Amplexidiscus fenestrafer – Groot Olifantsoor
Amplexidiscus fenestrafer is in 1980 officieel beschreven door Dunn en Hamner. Ze maken onderdeel uit van de familie Discosomidae in het Nederlands ook wel oren genoemd. De familie kent vijf geslachten. Amplexidiscus fenestrafer is monotypisch wat betekent dat het de enige soort binnen dit geslacht is.
In het Nederlands wordt deze soort ook wel Groot Olifantsoor of Reuze Olifantsoor genoemd.
Beschrijving
Zoals de Nederlandse naam Groot Olifantsoor al doet vermoeden, wordt deze soort groot. Ze kunnen een doorsnede bereiken van 25 centimeter, in het wild worden ze zelfs nog groter tot zo’n 40 centimeter. Oren zitten qua bouw tussen anemonen en koraal in. Ze hebben de poliepen van koraal maar bouwen geen hard exoskelet. Net als bij echte koralen hebben ze vaak weer wel een symbiose met algen (zoöxanthellen).
De kleur van dit oor wordt voornamelijk bepaald door de zoöxanthellen, dit zijn de symbiotische algen. De kleur kan variëren van beige, bruin tot groen.
De schijf van Amplexidiscus fenestrafer bevat korte tentakels. De rand van de schijf bevat niet zozeer tentakels maar wel uitsteeksels. Bij de grotere oren zie je een duidelijke afscheiding tussen de centraal gelegen tentakels en de uitsteeksels op de rand.
Biotoop
Het Groot Olifantsoor komt voor in de Indische Oceaan en het Westen van de Stille Oceaan. Ze vormen kleine kolonies op dieptes van vijf tot vijfentwintig meter.
Dieet
De Amplexidiscus fenestrafer krijgt voornamelijk zijn energie door de symbiose tussen de zoöxanthellen en het oor. Door fotosynthese groeien de algen en voorzien het oor van energie. Aan de tentakels is echter te zien dat het Groot Olifantsoor ook voedingsstoffen binnenkrijgt door zelf wat voedsel te vangen. Dit kunnen ongewervelden, kleine zeesterren, zeekomkommers, wormen en zelfs kleine vissen zijn. Vooral nieuwe bewoners in het aquarium kunnen zich vergissen en gevangen worden.
Als een prooi is gevangen dan vouwt het oor zich op. Net als een tulp sluit de schijf zich als een bloemknop. De conus vormige tentakels reageren op aanraking waarna de schijf zich snel sluit. Een garnaal die over de schijf loop en een tentakel raakt of een vis die ’s nachts gaat liggen om te slapen kunnen zo snel gevangen raken.
Jonge Amplexidiscus fenestrafer kunnen redelijk snel groeien als je ze af en toe bijvoert. Plaats hiervoor een klein visje of garnaal bij de mondopening, raak een tentakel en de schijf sluit zich. Volwassen dieren groeien niet verder als ze eenmaal volgroeid zijn, ook niet als je ze bijvoert.
Het Aquarium
Oren kunnen toe met wat minder licht dan echte koralen. Ze zijn daarmee een geschikte kandidaat voor onderaan of in het midden van het aquarium. Een gemiddelde stroming is prima. Zorg er echter wel voor dat het Groot Olifantsoor niet constant door de stroming op- en neer beweegt, ze zullen dan langzaam wegkwijnen.
De temperatuur mag liggen tussen de 23 en 26 graden Celsius. pH tussen de 8.1 en 8.4.
Om zijn plek te verdedigen kan Groot Olifantsoor wat netelen maar laten meestal de buren redelijk met rust. Ze zijn zelf wel gevoelig voor een teveel aan netelcellen, let dus op als je veel sterk netelende dieren hebt.
Voortplanting van Amplexidiscus fenestrafer – Groot Olifantsoor
Amplexidiscus fenestrafer kan zich op verschillende manieren voortplanten. In het aquarium zal dit vrijwel altijd gebeuren door knopvorming of door deling. Dit zijn aseksuele manieren van voortplanting waarbij geen andere dieren nodig zijn. Deling is goed te zien doordat het oor twee mond openingen krijgt. Hierna zal het oor zich ontwikkelen tot twee losse oren.
In het wild planten ze zich ook voort door het loslaten van eieren en sperma. In het aquarium zal dit niet (vaak) gebeuren (zie ook het artikel Koraal voor meer info over opbouw van koraal en voortplanting).
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s
Jan Messersmith – CC BY-NC-ND 2.0
Pattfwi – CC BY-SA 2.0
Jim Pol
Oscar Okkerse
Referenties
Wikipedia
Het Aquarium 07-2000 – Aquariumervaringen met het Groot Olifantsoor Amplexidiscus fenestrafer – bladzijde 232-233
TFHMagazine.com
