Anampses geographicus – Geografische Lipvis
Anampses geographicus werd voor het eerst beschreven door Achille Valenciennes in 1840. Deze vis behoort tot de familie Labridae, die bekend staat als de lipvissen.
De geslachtsnaam Anampses is afgeleid van de Griekse woorden die verwijzen naar de morfologische kenmerken van de vissen in dit geslacht, zoals de aanwezigheid van brede, uitstekende incisiforme tanden aan de voorkant van de kaken. De soortnaam geographicus verwijst naar de geografische verspreiding van de vis, die zich uitstrekt over een groot deel van de Indo-Pacifische regio. In het Nederlands worden ze dan ook wel Geografische Lipvis genoemd.
Synoniemen: Anampses lienardi en Anampses pterophthalmus.
Beschrijving
Algemene Beschrijving van het Uiterlijk
Anampses geographicus heeft een langwerpig en zijdelings afgeplat lichaam. De vis kan een maximale lengte van 31 centimeter bereiken. De kop en flanken zijn donkerroodbruin, met blauwe lijnen en markeringen die vooral bij mannetjes meer uitgesproken zijn. De vinnen zijn roodbruin met blauwe stippen en lijnen, en de staartvin is bij juvenielen afgerond, terwijl deze bij volwassen exemplaren recht is.
Verschillen tussen Mannen en Vrouwen
Er zijn duidelijke fysieke verschillen tussen mannetjes en vrouwtjes. Mannetjes zijn vaak groter en hebben meer uitgesproken kleuren en patronen dan vrouwtjes. De mannetjes vertonen vaak meer blauwe lijnen op hun lichaam. Gedragsmatig zijn mannetjes vaak dominanter en kunnen ze territoriaal gedrag vertonen, vooral tijdens de paartijd. Juvenielen hebben minder uitgesproken kleuren en patronen dan volwassenen en hebben grote ocelli (oogvlekken) aan de uiteinden van de rug- en anaalvinnen. De kleurverschillen zijn ook gerelateerd aan geslachtsveranderingen, aangezien deze soort protogene hermafrodieten zijn, wat betekent dat vrouwtjes van geslacht kunnen veranderen naar mannetjes.
Gedrag en Temperament
Anampses geographicus is over het algemeen een vreedzame vis, maar kan agressief zijn tegenover soortgenoten van hetzelfde geslacht. Ze leven vaak in kleine groepen met één dominant mannetje en meerdere vrouwtjes. Deze vissen zijn schuw en verbergen zich vaak in het rif, waar ze zich voeden met kleine ongewervelden. Ze zijn bodembewoners en zwemmen vaak in de buurt van het rif.
Levensverwachting
De levensverwachting in het wild is niet specifiek gedocumenteerd, maar ze kunnen enkele jaren leven, afhankelijk van de omstandigheden. In een goed onderhouden aquarium kunnen ze ook enkele jaren leven, mits ze de juiste zorg en voeding krijgen.
Deze beschrijving biedt een gedetailleerd overzicht van de fysieke kenmerken, gedragskenmerken en levensverwachting van Anampses geographicus, wat nuttig kan zijn voor aquariumhouders die overwegen deze soort te houden.
Protogeen Hermafrodisme bij Anampses geographicus
De Geografische Lipvis, is een protogene hermafrodiet. Dit betekent dat individuen van deze soort hun leven beginnen als vrouwtjes en, indien nodig, van geslacht kunnen veranderen naar mannetjes. Dit fenomeen komt vaak voor bij vissoorten die in sociale groepen leven, waar de aanwezigheid van een dominant mannetje essentieel is voor de voortplanting. Wanneer het dominante mannetje uit de groep verdwijnt, bijvoorbeeld door predatie of andere oorzaken, kan het grootste en meest dominante vrouwtje in de groep het mannetje vervangen door van geslacht te veranderen.
Dit proces van geslachtsverandering is een adaptieve strategie die de voortplantingssucces van de soort vergroot. Het stelt de groep in staat om snel te reageren op veranderingen in de sociale structuur zonder te wachten op de komst van een nieuw mannetje. De geslachtsverandering gaat vaak gepaard met veranderingen in kleur en gedrag, waarbij het nieuwe mannetje vaak levendigere kleuren en een dominanter gedrag vertoont.
Biotoop
Anampses geographicus wordt van nature gevonden in de tropische Indo-Pacifische regio. Deze vissoort komt voor in verschillende ecosystemen, waaronder de Indische Oceaan, de Grote Oceaan, en specifiek in gebieden zoals het Great Barrier Reef, de Ryukyu-eilanden, en de kustwateren van Australië, Indonesië, en Fiji.
Deze vissen leven voornamelijk tussen koraalriffen en worden vaak aangetroffen in ondiepe, beschutte wateren. Hun natuurlijke habitat bestaat uit gebieden met een overvloed aan koraal en rotsen, die hen bescherming bieden tegen roofdieren en een rijke bron van voedsel vormen.
De bodem of het substraat van hun leefgebied bestaat meestal uit zand, wat essentieel is voor hun gedrag, aangezien ze zich ingraven in het zand om te rusten of zich te verbergen wanneer ze zich bedreigd voelen. Dit gedrag is een belangrijk kenmerk van hun overlevingsstrategie in het wild.
Dieet
Dieet in het Wild
In hun natuurlijke habitat voeden de Anampses geographicus zich voornamelijk met benthische macro-ongewervelden, met een sterke voorkeur voor schaaldieren. Ze jagen op kleine ongewervelden die zich in de zandbodem en tussen de rotsen van koraalriffen bevinden. Hun dieet bestaat uit amfipoden, copepoden, krill, mysis, garnalen en andere kleine schaaldieren.
Voeding in het Aquarium
In een aquariumomgeving is het belangrijk om een dieet te bieden dat vergelijkbaar is met hun natuurlijke voedselbronnen. Het wordt aanbevolen om ze te voeden met grotere schaaldieren zoals garnalen en krabben, evenals kleinere schaaldieren zoals krill, mysis en artemia. Het aanbieden van levend voedsel kan helpen bij het succesvol acclimatiseren van de vis in het aquarium. Het is ook nuttig om frequent te voeren, vooral wanneer de vis nieuw is in het aquarium.
Wat Niet te Voeren
Het is belangrijk om te vermijden dat je voedsel aanbiedt dat niet overeenkomt met hun natuurlijke dieet, zoals plantaardig voedsel of voedsel dat te groot is om gemakkelijk te consumeren. Vermijd ook voedsel dat niet vers is of dat niet geschikt is voor carnivoren, aangezien dit kan leiden tot gezondheidsproblemen.
Reef Safe?
Anampses geographicus wordt beschouwd als reef safe met voorzichtigheid. Hoewel ze geen koraal of poliepen eten, kunnen ze een bedreiging vormen voor kleine ongewervelden zoals garnalen en krabben. Grotere decoratieve ongewervelden zoals zeesterren en komkommers worden meestal met rust gelaten, maar kleinere siergarnalen kunnen te verleidelijk zijn voor de vis om te weerstaan. Daarom is het belangrijk om voorzichtig te zijn bij het introduceren van deze vis in een rifaquarium met kleine ongewervelden.
Het Aquarium voor Anampses geographicus
Aquariumgrootte en Inrichting
Voor het houden van de Geografische Lipvis, is een aquarium van minimaal 700 liter aanbevolen. Als je meerdere paren wilt houden, is een aanzienlijk groter aquarium nodig, bij voorkeur een aquarium van minstens 2000 liter. Het aquarium moet worden ingericht met veel rotsen en koraalstructuren, die schuilplaatsen bieden en een natuurlijke omgeving nabootsen. Het substraat moet bestaan uit een dikke laag zand, minimaal 5 cm diep, zodat de vissen zich kunnen ingraven wanneer ze zich bedreigd voelen of willen rusten.
Waterwaardes
De ideale waterwaardes voor Anampses geographicus in het aquarium zijn een temperatuur tussen 22°C en 27°C, met een stabiele pH-waarde rond 8.1 tot 8.4. Het is belangrijk dat het water goed gefilterd en belucht is om de gezondheid van de vissen te waarborgen.
Introductie in het Aquarium
Deze soort moet niet direct na het opstarten van het aquarium worden geïntroduceerd. Het is essentieel dat het aquarium goed is gerijpt, zodat er voldoende algen en micro-organismen zijn gegroeid die als natuurlijke voedselbron kunnen dienen. Dit helpt de vis zich beter aan te passen aan de nieuwe omgeving.
Compatibiliteit met Andere Bewoners
Anampses geographicus kan goed samenleven met vreedzame vissoorten zoals dwergkeizers, anthias, blennies, en kardinaalbaarzen. Het is belangrijk om agressieve of zeer actieve vissen zoals grote keizers, trekkervissen, en sommige dwergzeebaarzen te vermijden, omdat deze de lipvissen kunnen intimideren of verstoren. Het is ook belangrijk om te zorgen dat er geen andere mannelijke Anampses geographicus in hetzelfde aquarium worden gehouden, om territoriale conflicten te voorkomen.
Kweek in het Aquarium
Er zijn geen gedocumenteerde gevallen bekend van succesvolle kweek van Anampses geographicus in een standaard huisaquarium.
Bijzonderheden van Anampses geographicus
De Anampses geographicus, ook bekend als de Geografische Lipvis, heeft enkele interessante kenmerken en bijzonderheden die verder gaan dan de basisinformatie over hun uiterlijk, gedrag en leefomgeving.
Taxonomische Complexiteit:
De taxonomie van de Anampses geographicus is complex en heeft geleid tot enige verwarring in de wetenschappelijke gemeenschap. Dit komt deels door de variatie in kleurpatronen die deze vissen vertonen, afhankelijk van hun leeftijd en geslacht. Historisch gezien zijn er verschillende synoniemen en classificaties geweest, zoals Anampses pterophthalmus, die nu als synoniem wordt beschouwd.
Kleurvariaties en Seksuele Dimorfie:
De Anampses geographicus vertoont aanzienlijke kleurvariaties, niet alleen tussen mannetjes en vrouwtjes, maar ook tussen juvenielen en volwassenen. Deze variaties zijn zo uitgesproken dat ze ooit hebben geleid tot de identificatie van meerdere vermeende soorten binnen hetzelfde geslacht.
Gedrag en Ecologie:
Deze soort is een protogene hermafrodiet, wat betekent dat de grootste en meest dominante vrouwtjes van geslacht kunnen veranderen naar mannetjes wanneer de sociale structuur dat vereist. Dit gedrag is een adaptieve strategie die helpt bij het handhaven van een stabiele sociale structuur binnen hun groepen.
Habitat en Verspreiding:
Anampses geographicus komt voor in de tropische Indo-Pacifische regio, met een verspreidingsgebied dat zich uitstrekt van Mauritius tot Fiji, en van de Ryukyu-eilanden tot West-Australië en het Great Barrier Reef. Ze worden vaak aangetroffen in ondiepe koraalriffen, maar kunnen ook in algenrijke habitats voorkomen.
Voeding en Voedselvoorkeuren:
In het wild voeden ze zich voornamelijk met benthische macro-ongewervelden, zoals schaaldieren. Dit dieet is essentieel voor hun overleving en welzijn, zowel in het wild als in gevangenschap.
Aquariumuitdagingen:
Het succesvol houden van Anampses geographicus in een aquarium vereist zorgvuldige aandacht voor hun dieet en leefomgeving. Ze zijn gevoelig voor transport en acclimatisatie, en het is belangrijk om een goed gerijpt aquarium te hebben met voldoende natuurlijke voedselbronnen.
Deze bijzonderheden bieden een dieper inzicht in de complexiteit en de unieke eigenschappen van de Anampses geographicus, wat hen tot een fascinerend onderwerp maakt voor zowel wetenschappers als aquariumliefhebbers.
Conclusie
De Anampses geographicus, of Geografische Lipvis, is een fascinerende soort die enige ervaring vereist om succesvol in een aquarium te houden. Deze vissen zijn gevoelig voor transport en acclimatisatie, en vereisen een goed gerijpt aquarium met een dikke zandbodem om zich in te kunnen ingraven. Ze zijn over het algemeen vreedzaam, maar kunnen agressief zijn tegenover soortgenoten van hetzelfde geslacht.
Hoewel ze als reef safe worden beschouwd, kunnen ze een bedreiging vormen voor kleine ongewervelden zoals garnalen. Het is belangrijk om ze te voorzien van een dieet dat rijk is aan schaaldieren en om ze meerdere keren per dag te voeren, vooral wanneer ze nieuw zijn in het aquarium. Met de juiste zorg en aandacht kunnen ze een prachtige aanvulling zijn op een goed onderhouden rifaquarium.
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s
