Actinodendron plumosum – Hellevuur Anemoon
Actinodendron plumosum werd voor het eerst beschreven door Haddon in 1898. Deze anemoon behoort tot de familie Actinodendridae. De geslachtsnaam Actinodendron is afgeleid van het Griekse ‘aktis’ (straal) en ‘dendron’ (boom), wat verwijst naar de boomachtige structuur van de tentakels. De soortnaam plumosum betekent ‘gevederd’ in het Latijn, wat verwijst naar de franjeachtige tentakels van de anemoon. In het Nederlands worden ze ook wel Hellevuur Anemoon genoemd.
Synoniemen: Actinodendron alcyonidium.
Beschrijving
Actinodendron plumosum heeft een schijf die een diameter van 30 cm kan bereiken. De tentakels zijn sterk vertakt en kunnen een lengte van 12 centimeter bereiken, waardoor de anemoon een franjeachtige, bijna koraalachtige uitstraling heeft. De kleur varieert van lichtgeelgroen, lichtbruin tot bruin, lichtgroen tot grijs.
Deze anemoon leeft in symbiose met commensale garnalen zoals Ancylocaris brevicarpalis en Ancylomenes tosaensis. De garnalen vinden bescherming tussen de tentakels van de anemoon, terwijl de anemoon profiteert van de schoonmaakdiensten van de garnalen.
Biotoop
Actinodendron plumosum wordt gevonden in de tropische wateren van de Indo-Pacifische regio, waaronder de westelijke centrale Stille Oceaan, Nieuw-Caledonië, Palau en het Groot Barrièrerif. Ze leven in zandvlakten, lagunezand en Halimeda-plekken, vaak begraven in het zand met alleen hun orale schijf en tentakels zichtbaar. Hun natuurlijke habitat bestaat uit een rustige, beschermde omgeving met minimale turbulentie en een bodem van zand of koraalpuin.
Dieet
In het wild voedt Actinodendron plumosum zich met zoöplankton en kleine vissen die verstrikt raken in hun stekende tentakels. In een aquarium moeten ze worden bijgevoerd met kleine stukjes vis, garnalen of speciaal anemoonvoer. Het is raadzaam om geen grote stukken voedsel te geven, omdat dit kan leiden tot vervuiling van het water.
Het Aquarium
Het aquarium voor Actinodendron plumosum moet minimaal 200 liter zijn, en groter als je meerdere exemplaren wilt houden. Het aquarium moet worden ingericht met zand als substraat en enkele rotsen of koraalpuin om een natuurlijke omgeving na te bootsen. Deze anemoon houdt van een matige stroming en heeft geen sterke verlichting nodig. De waterwaarden moeten stabiel zijn met een temperatuur tussen 24-28°C, een pH van 8.1-8.4, en een zoutgehalte van 1.023-1.025.
Deze anemoon is sterk netelend en kan andere bewoners in het aquarium schaden. Het is het beste om ze te houden met soorten die bestand zijn tegen hun steken, zoals bepaalde garnalen en vissen die niet in de buurt van de anemoon komen.
Wandelen
Actinodendron plumosum kan zich verplaatsen, vooral als de omstandigheden in het aquarium niet ideaal zijn. Ze verplaatsen zich meestal om een betere plek te vinden met geschikte stroming en licht. Om dit te voorkomen, moet je zorgen voor stabiele waterwaarden en een geschikte habitat.
Giftig voor de mens
Is deze anemoon giftig voor de mens? Ja, Actinodendron plumosum, ook bekend als de Hellevuur Anemoon, is giftig voor mensen. Deze anemoon kan ernstige en pijnlijke steken veroorzaken door de nematocysten in zijn tentakels. De nematocysten bevatten twee typen toxinen: spirocysten en basitrichous isorhizas, waarbij de basitrichous isorhizas verantwoordelijk zijn voor de meeste giftige effecten.
Hoe werkt het gif?
De nematocysten van Actinodendron plumosum bevatten een complex gif dat voornamelijk bestaat uit basitrichous isorhizas. Deze nematocysten hebben een dikke, dubbelwandige capsule en een spiraalvormige buis die bij aanraking wordt uitgestoten. Het gif veroorzaakt een onmiddellijke stekende pijn, gevolgd door een brandend gevoel, roodheid, en zwelling. Het gif bevat waarschijnlijk 5-hydroxytryptamine (serotonine), een stof die pijn veroorzaakt en histamine vrijmaakt, wat leidt tot vasoconstrictie of vasodilatatie afhankelijk van de dosis en het getroffen gebied.
Symptomen van een steek:
- Directe symptomen: Een scherpe stekende pijn, vergelijkbaar met een bijensteek, gevolgd door een brandend gevoel, roodheid, en zwelling.
- Latere symptomen: Petechiale bloedingen, ecchymose, lokale necrose, en ulceratie. In ernstige gevallen kunnen secundaire infecties optreden.
- Algemene symptomen: Koorts, koude rillingen, malaise, buikpijn, misselijkheid, braken, hoofdpijn, extreme dorst, en uitputting.
Behandeling van een steek:
- Directe maatregelen:
- Spoel de getroffen plek onmiddellijk met azijn of heet water om de activiteit van de nematocysten te verminderen.
- Gebruik zeep, alcohol, zonnebrandolie, olie, of een ander beschikbaar materiaal om de nematocysten te inactiveren.
- Verwijder de nematocysten zo snel mogelijk met een handdoek, doek, zeewier, stok, of een handvol zand.
- Medische behandeling:
- Topische of orale cortisonepreparaten kunnen nuttig zijn.
- Orale antihistaminica en topische antihistaminische crèmes kunnen helpen bij het verlichten van urticariële laesies en symptomen.
- Bij ernstige reacties is het raadzaam om medische hulp te zoeken voor verdere behandeling en monitoring.
Preventie:
- Vermijd contact met de anemoon door beschermende duikkleding te dragen, zoals goede kwaliteit leren, zware canvas, plastic, of rubberen handschoenen.
- Wees voorzichtig bij het waden of zwemmen in wateren waar Actinodendron plumosum voorkomt, aangezien deze anemoon moeilijk te herkennen kan zijn omdat hij lijkt op een met mos bedekte rots of een stuk spons.
Voortplanting
In het wild plant Actinodendron plumosum zich voort door het loslaten van eieren en sperma in het water, waar bevruchting plaatsvindt. In een aquarium kunnen ze zich soms splitsen, maar dit gebeurt zelden zonder menselijke tussenkomst. Het handmatig splitsen van de anemoon kan ook worden geprobeerd, maar dit vereist ervaring en zorgvuldigheid.
Bijzonderheden
Een bijzonder kenmerk van Actinodendron plumosum is hun vermogen om zich volledig in het zand terug te trekken wanneer ze worden verstoord, waardoor ze vrijwel onzichtbaar worden. Ze hebben ook een zeer krachtige en pijnlijke steek, wat hen een van de gevaarlijkere anemonen maakt om mee om te gaan.
Conclusie
Actinodendron plumosum is een fascinerende maar uitdagende anemoon om in een aquarium te houden. Ze vereisen specifieke omstandigheden en kunnen gevaarlijk zijn voor andere bewoners en de aquariaan zelf. Deze anemoon is daarom meer geschikt voor ervaren aquarianen die bekend zijn met de zorg voor giftige soorten.
Video
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s
