Apistogramma borellii – Blauwe Dwergcichlide
Apistogramma borellii is voor het eerstbeschreven door Charles Tate Regan in 1906. De naam borellii is afgeleid van de ontdekker van deze vis, Dr. A. Borelli. Apisto is Grieks voor onbetrouwbaar en gramma betekent lijn of streep; dit is een verwijzing naar de onderbroken zijlijn van dit geslacht. De Nederlandse naam is Blauwe Dwergcichlide.
Synoniemen voor Apistogramma borellii zijn: Heterogramma borellii, Heterogramma ritense, Heterogramma rondoni, Apistogramma aequipinnis, en Apistogramma reitzigi. Het is belangrijk om te weten dat het gebruik van synoniemen verwarring kan veroorzaken, daarom is het aan te raden om altijd de geaccepteerde wetenschappelijke naam, Apistogramma borellii, te gebruiken.
Beschrijving
Apistogramma borellii heeft een ovaalvormig lichaam. Mannetjes zijn opvallender gekleurd dan vrouwtjes. Afhankelijk van de kleurvariant zijn de kop en flanken van het mannetje overwegend goudgeel of rood/blauw aan de voorkant, met opvallende metaalachtig poederblauwe ondertonen op de flanken en achterkant van het lichaam. De vinnen hebben vaak goudkleurige uiteinden. Vrouwtjes zijn kleiner en minder kleurrijk, maar worden heldergeel tijdens de paartijd. De exacte kleurpatronen kunnen variëren afhankelijk van de kleurvariant (bijv. blauw, opal, gele kop). Zowel mannetjes als vrouwtjes bereiken een maximale lengte van ongeveer 8 centimeter, waarbij de vrouwtjes wat kleiner blijven, tot zo’n 4,5 centimeter. Juveniele vissen zijn minder kleurrijk dan volwassen exemplaren.
Verschillen tussen mannetjes en vrouwtjes: Mannetjes zijn aanzienlijk groter en hebben langere vinnen, met name de rug-, buik- en anaalvinnen, die soms zo lang zijn dat ze tot aan de staartvin reiken. Vrouwtjes zijn kleiner en minder kleurrijk, met kortere vinnen. Gedragsmatig zijn mannetjes territoriaal, vooral tijdens de voortplanting, terwijl vrouwtjes de eitjes en jongen verzorgen.
Gedrag en temperament: Apistogramma borellii is over het algemeen een vreedzame vis, hoewel mannetjes territoriaal kunnen zijn, met name tijdens het broedseizoen. Ze leven het liefst als paar of in een harem (één mannetje met meerdere vrouwtjes). In grotere aquariums kunnen meerdere mannetjes worden gehouden, mits er voldoende schuilplaatsen zijn om conflicten te minimaliseren. Ze zijn bodembewoners, die graag in de beschutting van planten en decoraties verblijven. Ze zijn niet schuw en zijn relatief gemakkelijk te observeren.
Levensverwachting: In het wild wordt de levensduur geschat op ongeveer 5 jaar. Onder goede aquariumomstandigheden kunnen ze ook een vergelijkbare leeftijd bereiken.
Synoniemen: Heterogramma borellii, Heterogramma ritense, Heterogramma rondoni, Apistogramma aequipinnis, en Apistogramma reitzigi.
Biotoop
Apistogramma borellii wordt in het wild aangetroffen in Brazilië, Paraguay, Argentinië, Bolivia en Uruguay. In deze landen leven ze voornamelijk in de zuidelijke gebieden, in subtropische klimaten. Ze bewonen langzaam stromende, ondiepe beken en zijrivieren van de Rio Paraguay en de lagere Rio Parana-bekkens, Mato Grosso, Pantanal, Rio das Mortes etc. Hun leefgebied omvat ook meren en lagunes.
De natuurlijke habitat van deze vis wordt gekenmerkt door een zanderige bodem, vaak bedekt met een laagje bladstrooisel van bomen zoals beuken, eiken of Ketapang amandelbomen. De waterranden zijn vaak dicht begroeid met macrofyten (waterplanten). Er zijn veel schuilplaatsen aanwezig in de vorm van wortels, takken en andere objecten.
Apistogramma borellii leeft in een subtropisch klimaat, met seizoensgebonden schommelingen in temperatuur en waterpeil. Er kunnen perioden van overstromingen en droogtes voorkomen.
Dieet
In het wild voedt Apistogramma borellii zich met een gevarieerd dieet bestaande uit kleine ongewervelden, insectenlarven, wormen en andere kleine waterdieren. Ze foerageren op de bodem en tussen de waterplanten.
In het aquarium kan een gevarieerd dieet worden aangeboden, bestaande uit:
- Hoogwaardig droogvoer (korrels of vlokken), speciaal samengesteld voor dwergcichliden.
- Diepvriesvoer zoals artemia, daphnia, cyclops en rode muggenlarven. Dit dient als aanvulling op het droogvoer en levert extra voedingsstoffen.
- Klein levend voer zoals muggenlarven, watervlooien (Daphnia) en cyclops. Dit is een goede bron van eiwitten en stimuleert het natuurlijke gedrag van de vissen.
Het is belangrijk om het voer te variëren om een optimale voeding te garanderen. Overvoeding moet worden vermeden, aangezien dit kan leiden tot watervervuiling. Kleine hoeveelheden voer, meerdere keren per dag, zijn aan te raden.
Het Aquarium
Voor een paar Apistogramma borellii is een aquarium van minimaal 60 centimeter lengte aan te raden, maar een groter aquarium (bijvoorbeeld 100 cm of meer) is altijd beter, zeker als je een harem of meerdere paren wilt houden. Voor meerdere paren is een aanzienlijk groter aquarium nodig om voldoende territorium voor elk paar te garanderen en agressie te minimaliseren.
De inrichting moet de natuurlijke habitat nabootsen. Een zanderige bodem is ideaal, aangevuld met diverse schuilplaatsen zoals wortels, stenen, en dichtgeplante gebieden met waterplanten. Gebruik gedroogd bladafval zoals beukenbladeren, eikenbladeren of Ketapang-amandelbladeren op de bodem. Vermijd scherpe objecten die de vissen kunnen verwonden. Een zwakke tot matige stroming is gewenst.
De optimale waterwaarden zijn een pH tussen 6 en 8, een GH tussen 3 en 6, en een temperatuur tussen 20 en 28°C . Het is belangrijk om de waterparameters stabiel te houden door middel van regelmatige waterverversingen (20-30% per maand). Deze soort is erg gevoelig voor vervuiling van het water en schommelingen in water samenstelling.
In het wild kan de temperatuur behoorlijk variëren. De luchttemperatuur kan in de winter behoorlijk zakken. In de ondiepe wateren waarin de Apistogramma borellii leeft, zorgt dit ook voor een lagere water temperatuur die op sommige plaatsen kan dalen tot 16 of soms zelfs 12 graden. Het kan dus geen kwaad om in de winter de temperatuur een paar graden terug te schroeven. Voor de kweek is wel een wat hogere temperatuur nodig.
Geschikte medebewoners zijn kleine, vreedzame vissen zoals bepaalde soorten tetra’s en dwergpotloodvissen. Vermijd grotere, agressieve vissen of vissen die de schuilplaatsen van de Apistogramma borellii zouden kunnen betwisten. Corydoras soorten worden afgeraden, zij trekken zich niets aan van het territorium van deze dwergcichlide wat stress kan opleveren.
De vissen het jaarrond op de maximale temperatuur houden is niet goed voor ze. Ze blijven dan in de kweekmodus zitten wat de levensduur behoorlijk kan verkorten. Het is verstandig de temperatuur op een graad of 20 in te stellen en de lampen en omgevingstemperatuur de rest te laten doen, op deze manier krijg je een dag en nacht schommeling, en warmer water in de zomer.
Kweek van de Apistogramma borellii
Om de Apistogramma borellii aan het kweken te krijgen is doorgaans een wat hogere temperatuur nodig. Het zijn holenbroeders, er worden 50 tot 70 eitjes afgezet in een hol. Na de paring wordt het mannetje verjaagd door het vrouwtje en heeft zij de broedzorg. De eieren komen na zo’n 4 tot 5 dagen uit. Nog eens 5 tot 6 dagen later kunnen de jongen vrij rondzwemmen. De jongen kunnen opgekweekt worden met artemia-naupliën.
Als je meerdere vrouwen met jongen in je bak hebt kan het zijn dat vrouwen van elkaar jongen stelen. Hierdoor krijg je gemixte jongen groepen in leeftijd, hierbij leren de jongste visjes van de iets oudere om de aanwijzingen van de moeder op te volgen.
Video
Auteur
John de Lange|
Coby
Jelle Touwen
Copyright foto’s
Erik Bakker
F. Ingemann Hansen – Akvariefotografen.com
