Fundamenteel voor het succes van een goed draaiend aquarium zijn stabiele waterwaardes, mogelijk gemaakt door een regelmatig onderhoudsprogramma. Dit omvat regelmatige verwijdering van vaste deeltjes (uitwerpselen, niet opgegeten voedsel, afval, enzovoorts). De verwijdering van algen van de aquarium wanden, het verwijderen van zwevende deeltjes door het filter, en regelmatig water verversen.
Er zijn tal van testkits verkrijgbaar in de aquariumhobby voor het testen van de water parameters. Degenen die zich op de eerste plaats bezig houden met het houden van vissen zijn: opgeloste zuurstof, temperatuur, pH, alkaliteit, hardheid, en kooldioxide. Echter, veel opgeloste stoffen, die door de gemiddelde hobbyist niet kunnen worden gemeten, kunnen zich in een aquarium snel ophopen, met name als het water niet met een regelmatig schema wordt ververst. Deze opgeloste stoffen blijven grotendeels onbekend, maar bestaan onder andere uit organische zuren, suikers, microben, fenolen, eiwitten, hormonen en fijne deeltjes detritus. De toxiciteit van deze opgeloste stoffen is voor vissen niet geheel bekend, echter uit onderzoek bleek dat bepaalde onderdelen de groei en ontwikkeling van vissen remt en verhoogt de gevoeligheid van de vissen voor ziektes. Sommige wetenschappers denken dat er een directe relatie bestaat tussen hoge niveaus van deze stoffen en een hoge graad van ziekteverwekkers in aquaria.
Waterverversingen
Een variabel deel van deze opgehoopte stoffen is gemakkelijk afbreekbaar en verbruikt aanzienlijke hoeveelheden zuurstof, waardoor het kooldioxide niveau stijgt, de pH wordt verlaagt, en bijdraagt aan de verslechtering van de waterkwaliteit. Daarom leidt de verlaging van deze stoffen uiteindelijk tot een betere waterkwaliteit en gezondere exemplaren. Alleen regelmatige waterverversingen zal de concentratie van deze stoffen verlagen en de stabiele omgeving herstellen. Hoe vaker het water wordt ververst, hoe lager de belasting voor het systeem en haar bewoners. De meeste regenboogvissen genieten van waterverversingen; ze lijken erdoor gestimuleerd te worden, zolang er maar geen sprake is van een zo grote verandering in watersamenstelling dat dit weer stress veroorzaakt.
Waterverversingen zijn een van de makkelijkste dingen die je kunt doen voor je vissen, en dit zal meer doen voor hun gezondheid en levensduur dan de meeste high-tech-filtratie-en controlesystemen kunnen doen zonder ondersteuning van waterverversingen. Er bestaan geen systemen, ondanks de misleidende beweringen van het tegendeel, die waterverversingen kunnen vervangen. Wekelijks verversingen van tussen de 25-35% moeten worden gebruikt om grote veranderingen in de kwaliteit en chemie van het water te voorkomen. Wekelijkse verversingen van ten minste 50% zijn voor regenboogvissen nodig indien ze gehouden worden met een hoge bevolkingsdichtheid.
Grint in het aquarium “stofzuigen”
In het substraat in zwaar gevoede, overbevolkte of verwaarloosde aquaria kan zich snel organisch afval opstapelen, vooral wanneer het water niet volgens een regelmatig schema wordt ververst. Dit afval zal de groei van bacteriën stimuleren die zuurstof gebruiken. Als de opgeloste zuurstof in het water is verbruikt raakt het water vervuild en de vissen kunnen dan sterven. De beste manier om dit probleem te voorkomen is het grind elke keer dat u een water ververst te “stofzuigen”. Dit proces verwijdert organisch afval, die anders misschien het grindbed verstoppen. Echter, als het grind eenmaal verontreinigd is, dan moet het aquarium worden geleegd, schoongemaakt en het grind grondig gewassen worden voor het aquarium opnieuw wordt ingericht.
De meest voorkomende toestellen voor het stofzuigen van het grind is een sifon met een grote cilinder op het eind van een lange, smalle buis. Deze apparaten zijn algemeen leverbaar via de aquarium winkels. Het grote uiteinde wordt in het aquarium geplaatst, het smalle uiteinde in een emmer die lager staat dan het waterniveau in het aquarium. Beweeg het grote eind op en neer in het aquarium om een waterstroom te starten richting de emmer. Steek vervolgens het brede uiteinde van de hevel in het grind en beweeg deze langzaam op en neer. Indien correct gebruikt, zal dit de opgebouwde afvalstoffen verwijderen uit het grind zonder enig grind op te zuigen. Herhaal dit over de hele bodem van het aquarium, tot de emmer vol is. Dan trek je de sifon uit het aquarium om de waterstroom te stoppen. Als er meer water moet worden ververst , kan dit worden herhaald. Vervang het verwijderde water met nieuw, geconditioneerd water dat is aangepast aan de dezelfde chemische samenstelling als het aquarium.
Onderhoud valt mee
Hoewel ik een aantal routine klusjes van het onderhoud in het aquarium gedetailleerd heb beschreven, is het werk niet zo veel als het lezen van dit artikel is. Hoe minder er met een aquarium wordt gerommeld des te beter, en, als regel, als het in eerste instantie goed wordt opgezet vereist het verder zeer weinig verdere aandacht. Het betekent niet dat een groot deel van de tijd moet worden besteed aan elke dag verzorgen van de vissen en planten. Een paar minuten per dag de vissen voeren, verwijderen van niet opgegeten voedsel, en kijken of alle vissen zijn in goede gezondheid verkeren is voldoende. Eens per week zal de aquariaan een half uurtje, misschien iets langer, planten herschikken, overtollig sediment verwijderen, water verversen, het filter schoonmaken en het glas aan de voorkant schoonmaken. Het is belangrijk er notie van te nemen dat deze activiteiten regelmatig moeten worden uitgevoerd, want als je eenmaal een aquarium verwaarloosd, wordt de hele zaak een last in plaats van de ontspannen hobby die het zou kunnen met een beetje zorg.
Auteur: Adrian R. Tappin
Bron: Home of the Rainbowfish
Vertaling: J. de Lange
