ongewervelde dieren die zich in de algengroei bevinden.
In het Malawimeer, waar ze voornamelijk leven, zijn ze vaak te vinden in de ondiepe delen van het meer, waar ze hun voedsel kunnen vinden tussen de rotsen en in de schuilplaatsen die ze gebruiken om zich te verstoppen voor predatoren. Hun voedingsgewoonten zijn goed aangepast aan de rotsachtige omgeving, en ze zijn in staat om hun voedsel efficiënt te verzamelen door in een hoek van 30 tot 60 graden ten opzichte van de ondergrond te voeden.
Voeding in het Aquarium
In een aquarium kan Chindongo minutus een gevarieerd dieet krijgen dat rijk is aan plantaardige componenten. Het is belangrijk om voedsel te bieden dat rijk is aan algen, zoals spirulina-pellets of -vlokken, omdat dit hun natuurlijke voedingsbehoeften weerspiegelt. Daarnaast kunnen ze ook af en toe worden gevoed met andere soorten voedsel, zoals:
- Diepvriesvoer zoals artemia, cyclops en daphnia.
- Droogvoer dat speciaal is samengesteld voor herbivore cichliden.
Het is cruciaal om ervoor te zorgen dat het dieet van Chindongo minutus voldoende variatie biedt om hun gezondheid en welzijn te waarborgen. Regelmatige voeding met een focus op algen zal helpen om hun natuurlijke gedrag en voedingsgewoonten te ondersteunen, wat bijdraagt aan hun algehele vitaliteit in een aquariumomgeving.
Het Aquarium
Aquariumgrootte
Voor het houden van Chindongo minutus is een aquarium van minimaal 200 liter aanbevolen. Dit biedt voldoende ruimte voor de vissen om te zwemmen en hun territorium te vestigen. Als je meerdere paren wilt houden, is het verstandig om een groter aquarium te kiezen, bij voorkeur 300 liter of meer. Dit helpt om agressie te verminderen en zorgt voor een betere sociale dynamiek binnen de groep. Hou er rekening mee dat als je meerdere soorten wil houden, een grote aquarium nodig is.
Inrichting van het Aquarium
De inrichting van het aquarium moet de natuurlijke habitat van Chindongo minutus nabootsen. Dit betekent dat je veel rotsen en schuilplaatsen moet creëren. Rotsformaties zijn essentieel, omdat deze vissen zich graag verstoppen en hun territorium willen afbakenen. Het gebruik van een fijnkorrelig zand als substraat is ideaal, omdat dit de natuurlijke bodem van het Malawimeer nabootst. Zand biedt ook een goede basis voor het verzamelen van algengroei, wat belangrijk is voor hun dieet. Planten zijn niet noodzakelijk, maar als je ze wilt toevoegen, kies dan voor stevige soorten die bestand zijn tegen de activiteit van de vissen.
Waterwaarden
De beste waterwaarden voor Chindongo minutus in het aquarium zijn als volgt: een pH tussen 7,5 en 8,5, een temperatuur tussen 22 en 26 °C, en een hardheid (GH) van 12 tot 16. Het is belangrijk om de waterkwaliteit goed te onderhouden, aangezien deze vissen gevoelig zijn voor veranderingen in hun omgeving.
Compatibiliteit met Andere Bewoners
Chindongo minutus kan goed worden samengehouden met andere mbuna-cichliden, zolang deze soorten een duidelijk verschillend uiterlijk hebben om hybridevorming en agressie te minimaliseren. Geschikte medebewoners zijn onder andere Metriaclima, Labidochromis, en Pseudotropheus. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de andere soorten ook een vergelijkbare grootte en temperament hebben om conflicten te voorkomen.
Aan de andere kant moeten ze niet worden samengehouden met agressieve of veel grotere soorten, zoals Tropheops of Melanochromis, omdat deze vissen de stressniveaus kunnen verhogen en de sociale structuur in het aquarium kunnen verstoren.
In samenvatting vereist het houden van Chindongo minutus een goed ingericht aquarium met voldoende ruimte, schuilplaatsen en de juiste waterwaarden om een gezonde en harmonieuze omgeving te creëren voor deze fascinerende cichlide.
Kweek Aquarium en Conditioneren
Kweekomgeving
Chindongo minutus kan zowel in een gewoon aquarium als in een speciaal kweekaquarium worden gekweekt. Voor optimale resultaten is het echter aan te raden om een speciaal kweekaquarium te gebruiken, vooral als je de kweek wilt optimaliseren en de jongen een goede start wilt geven. Een geschikt kweekaquarium heeft een grootte van minimaal 200 liter. Dit biedt voldoende ruimte voor de vissen om hun territorium te vestigen en om stress te minimaliseren.
Waterkwaliteit
De waterkwaliteit in het kweekaquarium moet zorgvuldig worden beheerd. Ideale waterwaarden zijn een pH tussen 7,5 en 8,5, een temperatuur van 22 tot 26 °C, en een hardheid (GH) van 12 tot 16. Het is belangrijk om regelmatig waterverversingen uit te voeren om de waterkwaliteit op peil te houden en schadelijke stoffen te verwijderen.
Verlichting en Filtratie
De verlichting in het kweekaquarium moet helder zijn, maar niet te fel, om een natuurlijke omgeving te simuleren. Een lichtcyclus van ongeveer 10 tot 12 uur per dag is ideaal. Wat betreft filtratie, een biologisch filter is aan te raden om de waterkwaliteit te optimaliseren. Dit helpt bij het handhaven van een stabiele omgeving voor de vissen en bevordert de groei van nuttige bacteriën die essentieel zijn voor de afbraak van afvalstoffen.
Voeding en Conditionering
Voor de conditionering van de vissen is het belangrijk om ze een gevarieerd dieet te geven dat rijk is aan plantaardige componenten. Voedsel zoals spirulina-pellets, diepvriesvoer (zoals artemia en daphnia), en geblancheerde groenten zoals bladsla of courgette kunnen worden aangeboden. Dit helpt de vissen om in topconditie te komen voor de kweek.
Kweekgedrag
Een goede verhouding voor een kweekgroep is om één mannetje te houden met drie tot vier vrouwtjes. Dit zorgt ervoor dat het mannetje niet te agressief is tegenover een enkele vrouwelijke partner en dat de vrouwtjes voldoende ruimte hebben om zich te verstoppen en te broeden.
Het Afzetten
Kleuren tijdens het Afzetten
Tijdens het hofmaken vertonen Chindongo minutus mannen hun mooiste kleuren. Ze krijgen intensere en levendigere kleuren, vaak met een heldere blauwe of paarse basis en duidelijke zwarte strepen. Deze kleurverandering is een belangrijk onderdeel van hun voortplantingsritueel, omdat het de aandacht van de vrouwtjes trekt en hen aanmoedigt om zich aan te sluiten bij het afzetproces. De vrouwtjes hebben een minder uitgesproken kleurverandering, maar hun kleuren kunnen ook iets helderder worden, vooral in de aanwezigheid van een mannetje.
Ritueel van Hofmaken
Het hofmaken bij Chindongo minutus is een visueel en gedragsmatig ritueel. Het mannetje kiest een geschikte plek voor het afzetten, vaak nabij een grote steen of in een ondiepe kuil die hij zelf heeft gegraven. Tijdens het hofmaken vertoont het mannetje zijn mooiste kleuren en maakt het gebruik van verschillende zwemmende bewegingen om de aandacht van het vrouwtje te trekken. Het mannetje kan zijn vinnen wijd uitspreiden en cirkelen rond het vrouwtje, waarbij hij zijn territorium en zijn geschiktheid als partner demonstreert.
Afzetlocatie en Eieren
Chindongo minutus zijn muilbroeders, wat betekent dat de vrouwtjes de eieren in hun mond incuberen na het afzetten. Het afzetten vindt meestal plaats in de vroege ochtend, wanneer de vissen actiever zijn. Het vrouwtje legt de eieren in een ondiepe kuil in het zand die het mannetje heeft voorbereid.
Aantal en Kenmerken van de Eieren
Het aantal eieren dat een vrouwtje legt, varieert, maar ligt meestal tussen de 10 en 25 eieren per leg. De eieren zijn klein en hebben een heldere of lichtgele kleur. Het paar draait om elkaar heen. De vrouw legt in het zand een ei, al draaiend bevrucht de man het ei waarna de eieren door het vrouwtje in haar mond genomen. Na een paar dagen komen de eieren uit. Ze laat de jonge visjes echter nog niet los. Ze teren nog op hun eidooierzak. Pas 18 tot 21 dagen na het afzetten worden de jonge visjes door de vrouw losgelaten tussen de rotsen. Vanaf dan moeten ze voor zichzelf zorgen.
Opgroeien van de Jongen
Ouderlijke Zorg
De ouderlijke zorg bij Chindongo minutus is voornamelijk de verantwoordelijkheid van het vrouwtje, die de jongen in haar mond houdt en hen beschermt. Na het vrijzwemmen worden de jongen echter niet meer beschermd door de moeder. In een gemengd aquarium met volwassen vissen kunnen de jonge Chindongo minutus vaak ten prooi vallen aan de volwassen vissen, wat hun overlevingskansen aanzienlijk verkleint. Soms overleven er een paar, maar om de kans op overleving te vergroten, is het aan te raden om de vrouw rond dag 17 na het afzetten van de eieren uit te vangen en in een speciaal opgroei aquarium te plaatsen. Dit biedt de jongen een veiligere omgeving om op te groeien, weg van de volwassen vissen. Na het loslaten van de jonge visjes, plaats je de moeder terug in het hoofdaquarium.
Eerste Voeding
Het eerste voer voor de jonge vissen bestaat uit kleine deeltjes, zoals infusoria of fijngewreven spirulinavlokken. Het is belangrijk om hen een dieet te geven dat rijk is aan plantaardige componenten, omdat dit aansluit bij hun natuurlijke voedingsgewoonten. De jonge vissen moeten meerdere keren per dag worden gevoerd, zodat ze voldoende voedingsstoffen binnenkrijgen voor een gezonde groei.
Bijzonderheden
Morfologische Kenmerken
Een van de opvallende morfologische kenmerken van Chindongo minutus is de aanwezigheid van bicuspide tanden in de buitenste rij van zowel de boven- als onderkaak (bicuspide tanden hebben twee punten, tricuspide tanden hebben er drie). Deze tanden zijn aanzienlijk groter dan de tricuspide tanden in de binnenste rijen, wat hen onderscheidt van andere cichliden in de regio. De vis heeft ook een relatief kleine mond, wat hen helpt bij het afschrapen van algen van rotsen, een belangrijk onderdeel van hun dieet.
Gedrag en Sociale Structuur
Chindongo minutus vertoont een interessant sociaal gedrag. Hoewel ze in groepen leven, kunnen ze intolerant zijn tegenover soortgenoten, vooral als het gaat om territorium. Dit maakt het belangrijk om voldoende schuilplaatsen en ruimte in het aquarium te bieden om conflicten te minimaliseren. Hun agressieve gedrag is vooral zichtbaar tijdens het broedseizoen, wanneer mannelijke vissen hun territorium verdedigen en hun kleuren intensiveren om vrouwtjes aan te trekken.
Voeding en Dieet
In hun natuurlijke habitat voeden Chindongo minutus zich voornamelijk met aufwuchs, wat verwijst naar de algengroei en micro-organismen die zich ophopen op rotsen. Ze zijn gespecialiseerd in het afschrapen van deze algengroei, wat hen helpt om voedsel te vinden dat voor veel andere soorten moeilijk toegankelijk is. In een aquarium kunnen ze een gevarieerd dieet krijgen, waaronder spirulina-pellets, diepvriesvoer zoals artemia en cyclops, en zelfs groenten zoals courgette.
Levenscyclus en Voortplanting
De voortplanting van Chindongo minutus is een intrigerend proces. De vrouwtjes zijn muilbroeders en houden de eieren in hun mond totdat ze uitkomen. Dit biedt de eieren extra bescherming tegen predatie, wat cruciaal is in een omgeving waar volwassen vissen een bedreiging kunnen vormen voor de jongen. De jongen worden meestal in een veilige omgeving afgezet, en de jongen worden na ongeveer 18 dagen vrijgelaten, maar ze zijn dan niet meer beschermd door de moeder.
Habitat en Ecologie
Chindongo minutus leeft in een tropisch klimaat en is aangepast aan de specifieke omstandigheden van het Malawimeer. Ze zijn te vinden op diepten van 2 tot 10 meter, waar ze zich tussen de rotsen verstoppen en hun territorium verdedigen. Hun habitat is rijk aan algen, wat essentieel is voor hun dieet en overleving.
Conclusie
In samenvatting is Chindongo minutus een unieke en interessante cichlide die zich heeft aangepast aan de specifieke omstandigheden van het Malawimeer. Hun morfologische kenmerken, sociale gedrag, en voedingsgewoonten maken hen tot een fascinerende soort voor zowel aquarianen als onderzoekers. Met de juiste zorg en omgeving kunnen ze een waardevolle aanvulling zijn op elk aquarium.
Video
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s
Mark Thomas – Marks Fiskenarie
Pete Barnes
Carsten Jensen Gissel – Facebook