Acanthurus lineatus – Gestreepte Doktersvis
Acanthurus lineatus werd voor het eerst beschreven door Carl Linnaeus in 1758. Deze vis behoort tot de familie Acanthuridae, die bekend staat als de doktersvissen en eenhoornvissen. De familie Acanthuridae bestaat uit zes geslachten, waaronder het geslacht Acanthurus, dat ongeveer 40 soorten bevat.
De geslachtsnaam Acanthurus is afgeleid van het Griekse “akantha” (doorn) en “oura” (staart), verwijzend naar de scherpe doorn aan beide zijden van de staart. De soortnaam lineatus betekent “gestreept” in het Latijn, verwijzend naar de gele en blauwe strepen op het lichaam van de vis.
Synoniemen:
- Chaetodon lineatus
- Ctenodon lineatus
- Harpurus lineatus
- Hepatus lineatus
- Rhombotides lineatus
- Teuthis lineatus
- Acanthurus vittatus
Beschrijving
Algemene beschrijving:
Acanthurus lineatus heeft een diep en zijdelings afgeplat lichaam. De kop en flanken zijn bedekt met afwisselende zwartomrande blauwe en gele strepen, terwijl de onderkant van het lichaam een bleke lavendel tot blauwachtige witte kleur heeft. De vinnen zijn ook kleurrijk: de rugvin is fijn gestreept in lichtblauw en geel, de anaalvin is grijs met een gele basisband en een lichtblauwe rand, en de staartvin is zwartachtig met een grote grijze halve maan in het midden. Deze vis kan een maximale lengte van 38 centimeter bereiken.
Verschillen tussen mannen en vrouwen:
Er zijn geen duidelijke fysieke verschillen tussen mannetjes en vrouwtjes van deze soort. Gedragsmatig zijn mannetjes echter territoriaal en verdedigen ze een gebied met een harem van vrouwtjes.
Gedrag en temperament:
Acanthurus lineatus is territoriaal en kan agressief zijn, vooral tegenover soortgenoten en andere vissen die zijn territorium binnendringen. Volwassen vissen kunnen in scholen zwemmen, vooral tijdens het paaien, terwijl juvenielen meestal solitair zijn. Ze zijn voornamelijk herbivoor en grazen overdag op algen.
Levensverwachting:
In het wild kunnen deze vissen tot 46 jaar oud worden.
De Scalpels
De Acanthurus lineatus, ook bekend als de gestreepte doktersvis, heeft een opvallend kenmerk dat hem onderscheidt van veel andere vissoorten: de scherpe, scalpelachtige doorns aan beide zijden van zijn staart. Deze doorns, ook wel “scalpels” genoemd, zijn een belangrijk verdedigingsmechanisme voor de vis.
Kenmerken van de Scalpels
- Locatie en Structuur:
De scalpels bevinden zich aan de basis van de staartvin, op de staartwortel. Ze zijn lancetvormig en kunnen worden uitgestoken wanneer de vis zich bedreigd voelt. - Functie:
De scalpels dienen als verdedigingswapens tegen roofdieren en andere vissen. Wanneer de vis zich bedreigd voelt, kan hij deze scherpe doorns gebruiken om aanvallers af te weren. Dit mechanisme is bijzonder effectief vanwege de scherpe rand en de mogelijkheid om diepe snijwonden toe te brengen. - Giftigheid:
De doorns zijn bedekt met een giftige slijmlaag, wat de effectiviteit van de verdediging verder vergroot. Een steek van deze doorns kan zeer pijnlijk zijn en infecties veroorzaken bij aanvallers, inclusief mensen. - Gedrag:
Tijdens territoriale conflicten of wanneer de vis zich bedreigd voelt, kan hij de doorns uitsteken en gebruiken in agressieve interacties. Dit gedrag wordt vaak waargenomen bij het verdedigen van hun territorium tegen indringers. - Waarschuwing:
Hoewel de doorns niet altijd zichtbaar zijn, kunnen de vissen hun lichaamshouding en kleurpatronen aanpassen om potentiële bedreigingen te waarschuwen voor hun aanwezigheid. Dit kan een visuele waarschuwing zijn voor andere vissen om uit de buurt te blijven.
De scherpe scalpels op de staart van de Acanthurus lineatus zijn een cruciaal onderdeel van hun verdedigingsmechanisme. Deze doorns bieden bescherming tegen roofdieren en helpen bij het handhaven van territoriale grenzen. Het is belangrijk voor aquariumhouders om voorzichtig te zijn bij het hanteren van deze vissen om verwondingen te voorkomen.
Biotoop
De Gestreepte Doktersvis wordt gevonden in de Indo-Pacifische regio, inclusief de kusten van Oost-Afrika, de Mascarene-eilanden, Hawaï, de Marquesas-eilanden, Zuid-Japan, het Groot Barrièrerif en Nieuw-Caledonië. Ze leven voornamelijk in koraalriffen en lagunes, vaak in ondiepe kustwateren en in de buurt van golfslagzones. Hun natuurlijke habitat bestaat uit koraal- en rotsachtige omgevingen met een overvloed aan algen.
Dieet
In het wild:
De Acanthurus lineatus voedt zich voornamelijk met algen, maar kan ook kleine schaaldieren eten.
In het aquarium:
In het aquarium moeten ze een dieet krijgen dat rijk is aan plantaardig materiaal, zoals macroalgen (bijv. zeewier/nori) en microalgen (bijv. spirulina). Ze kunnen ook kleine schaaldieren zoals krill, mysis en artemia eten.
Reefsafe:
Ja, deze soort is reefsafe en eet geen koraal, poliepen of garnalen.
Het Aquarium
Aquariumgrootte:
Het aquarium moet minimaal 1000 liter zijn om één exemplaar te houden. Voor meerdere exemplaren is een nog groter aquarium nodig om territoriale conflicten te minimaliseren.
Inrichting:
Het aquarium moet worden ingericht met veel koraal en rotsen om schuilplaatsen te bieden en algen te laten groeien. Gebruik een zand- of fijngrindsubstraat.
Waterwaardes:
De ideale waterwaarden zijn een temperatuur van 24-30°C, een pH van 8.0-8.5, en een soortelijk gewicht van 1.020-1.025.
Introductie:
Introduceer deze soort pas in een goed gerijpt aquarium met voldoende algen.
Compatibiliteit:
Deze soort kan goed samenleven met andere vreedzame rifvissen zoals clownvissen, gobies, en lipvissen, maar vermijd het samenhouden met andere agressieve of territoriale vissen.
Kweek van Acanthurus lineatus
Er zijn geen specifieke gegevens beschikbaar over het kweken van Acanthurus lineatus in een aquarium. In het wild vormen ze paaigroepen en leggen ze eieren in open water.
Het afzetten
Tijdens het paaien kunnen de kleuren van de vissen intenser worden. Het paaien vindt meestal plaats in de ochtend en de eieren worden in open water gelegd. De exacte hoeveelheid eieren en hun grootte en kleur zijn niet gedocumenteerd.
Opgroeien van de jongen
Er zijn geen specifieke gegevens beschikbaar over het uitkomen van de eieren. In het wild hebben de jongen de neiging om in ondiep water te blijven totdat ze volwassen zijn.
Bijzonderheden
Een bijzonder kenmerk van de Acanthurus lineatus is hun territoriale gedrag en de agressie die ze vertonen tegenover indringers, zowel van hun eigen soort als van andere soorten. Ze hebben ook een scherpe, giftige doorn aan beide zijden van hun staart, die ze gebruiken voor verdediging.
Conclusie
De Acanthurus lineatus is een prachtige maar uitdagende vis om in een aquarium te houden. Ze vereisen een groot aquarium met veel schuilplaatsen en een dieet dat rijk is aan plantaardig materiaal. Hun territoriale en agressieve gedrag maakt ze minder geschikt voor beginners, maar met de juiste zorg en omgeving kunnen ze een indrukwekkende aanvulling zijn op een goed onderhouden rifaquarium.
Video
Auteur
John de Lange
Copyright foto’s
Russell Gilbert
Hristo Hristov
Rickard Zerpe – CC BY 2.0
zsispeo – CC BY-NC-SA 2.0
Paul Asman en Jill Lenoble – CC BY 2.0
Beoordelingen
Er zijn nog geen beoordelingen.