Bij ongeveer 98% van de alle gemeentelijke watervoorzieningen in de VS is chloor of chlooramine aan het water toegevoegd. Dit chloor wordt toegevoegd om bacteriën in het water te doden. Als dit niet zou gebeuren, zouden mensen door water overgedragen ziekten krijgen.
Dit chloor en chlooramine zijn zelfs in zeer kleine hoeveelheden (> 0,05 ppm) giftig voor vissen. Het is belangrijk om iets genoemd een “conditioner” te gebruiken om dit chloor en chlooramine te neutraliseren.
Chloor verwijderaars of “conditioners”
Mijn aanbeveling met conditioners is eenvoudig:
Koop UITSLUITEND conditioners waarop “natriumthiosulfaat” op de fles in de ingrediëntenlijst staat. Gebruik dan 5X de aanbevolen dosering.
(redactie: alleen als er chloor in het kraanwater zit)
Als het kraanwater chloor of chlooramine bevat, kan het water worden behandeld met een conditioner in de waterverversingsemmer. Daarna kan het aan het aquarium worden toegevoegd. Als alternatief kan de conditioner aan de tank worden toegevoegd voordat het water wordt toegevoegd. Dosering dient gebaseerd te zijn op de hoeveelheid verschoon water. De hoeveelheid moet NIET worden berekend op basis van de aquariuminhoud.
Wanneer een in het watersysteem chloramine wordt gebruikt, moeten de chloorpulsen frequent zijn. Afhankelijk van de waterkwaliteit kan dit zo vaak als wekelijks zijn. Dit is de reden waarom sommige leveranciers van conditioners vijf keer het niveau van conditioner voor chlooramines aanbevelen dan voor chloor wordt gebruikt.
Merk op dat voor discussie doeleinden chloor en chlooramine identiek zijn. Alle conditioners die chloor neutraliseren, neutraliseren ook chlooramine met dezelfde efficiëntie. Er zijn slechts enkele subtiliteiten over de behandeling van chlooramines (die te maken hebben met de ammoniak in de chlooramine) die een aparte bespreking vereisen.
Chloorpuls gebeurtenissen
Wanneer men het water ververst met chloorwater en conditioner, is er een serieus probleem dat alle vissen in een aquarium zeer snel kan doden, van seconden tot dagen. “Normale” chloreringsniveaus zijn 0,5 tot 2 delen per miljoen (ppm) chloor. De meeste chloor “neutralisatoren” en behandelingen neutraliseren tussen 1,0 en 2 ppm chloor.
Hier is een relevante opmerking op deze website:
“Een kleinigheidje waarvan ik hoop dat het mijn medehobbyist zal helpen
Ik heb gemerkt dat mijn water uit de kraan slecht ruikt (zoals chloor). De eerste keer dat ik een waterverversing deed nadat ik dit had gedaan. Ik moest mijn dechlorinaat opnieuw doseren om op nul te komen. Ik gebruik een zwembadtestkit om mijn water te controleren voordat ik het in de tank pomp. Ik vul een ton van 120 liter en dechloreer deze voor mijn waterverversing.
Ik kreeg vandaag deze mail:
Beste Cal Water-klant:
Sommige klanten van Cal Water kunnen tijdelijk een andere smaak en geur van hun water ervaren als gevolg van stijgende temperaturen en algen in de rivier de Kern, waaruit we water halen. We behandelen het water om het veilig te gebruiken en te drinken. Hoewel onaangenaam, kunt u er zeker van zijn dat de smaak en geur alleen esthetische kwesties zijn; we controleren de waterkwaliteit nauwgezet en uw water blijft voldoen aan de all federale en staatsnormen die zijn opgesteld om de volksgezondheid te beschermen.
In de tussentijd kun je een open kan water in de koelkast zetten, waardoor de geur sneller vervliegt. Als het niet duidelijk is of als u zich zorgen maakt, neem dan contact met ons op.”
Waterleveranciers zullen normaal gesproken periodiek tot 4 ppm vrij chloor behandelen. Dit is wat vaak een “chloorpuls” of een “chloorkogel” wordt genoemd. De 4 ppm vrij chloor of chlooramine is het maximum dat is toegestaan volgens de EPA-regels.
Het merendeel van de watervoorraden in de VS wordt momenteel behandeld met chlooramine, chloor gecombineerd met ammoniak. De stikstof in de ammoniak voedt onschadelijke soorten bacteriën die een “biofilm” vormen op het oppervlak van de waterleidingen. Wanneer deze biofilm een bepaalde dikte bereikt, zullen “slechte” pathogene bacteriën zich onder de biofilm kunnen voortplanten.
De leidingen worden dus behandeld met 3 tot 4 ppm chloor om de biofilms te verwijderen. Met nieuwe regelgeving kan dit zelfs eenmaal per week. Soms gaat dit gepaard met wat men noemt “lijnspoeling”, waarbij brandkranen worden geopend. Hetzelfde niveau van chloor kan worden gebruikt wanneer het water een vieze smaak heeft door algen in de watertoevoer.
Merk op dat een soortgelijk probleem zich kan voordoen wanneer men bronwater heeft. Bronwater bevat doorgaans geen chloor, maar het kan zeer weinig zuurstof en/of zeer veel koolstofdioxide bevatten. Deze twee doden enorm veel vissen, net als chloorpulsen.
Omdat sterfgevallen als gevolg van “chloorpulsen”, lage zuurstof en kooldioxide heel vaak verkeerd worden gediagnosticeerd, is dit de bron van veel mythes over het houden van vissen. Enkele van die mythes zijn:
- Grootschalige waterverversingen (40% tot 95%) doden veel vissen.
- Ammoniak- of nitrietpieken doden snel veel vissen
- Hele aquariums met vissen kunnen worden geëlektrocuteerd
- Water verversen met water, zelfs een paar graden verschil met het aquariumwater, zal de vissen “schokken” en ze doden.
- Het verversen van water met water met een andere pH, GH of KH zal de vissen “schokken” en doden.
Dit zijn ALLEMAAL slechts mythen en zijn gewoon niet waar
We gaan hieronder dieper in op elk van deze mythen.
Er zijn verschillende dingen die van de ene op de andere dag veel vissen kunnen doden. Een vastzittende verwarming, een stroomstoring die de beluchting in een zwaar bezet aquarium stopt, of zelfs een bacteriële infectie kan het veroorzaken. Maar als er vlak voor de sterfgevallen een waterverversing was, zal een chloorpuls, weinig zuurstof of veel koolstofdioxide de moordenaar 99% van die tijd zijn.
Als je vissen in stress hebt vanwege een chloorpuls, begrijp dan dat het teveel aan chloor in het filter van de meeste tanks binnen enkele minuten tot enkele uren wordt geneutraliseerd. Het heeft dus weinig zin om te proberen de vissen te redden door uren na de waterverversing meer conditioner toe te voegen.
De beste behandeling voor door chloor beschadigde vissen is om de temperatuur te verlagen tot 21°C (70°F) en het water met een grote luchtpomp en luchtstenen te beluchten. Dit verhoogt het zuurstofgehalte van het water en geeft de beschadigde kieuwen de beste kans om hun werk te doen.
Redenen voor chloorpulsen
Er zijn verschillende redenen om meer chloor toe te voegen dan normaal:
- Gemeenten die chlooramines gebruiken, moeten regelmatig “chloorpulsen” doen, omdat de ammoniak in de chlooramine nuttige bacteriën voedt (sterke kleine buggers!). Dit betekent dat nuttige bacteriën zich ophopen in leidingen in wat called een “biofilm” is. Deze biofilm kan pathogene bacteriën herbergen en afstoten. Deze biofilm moet met tussenpozen worden gedood en schoongemaakt.
- In de zomermaanden zorgt warm water voor algenbloei, waardoor het water “muf” gaat ruiken. Om deze geur te bestrijden voegen veel gemeenten meer chloor toe
- Als een gebied overstromingen of zware regenval heeft gehad, moeten gemeentelijke waterbronnen vaak meer chloor toevoegen.
- Wanneer een waterleiding breekt en de gemeenten repareren, moeten ze alle bacteriën verwijderen die mogelijk in de leidingen zijn terechtgekomen. Dus zullen ze een chloorpuls inbrengen.
Deze chloorpulsgebeurtenissen zijn veel voorkomende moordenaars van vissen, vooral in de zomermaanden. Het is soms erg moeilijk om de hoeveelheid chloor die bij deze evenementen wordt toegevoegd, nauwkeurig te controleren. Hoewel de EPA-limiet 4 ppm is, heeft de auteur een keer 11 ppm chloor gemeten in Tempe Arizona.
Veel hobbyisten op sociale media melden dat vissen doodgaan na een waterverversing, ook al gebruikten ze conditioner. Steevast blijkt dit chloorvergiftiging te zijn. Mike Mass verloor ’s nachts 180 engelen en kardinalen (au). Adam C. verloor verschillende aquaria. Amy Gage verloor een hele tank vissen. Mike Randall verloor 70 Afrikanen in 3 dagen. Colby Ladd verloor 32 Lake Malawi’s. De auteur verloor ongeveer vijftig mbuna door een chloorpuls.
Helaas worden deze massale sterfgevallen vaak toegeschreven aan tal van andere redenen: ammoniakvergiftiging (doodt slechts heel langzaam), pH-schok (een mythe), temperatuurschok (een mythe), elektrische schok (nog steeds een mythe), zware metalen in het water (lachwekkend!), enz. tot in het oneindige.
Symptomen van overtollig chloor
Deze overtollige chloor zal vaak leiden tot zeer willekeurige sterfgevallen. Sommige vissen vallen om en gaan onmiddellijk dood, andere redden het prima. Het heeft de neiging om de ene soort meer te beïnvloeden dan de andere. Het heeft allemaal te maken met de dikte van de slijmlaag op de kieuwen. Een dik slijmvlies kan voorkomen dat chloor de cellen in de kieuwen doodt. Sommige soorten hebben gewoon dikker slijm. En sommige vissen kunnen leven van verminderde zuurstof door aangetaste kieuwen, terwijl andere bezwijken voor elke vermindering van lichaamszuurstof. Wanneer vissen “gechloreerd” raken, hebben ze enkele symptomen zoals:
- Vissen die door chloor zijn geraakt, kunnen zich erg grillig gedragen. Ze kunnen ronddraaien, de zijkanten van het aquarium raken of zelfs in het substraat duiken. Ze proberen weg te komen van het brandende chloor.
- Soms met chloor hijgen de vissen gewoon op de bodem van de tank. Vaak hangt de hele bak met vissen roerloos dicht bij de bodem.
- Andere keren “surfen” ze in de stroom van de filters of de stroom die wordt geproduceerd door wavemakers of filteruitstroom. Ze proberen de zuurstof die naar hun beschadigde kieuwen gaat te verhogen.
- Zelden krijgen de vissen in een aquarium met overtollig chloor een witte, geschubde huid.
Hier zijn drie vissen die zijn geraakt met overtollig chloor:
Hier is een pleco die met chloor is geraakt en daardoor een schilferige huid heeft:
“Natuurlijke” manieren om chloor en chlooramine te verwijderen
Merk op dat er veel “natuurlijke” methoden op sociale media worden gepusht om chloor en chlooramine te verwijderen. Deze “niet-chemische” methoden omvatten: het water 24 uur laten staan, het water beluchten, het water door de douchekop sproeien en UV-licht.
Ik heb deze methoden voor het verwijderen van chloor en chlooramine niet getest, omdat ze ALLEMAAL zeer variabel zullen zijn, afhankelijk van de chemie van het water en het chloor of chlooramine. Dus ik zou kunnen ontdekken dat in mijn waterchemie een 24-uurs “ontgassing” goed werkt. Een lezer kan dan een 24-uurs ontgassing gebruiken met zijn water en uiteindelijk een aquarium met vissen doden. En ik wil NIET verantwoordelijk zijn voor het doden van een aquarium met vissen.
De verschillende sulfiet reductie middelen zijn een goedkope, zeer veilige en uiterst betrouwbare manier om chloor en chlooramine te verwijderen. Elke andere manier is niet betrouwbaar en mag gewoon niet worden gebruikt.
“Ik gebruik geen conditioner!”
Nu zijn er enkele ongeïnformeerden (ik geef de voorkeur aan een andere term) die gechloreerd water hebben en niet behandelen voor chloor en beweren dat hun vissen onaangetast zijn. Er zijn vier mechanismen om chloor te neutraliseren:
- Er zit conditioner in het water
- Er zitten veel bacteriën in het water
- Er zit verse actieve kool in het filter
- Er staan veel planten in het aquarium
De laatste drie mechanismen hebben tijd nodig om het chloor te verwijderen. Dus terwijl de hobbyisten misschien geen duidelijke schade zien, kunnen de kieuwen van de vissen bij een chloorpuls wel langdurige schade oplopen. Elke hobbyist met gechloreerd water moet ofwel veel natriumthiosulfaat-conditioner toevoegen of het water testen op totaal chloor en dienovereenkomstig conditioner toevoegen. Als je geen conditioner toevoegt, riskeer je op lange termijn ongeziene schade aan de vissen. Als je dit niet doet, riskeer je ook een massale uitsterving van vissen, wat een niet prettige ervaring is.
Misvattingen over teveel chloor
Dit is een herhaling van een gedeelte hierboven waar ik dieper inga op het onderwerp. Als iemand op sociale media komt en zegt dat ze het water hebben ververst en sommige of al hun vissen van de ene op de andere dag stierven, zijn er typisch verschillende onjuiste antwoorden:
- Je pH was te verschillend en ze stierven door een pH-schok
- Je temperatuurverschil was te groot en ze stierven door een temperatuurschok
- Een paar nieuwe stenen of een nieuw decor hebben je vissen vergiftigd
- De vis kreeg een elektrische schok
- Je hebt de verkeerde conditioner gebruikt en het heeft je vissen gedood.
- Je had duidelijk een ammoniakpiek die al je vissen snel doodde
Al deze dingen zijn slechts algemene mythen in de hobby. De “pH-schok”, “temperatuurschok”, gifstenen, elektrische schokken en slechte conditioners zijn allemaal gewoon valse mythes die keer op keer op sociale media worden nagepraat. Geen van hen heeft OOIT een vis gedood. En ammoniak doodt heel langzaam, gedurende vele weken, tenzij je water een pH van meer dan 9,0 heeft. We gaan hieronder in op elke mythe:
Mythbuster: pH-schok bestaat niet
Vissen in het wild zwemmen constant door water met enorm verschillende pH’s, terwijl de zon, planten en koolstofdioxide op elkaar inwerken. Dus alle vissen kunnen zeer grote snelle pH-veranderingen verdragen. Deze mythe wordt ontkracht in de volgende link:
4.8. Stabiliteit is niet belangrijk
Mythbuster: Temperatuurverschillen van minder dan 10°F (5°C) zijn onschadelijk
Zoals iedereen die op een zonnige dag in een meer heeft gezwommen kan bevestigen, zijn er zeer grote “thermoclines” met totaal verschillende temperaturen in natuurlijke meren. Vissen zwemmen constant door deze thermoclines zonder schade. Dus alle vissen kunnen snelle veranderingen in de watertemperatuur verdragen. Deze mythe wordt ontkracht in deze link:
4.8. Stabiliteit is niet belangrijk
Mythbuster: Er zijn GEEN giftige stenen
Er zijn geen “giftige” stenen. Het is heel gewoon voor hobbyisten om het water te verversen als ze bijvoorbeeld het decor veranderen en tegelijkertijd nieuwe stenen toevoegen. Ze komen dan op sociale media en zeggen dingen als: “De stenen van mijn lokale viswinkel hebben mijn garnalen van de ene op de andere dag vergiftigd!”. Deze mythe wordt ontkracht in de volgende link:
14.3. Rotsen
Mythbuster: Vissen worden NIET geëlektrocuteerd
Het is vrijwel onmogelijk om een vis te elektrocuteren, omdat er maar weinig tanks een aarding in zich hebben. Hier is een link die die mythe ontkracht:
14.11. Elektrocutie in het aquarium
Mythbuster: Te veel conditioner zal slechts zelden vissen doden
En de meeste chemische conditioners zijn gebaseerd op een zeer eenvoudige chemie. Ze hebben sulfietgroepen (SO3) die door chloor worden geoxideerd tot sulfaatgroepen (SO4). Deze sulfietreducerende middelen zijn allemaal erg mild en kunnen onmogelijk vissen doden bij de aanbevolen doseringen. Dus een “nieuwe conditioner” kan de vis niet doden als deze in de juiste dosering wordt gebruikt. Er zijn enkele conditioners die wat formaldehyde in het aquarium kunnen produceren. Maar zelfs deze conditioners zijn redelijk veilig op de aanbevolen niveaus. Hier is een link die die mythe ontkracht:
5.5.3. Waterzuiveringsmiddelen
Merk op dat er een paar “natuurlijke” producten zijn die beweren chloor te verwijderen. Vermijd deze producten, het zijn geen waterconditioners en verwijderen GEEN chloor. Er zijn ook enkele vormen van “API Stress Coat Aquarium Water Conditioner” die GEEN rood plusteken (+) hebben. Deze API-conditioners verwijderen GEEN chloor, hoewel hun label zegt dat ze dat wel doen.
Mythbuster: Ammoniak dood niet snel
Wanneer er op een Facebook-forum melding wordt gemaakt van een groot verlies van vis die ’s nachts sterft, posten onmiddellijk veel mensen dat de vis stierf door ammoniakvergiftiging, “uiteraard”. De berichten herhalen gewoon wat ze ergens anders hebben gelezen. Ze zijn gewoon fout. Ammoniak doodt geleidelijk na verloop van tijd. Het duurt weken of maanden om zijn kwaad te doen. Chloor doodt ’s nachts.
Een Facebook-bericht op een aquariumforum ging als volgt:
“Toen ik mijn aquarium met Afrikaanse cichliden van 75 gallon begon, deed ik wat routineonderhoud en maakte ik de fout om het water te verversen en mijn HOB-filter schoon te maken. Om een lang verhaal kort te maken, ik verloor ongeveer 12 vissen in 2 dagen. De meeste nuttige bacteriën waren verdwenen en ik kreeg een ammoniakpiek.”
Dit is typisch. Een hobbyist gelooft dat ze door het schoonmaken van hun filter een ammoniakpiek kregen en dat hun vissen dood gingen. Dit is incorrect. Ze verversten het water met supergechloreerd water en doodden hun vissen.
Ammoniak beschadigt vissen door als ammoniakgas door de kieuwen van de vissen te gaan. De ammoniak wordt vervolgens omgezet in ammonium in de bloedbaan van de vis. Deze ammonium onevenwichtigheid beschadigt vervolgens de inwendige organen relatief langzaam. Als de vis dood gaat, duurt het over het algemeen minstens enkele dagen en waarschijnlijker weken, maanden of zelfs jaren voordat dat gebeurt.
Ga naar deze link voor meer informatie over hoe ammoniak doodt en op welke niveaus het doodt:
5.2. Ammoniak Toxiciteit
Chloor is 100 tot 1000 keer giftiger dan ammoniak. Chloor doodt blootgestelde weefsels zoals de kieuwen van de vissen ronduit. Wanneer de cellen in de kieuwen van de vis afsterven, krijgt de vis geen zuurstof meer en kan hij enkele minuten tot dagen na blootstelling aan chloor sterven. Daarom doodt chloor snel en ammoniak doodt niet of langzaam.
In de zomermaanden moeten veel gemeenten superchloreren. Ze hebben geen keus. Wanneer dit gebeurt, zal er een stortvloed aan Facebook-berichten komen over hoe hele aquaria met vissen van de ene op de andere dag stierven. De antwoorden en het “advies” zijn altijd dat ammoniak de vissen heeft gedood. Het simpele feit is dat:
Ammoniak doodt niet van de ene op de andere dag! Chloor doodt van de ene op de andere dag!
De waarheid: Als je ernaar vraagt, heeft de hobbyist met de aquariums met dode of stervende vissen bijna altijd vlak voor de dodelijke slachtoffers een waterverversing met chloorwater gedaan. Het is gewoon heel gewoon dat chloorpieken de vissen of de meeste vissen in een aquarium doden.
Voor meer informatie over chloor en chlooramine klik op het volgende:
5.5.1. Chloor in het aquarium
5.5.2. Chlooramine in het aquarium
5.5.3. Conditioners
5.5.4. Stress Coat Producten
Nederlandse vertaling: Joost Abrams
Startpagina Aquariumscience
Bron: Aquariumscience.org – David Bogert
